Samenvatting Jeugdrecht
College 1 – ouderschap en gezag
Je kent de verschillende manieren waarop recht kan worden ingedeeld.
Recht
- De rechtsregels worden vastgesteld door de politiek en zijn dus
vastgelegd voor ons. Deze wetten zijn nodig, houdt zich bezig met
de samenleving.
- Inhoudelijk doel -> gelijkheid in de samenleving.
- Technisch doel ->
Rechtsgebieden
- Staatsrecht -> het staatsrecht geeft de basisregels voor de
organisatie van de overheid. Biedt verschillende organen van de
overheid, zoals gemeenteraad en provinciale staten, het beschrijft
hun onderlinge verhouding, en het geeft regels voor relatie tussen
burger en overheid. Bijvoorbeeld de taken van de regering en de
tweede kamer, over de positie van ons staatshoofd, over het
gemeentebestuur en over de rechten van de burgers van de staat.
Voorbeelden van wetten zijn -> de provinciewet, de gemeentewet
en de kieswet.
- Bestuursrecht -> het staatsrecht (bovenstaand) geeft een
organisatieplaatje van de overheid. Het schetst de overheid in stilte.
Het bestuursrecht zorgt voor de overheid in actie. Bijvoorbeeld: de
zorg voor het milieu, het onderwijs, de jeugdhulp, het verkeer en de
sociale zekerheid. Zij komen in met belangen van de burgers in
aanraking zoals burgers die vergunningen willen voor een dakkapel,
een uitkering willen een aanvragen, jeugdhulp eisen voor hun kind
of zich verzetten tegen een nieuwe weg in het dorp. Zij bieden
burgers die zich tegen handelingen of besluiten verzetten de
mogelijkheid tegen hoger beroep. Voorbeelden van wetten zijn -> de
wet milieubeheer, de vreemdelingenwet, de wet werk en bijstand en
de jeugdwet.
- Strafrecht -> beschrijft verboden gedragingen, kan door de rechter
gestraft worden. Onder rechtsorde verstaan we de rust en veiligheid
in de samenleving. Twee belangrijke wetboeken -> het wetboek van
strafrecht met strafbepalingen zoals diefstal, doodslag en dergelijke,
en het wetboek van strafvordering. Dit wetboek regelt wat er
gebeurt als er eenmaal een strafbaar feit is gepleegd. Het beschrijft
de rechten van de verdachten, de bevoegdheden van politie en
justitie en gaat in op de gang van zaken tijdens het strafproces.
- Burgerlijk recht -> dit recht regelt de rechtsverhouding tussen
burgers onderling. Bestaat uit drie onderdelen:
1. Personen- en familierecht waarin de
familierechterlijke relaties tussen mensen
worden geregeld zoals het ouderschap,
gezag, omgang en (echt)scheiding.
, 2. Vermogensrecht, de zakelijke relaties
tussen personen zoals koop, huur en
hypotheek.
3. Rechtspersonenrecht, is een
organisatie of onderneming die zelfstandig
leven leidt in het recht zoals een stichting
of vereniging en wie daarbinnen de
rechtspersoon is die het voor het zeggen
heeft.
Twee belangrijke wetboeken in het burgerlijk recht zijn het burgerlijk
wetboek waarin de rechten en de plichten staan beschreven van de
burgers op het gebied van personen en familierecht, het
vermogensrecht en het rechtspersonenrecht. En het wetboek van
burgerlijke rechtsvordering. Dit boek bevat het procesrecht met
onder andere de gang van zaken tijdens een burgerlijk proces, de
betekenis van een dagvaarding en de rol van de advocaat.
Recht
- De rechtsregels worden vastgesteld door de politiek en zijn dus
vastgelegd voor ons. Deze wetten zijn nodig, houdt zich bezig met
de samenleving.
- Inhoudelijk doel -> gelijkheid in de samenleving.
- Technisch doel ->
- Jeugdrecht -> geen eigen rechtsgebied, jeugdrecht is het geheel van
regels dat de positie van de jeugdigen regelt. Raakt de gebieden:
staatsrecht, bestuursrecht en burgerlijk recht.
- Materieel recht -> bevat de rechten en plichten van de burgers.
Beschrijft de strafbepalingen zoals diefstal, brandtstichting,
doodslag, aanranding en dergelijke. Staat in het wetboek van
strafrecht.
- Formeel recht -> geeft het procesrecht. Geeft aan wat er gebeurt als
er eenmaal een strafbaar feit is gepleegd. De rechten van de
verdachte, de postitie van de raadsman, de bevoegdheden van de
politie en justitie om de waarheid te achterhalen, de gang van zaken
tijdens de rechtszaak, enz. Staat in het wetboek van strafvordering.
Je kent het ontstaan en de gevolgen van juridisch ouderschap, voogdij en
gezag.
Juridische ouder
- Levenslange band tussen ouder en kind, een kind houdt zijn beide
juridische ouders, ongeacht wat er in het leven tussen ouder en kind
gebeurt (overlijden). Een kind kan maximaal 2 juridische ouders
hebben.
- Juridische moeder -> bij de bevalling is de moeder automatisch de
juridische moeder. Moeder is de vrouw uit wie het kind geboren is.
Deze regel geldt ook als er bij de bevruchting genetisch materiaal
van anderen is ingebracht. Moederschap kan niet worden ontkend
dus ook een draagmoeder die voor de bevalling duidelijke afspraken
, maakt met een wensmoeder wordt door de geboorte van haar kind
de juridische moeder. De weg die beide vrouwen moeten
bewandelen is ingewikkeld. De rechtbank zal het gezag die de
draagmoeder bevat moeten beëindigen. Daarna kan de wensmoeder
het kind als pleegkind in het gezin opnemen. Na een jaar kan de
vrouw het kind adopteren.
- Juridische vader ->
De man die met de moeder is gehuwd (ongeacht
geregistreerd partnerschap of huwelijk sinds 1
april 2014).
Die de jeugdige heeft erkend, dit kan tijdens
zwangerschap of daarna tot 16 jaar.
Van wie door de rechter het vaderschap is
vastgesteld, kinderrechter bepaalt bijvoorbeeld als
vader overleden is voor de bevalling of als vader
weigert.
Die de jeugdige heeft geadopteerd.
Ontkenning van de vader is mogelijk, wel moet het DNA niet
overeenkomen met de baby.
- Erkenning -> een jeugdige die geen juridische vader heeft (moeder
was ongehuwd wanneer zij zwanger was) kan door een man van
minimaal 16 jaar erkend worden. Wel moet hierbij de moeder
toestemming geven. Is het kind tussen de 12 en 16 jaar dan moet hij
of zij ook toestemming geven.
- Duo-ouderschap -> sinds 1 april 2014 is het mogelijk om de tweede
juridische ouders, de zogeheten duo-ouder van een kind te worden.
De voorwaarde is wel dat het kind is verwekt met genetisch
materiaal dat is versterkt door een officiële donorbank waardoor de
identiteit van de donor beschermd wordt. Ook moet zij hebben
ingestemd met de zwangerschap en kan het kind erkennen.
Wat betekent het als je juridisch ouder bent
- Gezag -> meestal
- Omgang met kind -> bij geen gezag mogen ouder en kind elkaar
geregeld zien.
- Onderhoud van het kind -> verplicht tot het bijdragen van kosten
van de verzorging van het kind. Volgt de jeugdige opleiding, dan
loopt deze verplichting door tot na de meerderjarigheid, namelijk
zijn 21e verjaardag. Dit vervalt wanneer het kind voor zijn 21e een
huwelijk betreedt.
- Familienaam doorgeven
- Wettelijk erfgenaam
- Nederlandse nationaliteit -> heeft een van de ouders een
Nederlandse nationaliteit dan krijgt het kind op grond van de
Rijkswet op het Nederlandschap ook de Nederlandse nationaliteit.
- Belanghebbende in de rechtbank -> opgeroepen worden als je
kind naar een rechtszaak moet.
Gezag
, - Ouders hebben het recht en de plicht om hun minderjarige kind te
verzorgen en op te voeden
- Ouders zijn verantwoordelijk voor het welzijn en de veiligheid van
hun kinderen
- Ouderlijk gezag wordt door ouders samen of door 1 ouder
uitgeoefend
- Artikel 1:245 BW: alle minderjarige staan onder gezag. Het gezag
heeft betrekking op de persoon van de minderjarige, het bewind
over zijn vermogen en zijn vertegenwoordiging in burgerlijk
handelen
- In de verzorging en opvoeding van het kind passen de ouders geen
geestelijk of lichamelijk geweld of enige andere vernederende
handelingen toe.
Wanneer gezag
- Gezamenlijk gezag ->
Huwelijk op geregistreerd partnerschap
Gezag door een ouder en een niet-ouder (erkent
het kind)
Na scheiding blijven beide ouders het gezag
hebben over het kind. Wanneer een ouder het
gezag alleen wil uitoefenen dan dient hij of zij een
verzoek in te dienen bij de rechtbank. Rechters
wijzen eenhoofdig gezag alleen toe wanneer de
gezamenlijke gezagsuitoefening ervoor zorgt dat
het kind beklemd of verloren dreigt te raken en er
geen zicht is op verbetering.
- Eenhoofdig gezag ->
Een van de ouders is overleden (gezag
dragend/niet-gezag dragend). In deze situatie is
het wel mogelijk om de nieuwe partner als tweede
gezagvoerder aansprakelijk te stellen. Hiervoor
moet je een verzoek doen bij de rechter. Het
verzoek wordt afgewezen op het moment dat de
belangen van de kinderen zich daartegen
verzetten. Ook is dit alleen mogelijk wanneer de
ouder het gezag alleen uitoefent. Dus wanneer er
sprake is van een moeder met een nieuwe vriend
die het gezag op zich wilt nemen moet hij
minimaal 1 jaar inwonend zijn bij de kinderen en
moet moeder minimaal 3 jaar alleen gezag
uitgeoefend hebben.
Alleen een moeder.
Verbroken relatie en rechterlijke uitspraak,
vechtscheiding (klemcriterium, zie hierboven).
- Gevolgen gezag ->
Verplichting om de banden met de andere ouder
en zijn kind te bevorderen, met het oog op breuk
ouders.
