Leerdoelen Bestuursprocesrecht
Leerdoelen week 1; stap 1, besluit, rechtsbescherming in de Awb:
De functie van rechtsbescherming binnen het bestuursrecht verwoorden:
Instrumentele functie: Het bestuursrecht biedt de overheid de middelen om beleid te realiseren.
Waarborgfunctie: Beschermt burgers tegen willekeur en machtsmisbruik door de overheid.
Rechtsbescherming Bestuursrecht regelt de rechtsverhouding tussen overheid en burgers. Rechtsbescherming
biedt burgers de mogelijkheid om op te komen tegen (appellabele) besluiten van het bestuur. Dit is cruciaal
om de rechten van burgers te waarborgen tegen mogelijke oneerlijke of onrechtmatige besluiten.
Het schema van de bestuursrechtelijke rechtsbescherming na 1994 kennen en daarbij onderscheid aangeven
tussen bezwaar, administratief beroep en beroep bij de rechtbank, en voorbeelden geven van de
verschillende procedures:
Het schema van de bestuursrechtelijke rechtsbescherming na 1994: verwijst naar de structuur en procedures
die zijn vastgelegd in de Algemene wet bestuursrecht (Awb), die in 1994 in werking is getreden.
Schema van de bestuursrechtelijke rechtsbescherming + voorbeelden
1. Besluitvorming: Besluitvorming:
Besluit: Een schriftelijke beslissing van een Gemeente weigert een
bestuursorgaan, inhoudende een publiekrechtelijke omgevingsvergunning
rechtshandeling (art. 1:3 Awb)
2. Voorprocedure Bezwaar:
Bezwaar: Voordat beroep bij de rechter kan worden De aanvrager maakt bezwaar bij de
ingesteld, moet meestal eerst bezwaar worden gemeente.
gemaakt bij het bestuursorgaan dat het besluit heeft Beslissing op bezwaar:
genomen (art. 7:1 Awb) Gemeente heroverweegt en besluit het
bezwaar ongegrond te verklaren
3. Administratief beroep
Administratief beroep: In sommige gevallen kan er
beroep worden ingesteld bij een hoger
bestuursorgaan, als dit wettelijk is geregeld.
4. Beroep bij de bestuursrechter Beroep bij de bestuursrechter:
Beroep: Als het bezwaar of administratief beroep De aanvrager stelt beroep in bij de
geen gewenst resultaat oplevert, kan het rechtbank.
belanghebbende beroep instellen bij de Uitspraak van de rechtbank:
bestuursrechter (art. 8:1 Awb) De rechtbank doet uitspraak; indien de
aanvrager het niet eens is met de uitspraak,
kan hij in hoger beroep gaan.
5. Hoger beroep: Na de uitspraak van de Hoger beroep:
rechtbank kan hoger beroep worden Hoger beroep bij de Afdeling
ingesteld bij een hoger gerechtshof, zoals bestuursrechtspraak van de Raad van State
de Afdeling bestuursrechtspraak van de
Raad van State of het gerechtshof (art.
8:105 Awb)
Verwoorden hoe in de Awb het stelsel van rechtsbescherming vorm heeft gekregen:
(Beschrijven hoe de Awb de structuur van rechtsbescherming heeft opgezet)
, Bestuurshandelingen kwalificeren en aan de hand van het ‘stappenplan bestuursrechtelijk
rechtsbescherming’, beredeneren welke rechtsbescherming open staat voor de burger:
STAP 1 Appellabel besluit, art. 1:3 Awb jo. art. 8:1 Awb t/m 8:5 Awb
5 kenmerken, art. 1:3 lid 1 Awb:
o Schriftelijk → het besluit is door tekens leesbaar, op papier, email of een stempel.
o Beslissing → bij een besluit is er sprake van een afgewogen beslismoment. Er is over nagedacht,
belangen afgewogen. Dan volgt een concrete beslissing.
o Bestuursorgaan → art. 1:1 Awb, afkomstig van een bestuursorgaan. Bijv. de burgemeester is een
bestuursorgaan. Er moet worden voldaan aan de vereisten van een bestuursorgaan, deze moet je
dan uitwerken, art. 1:1 lid 1 sub a Awb:
1. een orgaan, de burgemeester van Tilburg is een orgaan van de gemeente van Tilburg omdat
dat in de Gemeentewet staat, art. 6 Gemw. geeft aan dat iedere gemeente een
burgemeester, een college en een Raad heeft. Dus de burgemeester is een orgaan van de
gemeente. Bij de organen van de provincie kijk je in art. 6 Provinciewet. Voor de organen van
het rijk dan kijk je in de Grondwet, art. 42 GW
2. van een rechtspersonen, rechtspersonen krachtens publiekrecht in de zin van art. 2:1 BW. De
gemeente moet een rechtspersoon zijn. Op grond van art. 2:1 BW is iedere gemeente een
rechtspersonen. ‘’de Staat, de provincies, de gemeenten, de waterschappen, alsmede alle
lichamen waaraan krachtens de Grondwet verordenende bevoegdheid is verleend, bezitten
rechtspersoonlijkheid.’’ ‘’2 .Andere lichamen, waaraan een deel van de overheidstaak is
opgedragen, bezitten slechts rechtspersoonlijkheid, indien dit uit het bij of krachtens de wet
bepaalde volgt.’’ Voor de organen kijk in de wetten: Gemeentewet enz.
3. die krachtens publiekrecht is ingesteld, die rechtspersoon moet ingesteld zijn krachtens
publiekrecht. Je zult opzoek moeten gaan in de Grondwet dat alleen de wet gemeente kan
instellen. Dit staat in art. 123 GW. Bijv. uit de Gemeentewet (Gemw), de provinciewet (prov.
w), grondwet, etc..
o Rechtshandeling → het wijzigt de rechten en plichten van de burger.
o Publiekrechtelijk → er moet sprake zijn van een publiekrechtelijke rechtshandeling. Sprake van een
wettelijke grondslag in de publiekrechtelijke wet. Rechtshandeling moet gebaseerd zijn op een wet
of een ander wettelijk voorschrift.
Wanneer er aan deze 5 vereisten is voldaan, spreken we van een besluit en geldt de Awb.
STAP 2 Belanghebbende (art. 1:2 Awb jo. art. 8:1 Awb)
STAP 3 Voorprocedure (art. 8:1 jo. art. 7:1 Awb en art. 1:5 Awb)
STAP 4 Beroep bij rechter (art. 8:1 jo. art. 8:6 Awb)
STAP 5 Hoger beroep (art. 8:105 Awb)
Appellabele besluiten: B.A.S. en beleidsregels zijn geen appellabele besluiten
Art. 8:1 jo. 7:1 Awb: Je kunt in bezwaar en beroep tegen een besluit.
Art. 8:3 t/m art. 8:5 Awb: staan uitzonderingen
Art. 8:3 lid 1 sub a Awb: je kunt niet in beroep tegen AVV of beleidsregels
Alleen tegen besluiten kun je in beroep bij de bestuursrechter en kun je dus rechtsbescherming zoeken.
Afwijzing van een aanvraag:
Afwijzing van aanvraag van een besluit van algemene strekking (BAS) → geen rechtsgevolg, en geen
besluit!
Afwijzing van een aanvraag om een beschikking → geen rechtsgevolg, maar op grond van art. 1:3 lid
2 Awb: wel een besluit!
