Een samenvatting van mijn uitgewerkt bestand van alle hoorcolleges.
Van het eerste deel van wetenschapsfilosofie, van de docent H. Dooremalen staan hier vooral begrippen. De personages en stromingen die belangrijk zijn heb ik in een apart document samengevat.
Van het tweede deel van wetenschapsfi...
Hoorcollege 1
Epistemologie: kennisleer, wat drie vragen stelt:
1. Wat is (zekere) kennis?
2. Hoe kunnen we die kennis rechtvaardigen?
3. Wat is de bron van kennis?
Met betrekking tot deze kwesties zijn traditioneel twee posities ingenomen:
A. Rationalisme: echte kennis is afkomstig van je ratio, je verstand.
(Aangeboren)
B. Empirisme: echte kennis is afkomstig van de zintuigelijke ervaring.
(Tabula rasa)
Deze twee zijn tegen het scepticisme.
Scepticisme: je kan geen echte kennis hebben, je weet helemaal niets zeker.
We weten niets over alles en dat weten we ook nooit zeker.
Rationalisme: kennis komt voort uit goed gebruiken van je ratio, als je dat doet
kom je tot echte kennis en als je echte kennis hebt kun je de scepticus
weerleggen. Verstand leidt tot echte kennis.
De geassocieerde bewering hierbij is dat er aangeboren kennis bestaat.
Nativisme: aangeboren kennis bestaat.
Anamnèsis: leren is herinneren. Kennis verwerven is ideeën herinneren, dus je
doet nooit nieuwe kennis op (Plato).
Epistème: kennis van hoe de dingen zijn, onveranderlijke dingen.
Doxa: mening over hoe dingen zijn, dit is geen kennis.
Peripatisch principe: niets is in het intellect dat zich niet eerst in de zintuigen
bevond. Alle kennis komt binnen via je zintuigen. Thomas van Aquino noemde
het empirische principe het peripathische principe.
Inductie: dingen veralgemeniseren. Je neemt individuele concrete gevallen
waar, en op basis daarvan maak je een algemene regel (Aristoteles).
, Hoorcollege 2
De nieuwe methode van Francis Bacon:
A. stelt dat we onze vooroordelen moeten opgeven:
- Idols of the Tribe: vooroordelen van de mens.
- Idols of the Cave: vooroordelen door onze culturele groep.
- Idols of the Marketplace: vooroordelen omdat we erover kunnen praten
(we praten over
geluk, maar geluk bestaat helemaal niet).
- Idols of the Theatre: vooroordelen omdat autoriteiten zeggen dat ze
kloppen. Bacon had zelf
ook bias: de Bijbel.
B. stelt dat je experimenten mag gebruiken.
C. Inductie is een belangrijk middel: bij Bacon een mix van waarneming en
verstand. Hier zie je ook Bacon rationalistisch element heeft. Goede
wetenschap maakt gebruik van observatie en rationele gevolgtrekkingen.
Malin genie: vanuit Descartes radicale twijfel (1e methode). Misschien is er wel
een boze demon die ons laat denken dat we bestaan en dat 2+2=4. Maar het
kan ook zo zijn dat we in een virtual reality zitten.
Locke’s indeling van ideeën:
Enkelvoudig ideeën: deze kan je niet verder meer splitsen, kan je niet
samenstellen.
- Van één zintuig (vb. zoetheid).
- Van twee of meerdere zintuigen (vb. beweging, kun je zien en horen en
voelen).
- Van de reflectie (= interne zintuig vb. het idee ‘denken’).
- Van zintuigen en reflectie (vb. het idee ‘pijn’, komt uit de tast en ook uit
reflectie, want je kijkt naar binnen en weet hee dat is wat pijn is.).
Complexe / samengestelde ideeën: ideeën kun je wel in enkelvoudige ideeën
uiteen halen.
- Ideeën van modus, met andere woorden eigenschappen (schoonheid, er is
iets mooi zoals een schilderij, dat stelt iets voor, zit vorm en kleur in).
- Ideeën van substantie.
- Ideeën van relatie (vb. broer zijn van, is complex idee, want je hebt het
idee van drie mensen nodig, je kan niet zomaar waarnemen dat iemand
een broer is van).
Locke’s onderscheiding van ideeën van kwaliteiten:
Primaire kwaliteiten: eigenschappen van de dingen zelf, onafhankelijk van
een waarnemer. De temperatuur van water is 18 graden, een sneeuwbal is
rond.
Secundaire kwaliteiten: eigenschappen die bestaan bij de gratie van een
waarnemer. Het water is koud/warm (afhankelijk van waarnemer), een
sneeuwbal is wit, wit is een kleur en is een secundaire eigenschap.
Idealisme: filosofische opvatting dat de werkelijkheid essentieel mentaal is.
Afhankelijk van het argument dat primaire eigenschappen secundaire
eigenschappen zijn (afhankelijk van waarnemer), maar dit is geen goed argument
(Berkeley).
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper kimhabets78. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
