Tegenwoordig is men geneigd om de riolering in Nederland als iets vanzelfsprekends te beschouwen.
Toch is de inzameling en het transport van afvalwater door de riolering en vervolgens de zuivering van dat afvalwater van levensbelang. Zij zorgen ervoor dat het contact van de mens met het afvalwater,...
3. ORGANISATIE VAN DE RIOLERINGSZORG......................................................................................................
3.1 TAKEN EN VERANTWOORDELIJKHEDEN.....................................................................................................................
3.2 DOEL VAN RIOLERING.................................................................................................................................................
3.3 MIDDELEN VOOR DE RIOLERINGSZORG.....................................................................................................................
3.4 RAAKVLAKKEN MET GEMEENTELIJKE TAKEN...........................................................................................................
5. ONTWERP EN REALISATIE VAN RIOOLSTELSELS........................................................................................
5.1 ONDERDELEN VAN RIOOLSTELSELS...........................................................................................................................
5.2 ONTWERPEN VAN RIOOLSTELSELS.............................................................................................................................
5.3 REALISATIE VAN RIOOLSTELSELS..............................................................................................................................
7.1 INLEIDING....................................................................................................................................................................
7.2 KWANTITEIT VAN AFVALWATER................................................................................................................................
7.3 KWALITEIT VAN HET AFVALWATER...........................................................................................................................
7.4 RIOOLWATERZUIVERINGSINRICHTING, ALGEMENE ASPECTEN................................................................................
7.5 MECHANISCHE ZUIVERING.........................................................................................................................................
7.6 BIOLOGISCHE ZUIVERING...........................................................................................................................................
7.7 CHEMISCHE ZUIVERING..............................................................................................................................................
7.8 SLIBBEHANDELING......................................................................................................................................................
7.9 ORGANISATIE EN KOSTEN...........................................................................................................................................
8 ZELFTOESTVRAGEN (RIOLERINGEN VOOR HET HBO)................................................................................
8.1 ZELFTOESTVRAGEN VOOR HOOFDSTUK 2..................................................................................................................
8.2 ZELFTOESTVRAGEN VOOR HOOFDSTUK 3..................................................................................................................
8.3 ZELFTOESTVRAGEN VOOR HOOFDSTUK 4..................................................................................................................
8.4 ZELFTOESTVRAGEN VAN HOOFDSTUK 5....................................................................................................................
8.5 ZELFTOESTVRAGEN VOOR HOOFDSTUK 6..................................................................................................................
ZELFTOESTVRAGEN VOOR HOOFDSTUK 7........................................................................................................................
2
,1. Historie en belang van riolering
Riolering is als onderdeel van de civiele techniek ontwikkeld vanaf ervaringsdeskundigheid tot de
moderne wetenschap rioleringsbouw. Tegenwoordig houdt de stichting RIONED zich bezig met de
samenwerking en ontwikkeling van de rioleringszorg.
1.1 belang van riolering
Aanraking met afvalwater en slechte hygiëne zorgen voor de verspreiding van infectieziektes en
ziekmakende bacteriën uit fecaliën (Riolering heeft meer betekent voor de gezondheidszorg dan
geneeskunde). Binnen de civiele gezondheidszorg (water- en afvalwatertechnologie) is het voorkomen
van de verspreiding van deze ziektes het hoofddoel, met als gevolg dat de burger sinds 2008 er vanuit kan
gaan dat er een riolering aanwezig is. Men voorkomt de verspreiding van ziektes met sanitatie? (Riolering
en zuivering) wat het contact tussen mens en afvalwater voorkomt. Gezondheidsproblemen als
schimmels, astmatische aandoeningen en reumatoïde aandoeningen komen hierdoor veel minder voor.
Riolering en milieu
Een AWZI zuivert afvalwater omdat stort bij wet verboden is. Dit water wordt aangevoerd met een
gemengd rioolstelsel wat niet gebouwd is op de zware stortregens en daardoor overstorten bevat (loos op
grote stromende water voor minimale impact). Dit heeft echter negatieve effecten op het milieu en zorgt
onder ander voor:
Vissterfte door zuurstofloosheid.
Onbruikbaar voor recreatie door onbetrouwbare bacteriologische omstandigheden.
Visuele verontreinigingen als slib.
Negatieve lange termijneffecten op de biodiversiteit door persistente stoffen (zware metalen en
bestrijdingsmiddelen).
Om het effect van overstorten te verminderen werd het gescheiden rioolstelsel ontwikkeld. Dit bestaat uit
een droogweerafvoer (DWA) wat afwatert naar de AWZI en een hemelwaterafvoer (HWA) wat afwatert
op het oppervlaktewater of in de bodem worden geïnfiltreerd (kleinere AWZI mogelijk). Afvalstoffen als
olie, benzine, bandenslijpsel, zware metalen en organisch materiaal wat op straatoppervlakken achter is
gebleven zorgen bij de first flush nog steeds voor een significante milieuvervuiling, doordat dit mee
stroomt met het hemelwater. Dit heeft als gevolg dat de vuilemissie gelijk is aan een gemengd stelsel
(behalve bij verkeersarme woonwijken). Daarnaast is er kans op foutieve aansluitingen bij
rioolaanpassing.
HWA op DWA > hydraulische overbelasting en afvalwater in de woning.
DWA op HWA > afvalwater in het milieu.
De volgende stap is het verbeterd gescheiden stelsel waarin een koppeling zit tussen DWA en HWA.
Hiermee kan de first flush naar het DWA worden afgevoerd terwijl intensieve regenbuien wordt geloosd.
Let bij de aanleg van dit stelsel wel op bij het infiltreren in de bodem. Dit omdat de GWS hierdoor kan
verhogen en omdat de grond verontreinigd kan worden.
• Het verbeterd gescheiden stelsel heeft de laagste vuilemissie;
Bij bestaande gemengde riolen verhoogt men vaak de berging met een bergbezinkbassin tussen overstort
en oppervlaktewater.
20-40% Van de kosten van het woonrijp maken van een kavel zit in de riolering, drainage en open
waterpartijen. Dit komt omdat steden uitbreiden op ongeschikte gebieden waar geen vrij verval mogelijk
is. Dit gebeurde vroeger wel omdat steden op hoger gelegen gebieden lagen.
3
,1.2 Geschiedenis voor 1970
De eerste riolering werd rond 3000 bc. gebouwd in Mesopotamië. De eeuwen hierna werd de riolering op
enkele plaatsen in de wereld toegepast zoals in Knossos, maar de riolering werd pas echt grootschalig
ontwikkeld en toegepast toen de romeinen hiermee bezig gingen. De resten van romeinse rioleringen als
de Cloaca Maxima zijn nog steeds zeer goed bewaart gebleven, doordat de romeinse civiele
gezondheidstechniek zeer ver ontwikkeld. Enkele ontwikkelingen van de romeinen:
Impluvium > wateropslag voor de rijken.
Putten > wateraanvoer
Aquaducten verbonden met watertorens
Loden leidingen naar woningen en openbare fonteinen.
Cisternes (reinwaterkelder) voor wateraanvoer tijdens onderhoud of droogte.
Romeinse woningen waren vaak voorzien van enkele toiletten of meer persoonstoiletten. De afvalstoffen
die hierbij werden ingezameld werden vaak opgeslagen in beerputten en wanneer mogelijk afgevoerd met
een riool. Riolen werden vaak aangelegd als er ook een drinkwater aanvoer werd gebouwd en voerde
afvalwater (toilet/keuken), overloopwater (fonteinen) en soms ook hemelwater af. De restproducten
werden gebruikt als meststof (fecaliën) en bij de productie van leer (Urine). Het stadsbestuur was
verantwoordelijk voor aanleg en beheer van alle openbare sanitaire, water en rioleringsvoorzieningen. Het
niveau van deze voorzieningen is op het gebruik van lood (loodvergiftiging) na nog niet geëvenaard.
█ Tussen het romeinse rijk en de negentiende eeuw (sommige steden pas na in 1960) vormden rioleringen
een uitzondering, waardoor ziektes als cholera, tyfus en pest veelvoudig voorkwamen (sanitaire
duisternis). De herontwikkeling van het sanitaire systeem begon rond 1600 met de ontwikkeling van de
kennis van theoretische vloeistofmechanica en hydrologie. Uiteindelijk werden de eerste moderne
rioolstelsels in de negentiende eeuw ontworpen. Dit begon in modelwijken van Engelse fabrieken omdat
zij baat hadden bij de verbeterde gezondheid van werknemers als direct gevolg van riolering. De link
tussen ziektes en rioleringsgebrek werd ontdekt in 1854 bij een cholera-epidemie.
Eerste moderne toilet is in de 17de eeuw uitgevonden.
█ Halverwege de negentiende eeuw begon de grootschalige aanleg van rioleringen, omdat men de
noodzaak begon in te zien. Dit kwam bijvoorbeeld door the great stink, waarbij een beraadslaging van het
Engelse parlement door de stank niet door kon gaan. Door dit incident werd versneld riolering in Londen
aangelegd, wat werd gevolgd door steden als Parijs en Amsterdam. Afvalstoffen hebben een economische
waarde. Deze afvalstoffen werden eerst met septictank (beerputten) en later met het tonnensysteem
ingezameld. Met de bevordering van rioolaanleg kwam het Liernurstelsel en later het vrij verval riool aan
bod.
Een groot deel van de riolering is in de crisis van 1930 aangelegd omdat dit gebruikt kon worden
als arbeidsverschaffingsprojecten.
Eind negentiende eeuw werd afvalwater gezuiverd door het over vloeivelden te laten stromen.
Halverwege de twintigste eeuw ontstond de eerste centrale zuivering.
1.3 Geschiedenis na 1970
1970: De ontwikkeling van AWZI (grootschalig), Zuiveringschappen (nu in waterschappen) en het
vergunningensysteem rond riolering begon met de Wet Verontreinigd Oppervlaktewater (WVO). Nadat
de meeste AWZI’s gebouwd waren in 1980 bleek hoe groot het milieueffect was van de vervangen
lossingensystemen.
Dankzij de WVO mag afvalwater niet zomaar geloosd worden.
█ 1970-1990: Het NWRW werd toegepast om ongeveer 15.000 riool overstorten te saneren.
█ 1985: Rijn actieprogramma (Noordzee actieprogramma) was een plan om 50% van de nutriënten te
reduceren voor 1995 ten opzichte van 1985.
4
, █ 1984-2000: Grootschalige saneringsprojecten in het buitengebied (aanleg van niet rendabele
aansluitingen) waarbij veelvoudig gebruik is gemaakt van druk/vacuümriolering om een
aansluitingspercentage van bijna 100% te creëren.
█ 1989: De nationale werkgroep riolering en waterkwaliteit gaf aan de overstortfrequentie niet
representatief is voor de emissies.
█ 1990-heden: De overheid stimuleert afkoppelen van hemelwater zodat de hydraulische belasting op het
AWZI afneemt, maar ook omdat dit verdroging verminderd en omdat hemelwater na de zuivering
smeriger is dan voor menging. Afkoppelen is echter wel duur, verhoogd de GWS en
milieuverontreinigende stoffen van het wegdek komen in het milieu terecht, waardoor men hier niet altijd
voor kiest.
█ 1991: De basisinspanning wordt ontwikkeld door CUWVO en zegt dat een gemengd riool niet vaker
mag overstorten dan een referentie gemengd riool, wat wordt getoetst door de gemeente. Als het riool van
een gemeente niet aan de basisinspanning voldoet moet men maatregelen nemen zoals een
bergbezinkbassin. Dit plan heeft als doel om de vervuiling van riolen met 50% terug te dringen.
█ 1992: Leidraad riolering “C200 rioleringsberekeningen en hydraulische functioneren” wordt opgesteld.
1.4 Rioleringscontext
De waterketen is het geheel van systemen die zorgen voor:
Productie en distributie van drinkwater.
Inzameling, transport en behandeling van afvalwater.
Gemiddeld gebruiken Nederlanders 128 [l/dag] aan drinkwater waarbij het grootste deel opgaat aan de
douche, toilet en wasmachine. Gemiddeld wordt 120 [l/dag] hiervan afgevoerd als afvalwater.
█ De waterketen bestaat uit:
Drinkwaterproductie
Drinkwaterlevering
Drinkwatergebruik
Afvoer afvalwater en regenwater
Transport afvalwater
Zuivering afvalwater
Lozing effluent
█ De riolering kan worden opgedeeld in twee delen. De binnen riolering is eigendom van de
pandeigenaar en bestaat uit de afvoeren van alle binnenshuis water gebruikende toestellen (sanitair), maar
ook regenwater. Het eigendom en de verantwoording over de riolering veranderd op de erfscheiding wat
is gemarkeerd met een ontstoppingsstuk. De buitenriolering bestaat uit:
Ondergrondse leidingen
Putten
Huisaansluitingen
Straatkolken
Overstorten
Stuwputten
Gemalen
Bergbassins
Bergbezinkbassins
Deze onderdelen verzamelen afvalwater wat vervolgens met een persleiding naar het AWZI wordt
gebracht.
Riolering en het watersysteem
5
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper bbakker2345. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,49. Je zit daarna nergens aan vast.
