BV916629
Uitganspunten
Aansprakelijkeidsrecht:
- Schade dient gedragen te worden door degene die schade heeft geleden, tenzij er een
rechtsgrond bestaat om die schade op een ander rechtssubject te wentelen.
Schadevergoedingsrecht:
- Met schadevergoeding wordt beoogd de gelaedeerde zoveel mogelijk te brengen in de
toestand waarin hij zou verkeren zonder het schadeveroorzakende feit.
Quint – Te Poel (W1, L1)
- Ontstaan verbintenissen
- Behalve uit de wet, kunnen verbintenissen ook ontstaan indien de verplichtingen passen in
het stelsel van de wet en aansluiten bij de wel in de wet geregelde gevallen.
Boogaard – Vesta (W1, L1)
- In casus 3, L1
- Samenloop contractuele en wettelijke aansprakelijkheid;
- Het criterium aan de hand waarvan moet worden bepaald of een contractuele dan wel een
buitencontractuele/wettelijke aansprakelijkheidsgrond moet worden aangewend, is of de
handeling onafhankelijk van de tussen partijen bestaande contractuele verhouding, ofwel
onafhankelijk van een schending van contractuele verplichtingen een onrechtmatige daad
oplevert.
- Een schadeveroorzakende handeling jegens een contracts partij levert slechts een OD op
indien deze gedraging ook zonder de contractschending een OD op zou leveren.
Jeffrey (W1, L1)
- Verklaring voor recht
- Een zuiver emotioneel belang, hoe zwaarwegend ook, kan niet worden aangemerkt als
voldoende belang in de zin van art. 3:303 BW.
Vermobo – Van Rijswijk W9, L14
- Onrechtmatig handelen (1e vereiste 6:162 BW)
- In het arrest Vermobo-Van Rijswijk (HR 29 januari 1993, NJ 1994, 172, tekstboek nr. 313)
hanteert de HR de formulering dat men onrechtmatig kan handelen door gezien de
omstandigheden van het geval ‘zich onvoldoende de belangen (van de benadeelde) aan te
trekken’. In casu heeft E gezien de omstandigheden van het geval (E is immers op de hoogte
van de slechte financiële situatie van O) door er niet op toe te zien dat het door de vader aan
de zoon betaalde bedrag daadwerkelijk ten goede zou komen aan de aannemer,
onrechtmatig jegens aannemer A gehandeld.
HR 22 april 1994, NJ 1994, 624 (Taxus) W1, L2 (CASUS)
- Art. 6:162 lid 2 BW, vw 1;
- Feiten:
o De tuin van gedaagden grenst aan één zijde aan het weiland van eiser. Eiser heeft
zijn weiland omheind. De omheining is voorzien van een afrastering van gaas.
o Gedaagden hebben in hun tuin een afvalhoop. Verkoulen heeft op 6 mei 1989 op
deze afvalhoop een struik gedeponeerd, die zij enkele dagen eerder had gevonden.
De struik was een taxusstruik. Bij inwendig gebruik kan taxus dodelijk zijn voor
paarden.
, BV916629
o Op 7 mei 1989 hebben twee paarden van eiser van de taxusstruik gegeten. Ten
gevolge daarvan zijn beide paarden overleden. Gedaagden wisten niet dat inwendig
gebruik van taxus voor paarden fataal kan zijn.
- Toepassing in casus:
o Wanneer: Inbreuk op een recht en ongeschreven recht
o De leer Smits
▪ In het taxusarrest past de HR de Leer Smis toe. Houdt in dat slechts inbreuk
op eens anders subjectief recht is niet voldoende om onrechtmatigheid aan
te nemen. Bovendien is verreist dat is gehandeld in strijd met hetgeen
volgens ongeschreven recht in het maatschappelijk verkeer betaamt.
o Onvoldoende om een inbreuk op subjectief recht aan te nemen:
▪ “Een inbreuk op andermans eigendomsrecht uitsluitend bestaand in het
boven de grond van die ander hebben van een gedeelte van een losliggende
struik, vestigt nog niet een aansprakelijkheid voor een vergiftiging zoals hier
heeft plaatsgevonden (van twee paarden door het eten van die struik), in het
bijzonder niet indien degeen die de struik aldus heeft neergelegd, niet wist of
behoefde te weten dat die struik vergiftigd was.”
o Onvoldoende om strijd met ongeschreven recht in het maatschappelijk verkeer aan
te nemen:
▪ “De in het maatschappelijke verkeer betamende zorgvuldigheid reikt niet
zover dat degeen die een plant of struik waarvan hij de giftigheid niet kent
of behoeft te kennen, onder zich heeft, verplicht zou zijn om deze plant of
struik op zodanige wijze onder zijn controle te houden dat zij geen gevaar kan
opleveren tenzij hem na onderzoek is gebleken dat de plant of struik
gevaarlijk is.”
o Giftigheid is niet van algemene bekendheid
HR 5 november 1965, NJ 1966, 136 (Kelderluik) W1, L2 (CASUS)
- Art. 6:162 BW, vw 1:
- Feiten:
o Op weg naar toilet belandt bezoeker van café – door het openstaande kelderluik – in
de kelder en uiteindelijk in het ziekenhuis. Leverancier die het luik had geopend om
te bevoorraden had verzuimd veiligheidsmaatregelen te nemen.
- Toepassing in casus:
o Wanneer: ongeschreven recht, onrechtmatige gevaarzetting
o LET OP: kan in combinatie met bijna alle arresten voor dit onderdeel van
onrechtmatigheid!!!
o 4 factoren die in het licht van de omstandigheden van het gegeven geval moeten
worden afgewogen om te kunnen vaststellen of sprake is van onrechtmatige
gevaarzetting.
1) De mate van waarschijnlijkheid waarmee kan worden verwacht dat een
ander de benodigde oplettendheid en voorzichtigheid zal betrachten(Aard
van de gedraging);
2) De grootte van de kans dat daaruit ongevallen ontstaan;
3) De ernst (aard en omvang potentiële schade) die de gevolgen daarvan
kunnen hebben;
4) De mate van bezwaarlijkheid van de te nemen voorzorgsmaatregelen.
o Het is in strijd met de zorgvuldigheid die in het maatschappelijk verkeer ten aanzien
van eens anders persoon of goed betaamt om nodeloos een groter gevaar in het
leven te roepen dan waarop een normaal mens beducht moet zijn.
, BV916629
- De kelderluik-gezichtspunten hebben geleid tot de volgende algemene vuistregels in verband
met gevaarzettende situaties:
o Naarmate het waarschijnlijker is dat potentiële slachtoffers minder oplettend en
voorzichtig zijn, dient een hogere zorgplicht betracht te worden;
o Naarmate de ernst (met name letselschade) en de omvang van de mogelijke
schade groter is, dient een hogere zorgplicht in acht genomen te worden;
o Naarmate de kans op schade groter is, dient een hogere zorgplicht in acht genomen
te worden;
o Naarmate de gedraging gevaarlijker is, dient eveneens een hogere zorgplicht in acht
genomen te worden;
o Naarmate het nemen van bepaalde voorzorgsmaatregelen door de potentiële
dader, zowel op zichzelf beschouwd als in relatie tot de mogelijke schade, minder
bezwaarlijk is qua kosten, tijd en moeite, bestaat een sterkere gehoudenheid tot
het treffen van preventieve maatregelen.
- Gevaar dat zich verwezenlijkt hoeft men niet concreet te hebben voorzien, voldoende is dat
wordt getracht met het nemen van bepaalde veiligheidsmaatregelen in het algemeen – naar
objectieve maatstaven – bepaalde gevaren te voorkomen.
- Degenede die omgaan met risico’s zijn gehouden om actief te zoeken naar mogelijke gevaren
en problemen;
- Als de omstandigheden daartoe aanleiding geven, moeten bepaalde veiligheidsmaatregelen
worden genomen, omdat er rekening mee moet worden gehouden dat niet iedereen even
voorzichtig is.
- Vooropstaat dat bij verhoogd gevaar gestreefd moet worden naar afdoende preventieve
maatregelen ter voorkoming van het gevaar. Indien dat niet mogelijk of te bezwaarlijk is,
dient op voldoende effectieve wijze voor het gevaar te worden gewaarschuwd.
- Bij het geven van waarschuwingen moet er rekening mee worden gehouden dat niet
iedereen steeds de nodige voorzichtigheid in acht zal nemen. (Bussluis)
- Het plaatsen van een waarschuwingsbord om gevaarlijke situaties te voorkomen is enkel
toereikend indien valt te verwachten dat de waarschuwing zal leiden tot gedrag waardoor
het gevaar wordt vermeden (Jetblast)
- ’t Ruige Veld:
o De zorgvuldigheid die in het maatschappelijk verkeer is vereist i.v.m. de aard van
psychisch gestoorden brengt mee dat degene die in het kader van hun behandeling
het toezicht over hen heeft aanvaard, gehouden is zoveel als redelijkerwijs mogelijk
erop toe te zien dat zij derden (of zichzelf) geen schade toebrengen (arrest ‘t Ruige
Veld. S door onvoldoende toezicht op de opgenomen P nodeloos voor anderen een
gevaar in het leven heeft geroepen (A) , dat door eerdere incidenten te voorzien was
dat een ontsnapping ernstige gevolgen kon hebben, waarbij niet nodig is dat het
specifieke gevaar bekend was (t Ruige Veld) (B) en dat dit grote kans op schade met
zich mee zou brengen, waarbij niet van belang is dat men weet wat de aard vd
schade zal zijn (’t Ruige Veld) (C), en dat S een dergelijke ontsnapping door het
nemen van eenvoudige voorzorgsmaatregelen had kunnen voorkomen dan wel zeer
had kunnen bemoeilijken
- Veel in combinatie met Werink-Hudepohl en Jansen-Jansen:
o Niet reeds de enkele mogelijkheid van een ongeval als verwezenlijking van aan een
bepaald gedrag inherent gevaar, doet dat gedrag onrechtmatig zijn. Dat zodanig
gevaarscheppend gedrag is slechts onrechtmatig, indien de mate van
waarschijnlijkheid van een ongeval als gevolg dan dat gedrag zo groot is, dat de
dader zich naar maatstaven van zorgvuldigheid van dat gedrag had moeten
onthouden. De vraag of .. i.c. een ongeschreven veiligheidsnorm heeft geschonden
door ten aanzien van .. nodeloos een groter gevaar in het leven te roepen dan
