Week 1: Inleiding internationaal en Europees arbeidsrecht
Literatuurvoorbereiding
Rules of the Game: An introduction to the standards-related work of the
International Labour Organization (1-2)
Hoofdstuk 1: International labour standards: Rules of the game for a
global economy
Sinds 1919 heeft de ILO een systeem van internationale arbeidsnormen opgezet
en ontwikkeld voor het bevorderen van kansen om fatsoenlijk en productief werk
te verkrijgen in omstandigheden van vrijheid, gelijkheid, veiligheid en
waardigheid. Nu, ongeveer 100 jaar later, zijn we nog steeds niet waar we willen
zijn. Er heerst nog veel werkloosheid en er zijn grote loonkloven. Maar ook door
de klimaatverandering (transformatie naar groene energie leidt tot
werkeloosheid, maar worden ook weer gecompenseerd door nieuwe banen),
demografische groei en technologische ontwikkelingen zijn er nieuwe uitdagingen
ontstaan voor iedereen: de diverse vormen van werkgelegenheid, de
ontwikkeling van digitale economie en een nieuwe betekenis van de combinatie
werk en privé.
De ILO is opgericht in het Verdrag van Versailles. De wereldeconomie had
duidelijke regels nodig om ervoor te zorgen dat economische vooruitgang hand in
hand zouden gaan met sociale rechtvaardigheid, welvaart en vrede.
Internationale arbeidsnormen vormen het juridische onderdeel van de strategie
van ILO om de mondialisering te beheersen, duurzame ontwikkeling te
bevorderen, armoede uit te roeien en ervoor te zorgen dat iedereen in
waardigheid en veiligheid kan werken.
The 2030 Goals
Economische ontwikkeling moet het scheppen van banen en
arbeidsomstandigheden omvatten waarin mensen in vrijheid, veiligheid en
waardigheid kunnen werken en dus levens van mensen te verbeteren. Het brengt
toegang tot productief en passend betaald werk, veiligheid op de werkplek en
sociale bescherming voor gezinnen, betere vooruitzichten op persoonlijke
ontwikkeling en sociale integratie.
Op de agenda voor 2030 staat bevordering tot aanhoudende, inclusieve en
duurzame economische groei, volledige en productieve werkgelegenheid en
fatsoenlijk werk voor iedereen. Een internationaal juridisch raamwerk voor sociale
normen zorgt voor:
Fatsoenlijk werk
o Internationale samenwerking is noodzakelijk. De ILO draagt hierin bij
door het wettelijke kader uit te werken en internationale
arbeidsnormen te bevorderen, specifiek degene die gericht zijn op
economische groei en ontwikkeling. Overheden, werkgevers en
werknemers steunen deze normen. Internationale arbeidsnormen
leggen de minimale sociale basisnormen vast waarover alle spelers
in de wereldeconomie overeenstemming hebben bereikt.
Gelijk speelveld in de wereldeconomie
, o Het helpt regeringen en werkgevers de verleiding te weerstaan om
de arbeidsnormen te verlagen, in de hoop dat dit hen een groter
voordeel in de internationale handel zou kunnen opleveren. Met
deze internationale (minimum) arbeidsnormen kan dit niet.
Verbeteren economische prestaties
o Naleving van internationale arbeidsnormen leidt tot verbeteringen in
de productiviteit en economische prestaties. Ze vertalen zich in een
grotere tevredenheid en betere prestaties en een lager
personeelsverloop. Bescherming van de werkgelegenheid kan
werknemers ertoe zetten risico’s te nemen en te innoveren.
o Uit onderzoek is daarnaast gebleken dat buitenlandse investeerders
in hun keuze vaak kijken naar de kwaliteit van de arbeidskrachten
en de politieke en sociale stabiliteit boven lage arbeidskosten.
Een vangnet bij economische crisis
o Economische crisissen kunnen fatale gevolgen hebben voor
werknemers. Het is nodig om een aanpak te hanteren die macro-
economische doelstellingen met elkaar in evenwicht brengt en
rekening houdt met sociale gevolgen.
Vermindering van armoede
o De versterking van de vrijheid van vereniging, de uitbreiding van de
sociale bescherming, de verbetering van de veiligheid en
gezondheid op het werk, de ontwikkeling van beroepsopleiding en
andere maatregelen die vereist zijn door internationale
arbeidsnormen zijn effectieve strategieën gebleken om de armoede
terug te dringen.
Internationale ervaring en kennis
o Internationale arbeidsnormen vertegenwoordigen de internationale
consensus over hoe een bepaald arbeidsprobleem kan worden
aangepakt en weerspiegelen kennis en ervaring uit alle hoeken van
de wereld.
Wat zijn internationale arbeidsnormen?
Juridische instrumenten de zijn opgesteld door kiezers van de ILO (regeringen,
werkgevers en werknemers) en waarin de basisprincipes en rechten op het werk
worden vastgelegd. Het zijn vaak verdragen die door lidstaten kunnen worden
geratificeerd of aanbevelingen, die dienen als niet-bindende richtlijnen. Inmiddels
zijn er acht verdragen opgesteld vanuit het ILO:
I. De vrijheid van vereniging en de bescherming van het recht om zich te
organiseren (1948)
II. Het Verdrag inzake het recht op organisatie en collectieve
onderhandelingen (1949)
III. Het Verdrag inzake gedwongen arbeid (1930)
IV. Het Verdrag inzake de afschaffing van dwangarbeid (1957)
V. De Minimumleeftijdsconventie (1973)
VI. Het Verdrag inzake de ergste vormen van kinderarbeid (1999)
VII. Het Verdrag inzake gelijke beloning (1951)
VIII. Het Verdrag inzake discriminatie (1958)
,Het ILO heeft ook bestuursinstrumenten waarbij leden worden aangemoedigd om
ze te ratificeren vanwege hun belang voor het functioneren van het
internationale arbeidsnormensysteem. Dit zijn:
I. Het Arbeidsinspectieverdrag (1947)
II. Het Verdrag inzake arbeidsinspectie (1969)
III. Het Tripartiete Overlegverdrag (1976)
IV. Het Verdrag inzake het Werkgelegenheidsbeleid (1964)
Procedure
Internationale arbeidsnormen komen voort uit een groeiende, internationale
bezorgdheid dat er actie moet worden ondernomen op een bepaald gebied. De
ontwikkeling van het ILO is een uniek wetgevingsproces. Er wordt eerst
geanalyseerd over de kwestie, waarna het rapport wordt voorgelegd aan de
Internationale Arbeidsconferentie. Door hen wordt een tweede rapport opgesteld.
Lidstaten zijn verplicht om aangenomen Verdragen en Protocollen voor te leggen
aan hun bevoegde nationale autoriteit voor de vaststelling van relevante
wetgeving of andere maatregelen. Zodra een Verdrag of Protocol is geratificeerd,
is het onderworpen aan het reguliere toezichtsysteem van de ILO.
Normen worden aangenomen met 2/3 van de stemmen van de ILO-leden. Ze
vertegenwoordigen dus de mening van lidstaten, terwijl ze tegelijkertijd
verschillende culturen, historische achtergronden, rechtssystemen en niveaus
van economische ontwikkeling hebben. De meeste standaarden zijn zo
geformuleerd dat ze flexibel genoeg zijn om naar nationaal recht vertaald te
worden met aandacht voor deze verschillen. De SRM beoordeelt de verschillende
instrumenten.
Hoe worden internationale arbeidsnormen gebruikt?
In de eerste plaats zijn het instrumenten voor regeringen die proberen nieuwe
normen op te stellen op het gebied van arbeidsrecht en sociaal beleid. Landen
kunnen dan besluiten een verdrag te gaan ratificeren door hun wetgeving in lijn
te brengen met deze normen. Internationale arbeidsnormen dienen dus als
doelstellingen voor het harmoniseren van de nationale wetgeving. Landen
kunnen ook de ILO-richtlijnen als kader gebruiken en geen ratificatie toepassen.
Andere beïnvloede gebieden
Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO): het bevorderen van
inclusief en verantwoordelijk ondernemen en duurzame praktijken op de
werkplek.
Andere internationale organisaties
Vrijhandelsovereenkomsten: omvatten arbeidsnormen
Burgermaatschappijen: maken gebruik van arbeidsnormen om op te
roepen tot veranderingen
Chapter 2: Subjects covered by international labour standards
Internationale arbeidsnormen spleen in op de steeds toenemende behoeften en
uitdagingen waarmee werknemers en werkgevers in de wereldeconomie
geconfronteerd worden. Wat valt er onder de internationale arbeidsnormen? Dat
zal in dit hoofdstuk besproken worden.
, Het beginsel van vrijheid van vereniging vormt de kern van de waarden van ILO.
Toch blijven er uitdagingen bij de toepassing van dit principe in veel landen.
Sommigen wordt het ontzegd, verboden of gearresteerd.
Relevante instrumenten van de ILO
Vrijheid van vereniging
Vrijheid van vereniging zorgt ervoor dat werknemers en werkgevers zich kunnen
verenigen om effectief over werkrelaties te onderhandelen.
Vrijheid van vereniging en bescherming van he recht om zicht te
organiseren
o Bepaalt het recht om zonder voorafgaande toestemming
organisaties op te richten en/of zich daarbij aan te sluiten.
Verdrag inzake het recht op organisatie en collectieve onderhandelingen
o Werknemers moeten adequate bescherming genieten tegen daden
van anti-vakbondsdiscriminatie.
Conventie van werknemersvertegenwoordigers
o Werknemersvertegenwoordigers dienen bescherming te genieten
tegen elke handeling die voor hen nadelig is op grond van hun
status of activiteiten als werknemersvertegenwoordiger
Conventie van plattelandsarbeidsorganisaties
Verdrag inzake arbeidsverhoudingen
o Overheidsfunctionarissen genieten adequate bescherming met
betrekking tot hun werk
Collectief onderhandelen
Gezonde collectief onderhandelingen zorgen ervoor dat werkgevers en
werknemers een gelijke stem hebben in de onderhandelingen en dat de uitkomst
eerlijk en billijk is. Door collectief te onderhandelen bestaat een eerlijke
arbeidsrelatie en worden arbeidsconflicten voorkomen.
Verdrag inzake het recht op organisatie en collectieve onderhandelingen
o Er moeten maatregelen genomen worden, indien nodig, die passend
zijn voor de nationale omstandigheden om de volledige ontwikkeling
en benutting van de onderhandelingen te bewerkstelligen
Verdrag inzake arbeidsverhoudingen
o Bevordert collectieve onderhandelingen voor overheidspersoneel
Collectieve arbeidsovereenkomst
o Roept op tot bevordering ervan in alle takken van economische
activiteit, inclusief de openbare dienstverlening
Dwangarbeid
Dwangarbeid komt, ondanks dat het verboden is, nog steeds veel voor. Het is een
ernstige schending van mensenrechten en is toonaangevend de oorzaak van
armoede en een belemmering voor de economische ontwikkeling.
Conventie over dwangarbeid
o Verbiedt alle vormen van gedwongen of verplichte arbeid, die wordt
gedefinieerd als ‘alle werkzaamheden of diensten die van iemand
