Samenvatting
Samenvatting Biologie voor Jou VWO5 Hoofdstuk 1 Regeling
- Vak
- Biologie
- Niveau
- VWO / Gymnasium
Een samenvatting van Hoofdstuk 1 Regeling uit het boek Biologie voor Jou VWO5
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 9 pagina's
Voorbeeld 2 van de 9 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Biologie Voor JouVWO5 Hoofdstuk 1 Regeling
Paragraaf 1.1 Regeling en homeostase
Homeostase
De normwaarde is de waarde waar je lichaam bij
verschillende functies omheen schommelt. Het is
dus daarom een dynamisch evenwicht. Dit wordt
allemaal in stand gehouden door een regelkring.
Het in stand houden van een dynamisch
evenwicht in het inwendige milieu van organismen
noem je homeostase.
Regelkringen
De regeling vindt plaats door negatieve
terugkoppeling, er gebeurt hier het
tegenovergestelde aan wat er gemeten wordt.
Dus als de temperatuur hoger dan de norm is,
zorgt negatieve terugkoppeling ervoor dat het
weer lager wordt.
Bij positieve terugkoppeling wordt de regeling
die gemeten wordt juist versterkt. Dus als temperatuur daalt, zal de positieve terugkoppeling
de temperatuur nog lager brengen.
Inwendig milieu = weefselvloeistof (wordt rechtstreeks of via lymfe weer opgenomen in het
bloed), lymfe, bloed en celinhoud.
Uitwendig milieu = alles wat er niet inwendig is.
Paragraaf 1.2 Hormonale regulatie
Communicatie tussen cellen vindt plaats via hormonen (signaalmoleculen), die worden
afgegeven aan het bloed met behulp van hormoonklieren (endocriene klieren).
Klieren met een afvoerbuis en dus niet via bloed noem je exocriene klieren, bvb
zweetklieren.
Doelwitorganen
Hormonen zijn alleen werkzaam in organen waarvan de cellen receptoren bezitten waar het
hormoon zich kan binden: de doelwitorganen. Deze brengen dan een reactie op gang of
stoppen ze. De mate van de reactie wordt bepaald door de hormoonspiegel.
Werking van hormonen
Als een hormoon een cel binnenkomt, bindt deze zich aan een receptoreiwit. Hierdoor
ontstaat er een hormoon-receptorcomplex. Het hormoon komt door de kernporie de kern
binnen en kan zich binden aan het DNA en kan daardoor dingen aan- en uitzetten.
De second messenger geeft signalen in een cel door. Hij kan bvb bepaald enzym activeren
die vervolgens weer andere reacties op gang brengen.
Sommige hormonen kunnen dus zo de cel binnen en sommige binden aan een receptoreiwit.
, Wanneer een signaal via meerdere schakels wordt doorgegeven, spreek je van een
signaalcascade.
Hypofyse
De hypofyse ligt onder je hersenen. Het gedeelte dat er net boven ligt
is de hypothalamus.
De hypofyse produceert verschillende hormonen, waarvan sommige de
werking van andere hormoonklieren beïnvloeden. Het bestaat uit de
hypofysevoorkwab en de hypofyseachterkwab.
Ook in de hypothalamus worden hormonen door neuronen gevormd.
Hier spreek je van neurosecretie en noem je de gevormde hormonen
neurohormonen. Voorbeelden:
oxytocine: stimuleert ontstaan van weeën
ADH: regelt resorptie van water in de nieren bij vorming urine.
Ook geven neuronen in de hypothalamus 2 type neurohormonen af:
- inhibiting hormonen (IH) zorgen ervoor dat endocriene cellen in de
hypofysevoorkwab geen hormonen (groeihormoon en prolactine) meer produceren
- releasing hormonen (RH) stimuleren juist de productie van bepaalde hormonen.
Hypofysehormonen
- groeihormoon: regelt de groei en ontwikkeling
- prolactine: stimuleert productie van melk door melkklieren in de borsten
- thyreoïdstimulerend hormoon (TSH): reguleert de schildklier
- adrenocorticotroop hormoon (ACTH): stimuleert de bijnierschors tot afgifte van
cortisol
Schildklier
De schildklier ligt in de hals, voor het strottenhoofd, tegen de luchtpijp aan. De schildklier
produceert o.a. thyroxine (schildklierhormoon). Dit stimuleert de stofwisseling en de groei en
ontwikkeling bij kinderen.
Te veel thyroxine geproduceerd: intensiteit stofwisseling neemt toe gewicht verlies,
toename van de eetlust en rusteloosheid.
Te weinig thyroxine geproduceerd: intensiteit stofwisseling neemt af -> gewichttoename,
vermoeidheid en snel koud.
Bij kinderen blijven ontwikkeling van centraal zenuwstelsel en lichamelijke ontwikkeling
achter. Een te lage productie vanaf de geboorte kan leiden tot dwerggroei.
Spijsverteringsklieren
Kliercellen in de alvleesklier en de maag- en darmwand produceren
spijsverteringshormonen die de spijsvertering beïnvloeden.
- Gastrine uit de maagwand stimuleert maagsapproductie als voedsel in maag komt
- Secretine uit de wand van twaalfvingerige darm stimuleert de lever tot produceren
van gal en de alvleesklier tot secretie (afgifte van hormonen door de hormoonklier)
van NaHCO3, waardoor pH in twaalfvingerige darm stijgt
- Cholecystokinine uit twaalfvingerige darm stimuleert de galblaas tot afgifte van gal
en alvleesklier tot secretie van enzymen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jasmijnvdwielen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,66. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 72042 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen