->micromineralen: sporenelementen: Fe,I,Zn,Cu,…
-zelfs cadmium, niet van wakker liggen: meestal genoeg
->macromineralen: Ca,P,K,Na,Cl,Mg,S
-Eigenschappen
->totaal mineralen schatten: ruwe as RAS-> alles verbranden bij hoge T, wat niet verbrandt is
is as
->absorbeerbaar, niet absorbeerbaar(niet benutbaar door dier)
-> niet alle absorbeerbare mineralen zijn essentieel(vb. Lood is niet essentieel maar is net
toxisch omdat het wel word opgenomen)
-Mineralenhuishouding
->stockeren, secreteren, excreteren
-> absorptie vanuit de darm dan via portale circulatie nr lever, door nr perifere circulatie
-Uitgescheiden via de urine
-naar andere weefsels: vb. Via zweet of melk kwijt raken(Ca, jodium)
-vanuit perifere circulatie+ vanuit lever: verteringssappen-> terug in de darm terecht
-urine is niet altijd goeie maat: je zal wel zien dat uitscheiding zal stijgen maar het zal niet
representatief zijn doordat een deel terug nr darm gaat
,-Gedrag van mineralen
->homeostase
-door beïnvloeding van absorptie: genoeg opname= absorptie nr beneden, tekort=absorptie
nr omhoog
<koper vb betere absorptie dan een ander mineraal
-door stapeling in bufferorganen(lever, milt,…)
-door mobilisatie van aangelegde reserves(vb. Bot voor Ca)
-excretie in urine
->scheikundige vormen bepalen biobeschikbaarheid
-anorganische vormen met verschillende oplosbaarheid: oxide, sulfaat, chloride
-organisch gebonden vormen: gelaten->vb zinkmethionine-> werken tegen aantal
antagonistische componenten die tegen mineralen werken(vb fetinezuur: trekt zink aan en
deactiveert het-> indien methionine eraan: winnen van fetinezuur), ook voor nuttige
opname(zink zijn zware metalen dus niet teveel maar is wel nodig in lichaam)
<zouten van organische zuren, metaal-aminozuurcomplexen
->illustratie:
<ijzer bij vleesvee is veel hoger dan melkvee
-melk is niet rijk aan ijzer, behoefte stijgt dus niet snel
-vleesvee: hebben veel spieren nodig dus ijzer is nodig
<selenium veel hoger bij melkvee: veel terugvinden in melk, niet bij vleesvee(wel bij
dikbilrunderen: dikke bespiering zorgt voor oxidatieve stress)
<koper: word door veel antagonisten aangevallen(molybdeen)
->illustratie: bloedmeting-> moet je relatief zien(in welke situatie zit het dier)
-gelijke hoeveelheid zink geven: hoeveel is zink in voeding-> schommelt continu
-halverwege dracht: zink plots stijgen
,Calcium
->belangrijkste qua functie en nood aan hoeveelheid(meest voorkomende)
->functies:
<99% in bot en tanden
<enzymsystemen: spiercontractie, zenuwimpuls-> tekort aan Ca: spiercontractie
problemen-> dieren krijgen verlammingsverschijnselen
<bloedstolling
->Bot
<bevat 46% mineralen, vnl hydroxyapatiet
<beenderas: 36% Ca, 17% P, 1% Mg-> CA/P 2:1
<opslag en mobilisatie o.i.v paratyroid hormoon en vitamine D
->strikte relatie met P
-Calciumhuishouding
->calcitonine, calcitriol, PTH samenwerken op verschillende vlakken
↑
-bot, darm, nier
-verhoging calcium in bloed: verhogend in bot, verlagende opname in darm, reabosptie van
nier verlaagd(meer uitgescheiden in urine)
-calcium verlaagd: verlagend in bot(reserve aanspreken), verhoogde opname in darm,
meer reabsorptie in nier
-Problemen met calcium
-> jonge dieren; rachtitis-> vervorming van botten, kromme botten
->volwassen dieren: osteomalacie: ontkalken van het bot(sneller botten breken)
<hennen: batterijmoeheid(eieren bevatten veel kalk, zachte botten en bek, vertraagde
groei, gebogen botten, dunne eischaal)
<kalfsziekte: acute vorm van hypocalcimie(tot en met partus gn probleem, erna plots veel
melk produceren die veel Ca bevat+ heeft nog niet veel eetlust: te weinig Ca binnen):
spasmen, verlamming-> injectie met Ca preparaat
-> absorptie beter bij zure pH
-> chronisch: VB hen, leg gaat door
Accuut: kalfsziekte
, -Waar vinden we Ca
-> veel in
<melk, groenvoeders(gras, klaver, luzerne,…)
<suikerbietenpulp
<dierlijke producten als er botten bij zitten(vlees niet! Wel rijk aan fosfor)
<krijt(Ca carbonaat), eierschalen, oesterschelpen
-> weinig in
<granen
<meeste andere plantaardige ingrediënten
->CA:P verhouding
<moet voor meeste dieren tss 1:1 of 2:1 zijn
<voor leghennen mag het zelf groter zijn door nood voor eischaal: 3:1-> vaak ad libitum Ca-
bron geven
<te hoog P remt opname Ca en gaat ook na absorptie antagonistisch werken
<hond veel vlees geven: P veel hoger dan Ca -> secundaire hyperparathyroidie(bot
ontkalkt)
Fosfor
->zeer veel functies in lichaam (vnl in skelet: 80-85%)
->aanwezig in fosfoproteinen, fosolipiden, nucleinzuren, ATP,…
->Ca en P strikt aan mekaar gerelateerd, maar P toch ander metabolisme dan Ca
->excretie bij eenmagigen: vooral via nier, dus urine
->excretie bij HKW: heel veel via speeksel-> darm, dus feces
<niet zwart wit
-Tekort aan fosfor
-> niet vaak bij ons, vnl thv (sub)tropische regio’s
->veel dezelfde symptomen bij Ca wegens rol in bot: rachitis, osteomalacie
->runderen: pica, verlaagde eetlust
->chronisch: stijfheid gewrichten en spierzwakte(vb creatinefosfaat)
->verlaagde fertiliteit en prestaties
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ML123. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.