Overzichtelijke samenvatting van alle colleges van geneesmiddelen van het centrale zenuwstelsel. Het bevat alle belangrijke stof van de dia's dus je hoeft de dia's niet apart meer door te nemen!! inclusief veel afbeeldingen die ook op de toets worden gevraagd.
Geneesmiddelen van het centrale zenuwstelsel
Cyto-architectuur en anatomie
Tijdens de evolutie zijn de corticale delen van de hersenen sterk ontwikkeld. De grootte en
de complexiteit van de hersenen nam toe. De complexiteit is vooral terug te vinden in de
ontwikkeling van het taal/communicatiegebied. Walvissen hebben de grootste hersenen 8
kg. De hersenen van een mens zijn ongeveer 1,5 kg.
Het primitieve brein bestaat uit:
- Forebrain/Voorhersenen (roze); regelt de
lichaamstemperatuur, reproductieve functies,
eten, slapen en het tonen van emoties.
Daarnaast speelt het een rol bij het maken van
keuzes. Het zorgt er dus voor dat we activiteit en
gevoel waarnemen.
- Midbrain/middenhersenen (blauw)
- Hindbrain/achterhersenen (groen); het
coördineert functies die van fundamenteel belang
zijn om te overleven namelijk de circulatie,
vertering en ademhaling.
- Spinal cord/ ruggengraat (geel); het geeft sensorische informatie van het perifere
zenuwstelsel (zowel somatisch als autonoom) aan de hersenen. Daarnaast gaat
motorische informatie van de hersenen naar de verschillende effectors: skeletspieren,
hartspier, klieren etc.
Bij volwassenen is het forebrain veel groter dan bij een embryo. Daarnaast heeft een embryo
een grotere hindbrain en midbrain.
- Frontal lobe/ frontale kwab; speelt een rol bij het aansturen van willekeurige
doelgerichte bewegingen. De frontale kwab is ook betrokken bij psychische functies
zoals impulsbeheersing, beoordelingsvermogen, probleemoplossing, planning, sociaal
gedrag, taal en geheugen.
- Parietal lobe/ pariëtale kwab; speelt een rol bij het integreren van de zintuigelijke
informatie en bij het ruimtelijk denken (somatosensorisch).
- Occipital lobe/ occipitale kwab; is verantwoordelijk voor het verwerken van visuele
informatie. Als de informatie is verwerkt voor de hersenen dan is er ook betekenis aan
deze informatie te geven. De betekenis is een interpretatie voor de buitenwereld.
- Temporal lobe/ temporale kwab: is verantwoordelijk voor horen, geheugen, reuk en
spraak. De hippocampus en amygdala zitten ook in deze area. Het centrum van
Wernicke is verantwoordelijk voor taalbegrip en is op de temporale kwab te vinden.
,Cerebral cortex/ hersenschors
De cerebral cortex is het gebied in de hersenen, waar informatie uit de rest van lichaam
ontvangen, geanalyseerd en geïnterpreteerd wordt. De cerebral cortex is belangrijk voor het
maken van keuzes en het bewustzijn. Bij de frontale lobe en parietal lobe is er sprake van
een motor cortex/ motor schors, dit maakt beweging mogelijk. De somatosensory cortex/
somatosensorische schors is verantwoordelijk voor het verwerken van tast, pijn en
temperatuur. De cerebral cortex bestaat uit 5 delen: de frontale cortex, pariëtale cortex,
occipitale cortex, temporale cortex en de insulaire cortex (smaak en gevoel).
Structuren van de hersenen
1. Brainstem/ hersenstam; de hersenstam bestaat uit 3 structuren. Medulla
oblangata, pons en midbrain/middenhersenen. Deze structuren hebben 2 functies.
- Sensory/motor nerves; het filteren en sturen van informatie
- Basische functies; zoals ademhalen en circulatie. Het is de automatische regulatie van
basische functies.
2. Cerebellum/ kleine hersenen; dit deel van de hersenen heeft twee functies, namelijk
motor coördinatie en motor geheugen. Het gaat hier om bewegingen uit vrije wil. Het
cerebellum wordt ook wel arbor vitae genoemd. De rechter hemisfeer van het
cerebellum is verbonden met het rechterdeel van de spinalcord, maar met het
linkerdeel van de cerebrale cortex (contralateraal).
, 3. Thalamus (groen); alle informatie van de spinale cord komt hierlangs en gaat dan
naar de cerebral cortex. De thalamus sorteert als het ware de data. De
hypothalamus (blauw) is belangrijk voor de regulatie van de lichaamstemperatuur.
De pituitary gland/ hypofyse (rood) is belangrijk voor de hormonale activiteit
(oxytocine en de waterbalans).
4. Cerebrum/ grote hersenen; het cerebrum is belangrijk voor het verwerken van
impulsen afkomstig van sensorische zenuwcellen en het reguleert de vrijwillige
beweging. Bovendien is het de plek waar de cognitieve en emotionele processen
(onder andere logisch redeneren, planning, geheugen en emotie) plaatsvinden. Het
cerebrum bestaat uit wit en grijs materiaal.
Ataxie
Ataxie wordt voornamelijk veroorzaakt door een ziekte of beschadiging in de kleine hersenen
(cerebellum). Ataxie kan zijn ontstaan door een ontsteking van de hersenen, een
hersentumor, een beroerte of traumatisch schedelhersenletsel.
Structural Magnetic Resonance Imaging (MRI)
Je kunt disfunctie van de cerebral cortex opsporen met behulp van Structural Magnetic
Resonance Imaging (MRI). Deze methode is belangrijk om de dikte van het grijze materiaal
te bepalen. Het grijze materiaal is klein 2-4 mm en de rest bestaat uit wit materiaal met
vezels. Deze methode kan worden gebruikt om ziektes met regeneratie van neuronen op te
sporen. (Regeneratie is dat beschadigde delen weer volledig herstellen).
Een ipsilateraal hemisfeer betekent aan dezelfde kant. Een Contralateraal hemisfeer
betekent aan de andere kant. Je kunt kijken welke delen van de hersenen zijn aangetast met
behulp van Functional Magnetic Resonance Imaging (fMRI).
, Bij een op taal gebaseerde activiteit gebruiken mannen één kant van de hersenen en
vrouwen twee.
Diffusion Tensor Imaging (DTI)
Door middel van DTI kun je de witte fibers bestuderen. Je kunt kijken naar de hoeveelheid
fibers. Een patiënt met een beroerte heeft minder fibers in de rechter hemisfeer in
vergelijking tot de linker hemisfeer.
Corpus collosum
Corpus collosum is de verbinding tussen de linker en de rechter hemisfeer. De rechter
hemisfeer is belangrijk voor gezichtsherkenning. De linker hemisfeer is belangrijk voor logica
en redeneren.
Linker versus rechter hemisfeer
Specifieke hersengebieden die zich ontwikkelden in relatie met sociaalgedrag en taal
verschenen in de area van Broca, Geschwind’s en Wernicke’s. Deze gebieden zijn
specifiek voor taal. De area van Broca bevindt zich alleen in de linker hemisfeer. De andere
twee area’s bevinden zich zowel in de linker als rechter hemisfeer. De temporale kwab zorgt
ervoor dat de taal wordt gevormd en het zorgt ervoor dat we begrijpen wat er wordt gezegd.
Antwoorden en praten kan vanwege de area van Broca. Als er sprake is van een beroerte in
de linker hemisfeer dan kun je wel begrijpen wat de ander zegt, maar niet antwoorden.
In de mens zijn deze gebieden meer en complexer aanwezig dan in apen en chimpansees.
Basale ganglia
De basale ganglia en substantia nigra zijn onderdeel van je mid brain en ze zijn belangrijk bij
de vrijwillige beweging. Het basale ganglia bestaat uit het caudate, putamen en de internal
capsule. Al deze structuren bij elkaar wordt het striatum genoemd. Ziekten die horen bij een
disfunctie in de basale ganglia zijn de ziekte van Parkinson en de ziekte van Huntington.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ikoekman. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.
