Les 1 Mondriaan en Plato 11-9-2019
Cijfers zijn echte abstractie
Harmonie door denken > abstractie
Zin van de kosmos achterhalen
We werken met begrippen maar hoe concreter je het maakt hoe lastiger het wordt.
Plato is opzoek naar iets wat voor iedereen altijd geld
De werkelijkheid die we zien is een afspiegeling (Timaeus)
• Scheppingsmythe
• De werkelijkheid die wij zien is een opstap, een afspiegeling
• Voorbij aan de zintuigelijkheid
Mondriaan telesoof (god centraal)
Alles hangt met elkaar samen
Mondriaan: “Men kan niet èn de natuurlijke verschijning, zoals wij die zien, èn verhouding in
dezelfde bepaaldheid (ver)beelden. Verhouding treedt in den natuurlijke vorm, in de natuurlijke
kleur en lijn, slechts gesluierd naar voren: zij moet door kleur en lijn op-zich-zelve gebeeld worden
om tot een bepaalde (ver)beelding te komen.”
Abstractie is Harmonie maar dat gaat nooit lukken
Plato – leerling van Pythagoras
• Harmonie
• Getallen
• Octaaf
• De schoonheid van een wiskundig bewijs
• Wat is een getal?
• Pure abstractie
Symposium (Feest)
“Zelf noemde Piet Mondriaan zijn abstracte werk gewoonlijk compositie. Dat is een vage benaming.
Ik denk dat hij daarbij vooral een uitgewogen soort ordening, zonder rumoer voor ogen had. Dat is de
algemene indruk die zijn uitzonderlijke kunst op ons maakt.”
Plato en Mondriaan > abstractie > oervorm, uitgaan van zinvolle werkelijkheid je krijg er geen grip op.
Zinvolle kosmos.
,Aantekeningen cultuur van de verbeelding
Les 2 kant-kunst 11-9-2019
Vuistregel
1 kant een werkelijkheid
2 werelden/ verschijningen
- Nominale
- Fenomenale
3 kritieken
- Wetenschap
- Ethische
- Esthetica
4 aspecten van het smaak oordeel
- Belangeloos welbehagen (ik schiet er niets mee op, iedereen mag er van genieten)
- Begrip loosheid (niet in een begrip te vangen)
- Doelmatigheid zonder doel (mooi in zichzelf)
- Gezamenlijke ervaring (sensus communis) (samen van genieten)
Kant (1724-1804)
- Verlichtingsfilosoof
- Kant is van het verstand
- Deontologie Ethiek van kant de plicht ethiek
- Meest punctuele man
- Saaie professor
- Köningsberg
René Descartes > ik denk dus ik besta
Jezuiten Deugen niet, goede onderwijzers, Vertrouwt ze voor geen meter
Terug naar begin, voor iedereen waar is
één ding niet dat hij twijfelt
Grondlegger moderniteit rationalisme
Kritiek uit elkaar hallen
• Op zoek naar de voorwaarden
• A-priori (voor af gaand)
• Transcendentaal – overstijgend aan de wetenschap
• Wat maakt wetenschap mogelijk?
Fenomenale wereld > de wereld die aan ons verschijnt
Noumenale wereld > de wereld groter dan fenomenale wereld (die we nooit te pakken kunnen
krijgen)
Transcendentaal > wat maakt wetenschap mogelijk.
Een empirisch oordeel levert niet automatisch een moreel oordeel op
• Het esthetisch oordeel is zintuigelijk van aard
• Zin dus
• Noem het : dat smaakt naar meer
• Méér als in ‘verder’
• Waar kunnen we nog iets van ‘zin’ vinden nu het niet meer kenbaar is in de harmonie van de
kosmos (Plato-Mondriaan)
, Aantekeningen cultuur van de verbeelding
Het sublieme > het schone kan ook gruwelijk zijn, vergankelijkheid van het leven.
• Het esthetisch oordeel veronderstelt ‘metafysica’ (en die is ‘onbewijsbaar’)
• Het esthetisch oordeel is een eigensoortig oordeel
Les 3 Hegel het einden van de kunst een potje denken
Georg Wilhelm Friedrich Hegel (1770-1831)
Denk kust is klaar
Romanticus
Bloed zweet en tranen
Arthur C. Danto (1924-2013) Wat kunst moet zijn:
• Belichaamde betekenis
• Die zich presenteert als kunst
• En werkt als een wakende droom
Hegel zelf ontplooiing via zelf vervreemding
De kunst schuilt in het idee, niet in het voorwerp.
• Danto denkt door op het spoor van Hegel
• Hegel spreekt over ‘het einde van de kunst’
• Danto ziet ‘einde van de kunst’ zich voltrekken in het werk van Marcel Duchamp en Andy
Warhol
Teleologie: gericht op een doel
Vervreemding is nodig om aan het einde van deze geschiedenis opnieuw elkaar en de natuur terug te
vinden in een samenleving vol vrijheid en redelijkheid. Arbeid vervult op deze reis een wezenlijke rol.
Aufhebung > opheffen verheffen
Kunst vervult in dit geheel bij Hegel een wezenlijke rol. Door haar leren we onszelf kennen. Maar dat
doen we door ons uit te drukken in de materie. Al doende wordt de wereld ons ook minder vreemd.
We leren onszelf kennen en we eigenen ons de wereld toe.
De wereld wordt een beetje ‘wij’ doordat we ons erin uitdrukken.
Kunst is om aan het denken te zetten.
Kunst is niet meer om het oog te verwennen
Hegel: Een Platonist met hééél veel gevoel voor tijd en plaats (zeg: geschiedenis)
• Idealist (ideeën/vormenwereld)
• Verticaal denken
• Standplaats Athene
• 400 vdgj
Kunstopvatting van Plato (nabootsing)
Volgens Plato is kunst een imitatie (mimese) van de werkelijkheid. Het meest werkelijk zijn de
Vormen (Ideeën). In eerste instantie kennen wij mensen alleen afspiegelingen (afbeeldingen)
daarvan (zie de mythe van de grot). Kunstenaars maken afbeeldingen van afbeeldingen.
Kunstwerken zijn dan ook niet meer dan kopieën van kopieën.
Je kunt dan ook maar beter gaan filosoferen. Dat is tenminste abstract en gericht op de Ideale
wereld.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lliesa. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.