Duidelijke maatschappijwetenschappen samenleving waarin de thema's buitenland beleid, Europese Unie, NAVO, VN, internationale samenwerking/conflict, theorieën over internationale betrekkingen, afstemmingsprobleem, veiligheidsdilemma, macht aanbod komen. De samenvatting is geschreven vanuit de syll...
12.1
Nederland heeft zich in de grondwet verplicht om de ontwikkeling van de internationale
rechtsorde te bevorderen. Nederland heeft veel baat bij duidelijkheid, zekerheid en
betrouwbaarheid bij internationale betrekkingen. Dit komt doordat Nederland geen grote
machtspositie heeft en veel handel drijft met het buitenland.
- Nederland heeft veel regels voor het internationale verkeer, deze kunnen zowel
voordelig als nadelig zijn.
Het Nederlandse buitenlandbeleid wordt geschetst als dat van koopmannen en dominees.
- Koopman → staat symbool voor buitenlandbeleid waarbij versterking van
economische relaties voorop staat.
- Dominee →staat symbool voor buitenlandbeleid waarbij de nadruk ligt op
het belang van mensenrechten en democratische waarden.
Nederland heeft beide, hierbij profiteert zowel de koopman als de dominee.
Nederland is lid van de NAVO, EU, de VN (Atlantisch, Europees en Multilateraal).
- NL investeert veel in haar buitenlandbeleid en draagt bij aan internationale
organisaties.
- Tegenwoordig is er vanuit NL meer kritiek op het buitenlandbeleid van NL,
bijvoorbeeld door risicovolle acties van de NAVO.
Het internationaal recht is gebaseerd op de soevereiniteit van staten.
Uitgangspunt van het internationaal recht →Staten moeten zelf instemmen met de
regels die hen binden.
- Het handhaven van deze regels is in het internationaal recht minder makkelijk dan in
een staat. Lid worden van het Internationaal Strafhof of het aanvaarden van
rechtsmacht van het Internationaal Gerechtshof heeft effect op de staten.
Internationaal Gerechtshof (IG, Den Haag):
- Internationale organisatie →onderdeel van de VN
- Doet gerechtelijke uitspraken over onenigheid en conflicten tussen staten, ze hebben
veel gezag.
- Staten leveren een stukje soevereiniteit in als zij luisteren naar de uitspraken van de
IG en de IG erkennen.
- Bestaat uit 15 rechters uit verschillende landen →deze worden aangesteld
door een meerderheid van de Algemene Vergaderingen van de VN of de VN-
veiligheidsraad
Beperkingen van het Internationaal gerechtshof:
● 5 permanente leden van de veiligheidsraad mogen altijd een rechter leveren
→hierdoor is het moeilijker om deze leden door het Hof te laten veroordelen.
● Er zijn landen die nooit een rechter kunnen leveren →een groot deel van de
Algemene Vergadering zal niet voor een rechter uit dat land stemmen.
, ● Grootmachten (bijvoorbeeld China, de VS of Rusland) zullen besluiten van de IG die
in hun nadeel minder snel accepteren dan kleinere staten met minder macht.
Het Internationaal Strafhof:
- Internationale organisatie →geen onderdeel van de VN, wel opgericht als
initiatief van de VN
- Doel →het vervolgen van personen die verdacht worden van misdaden
tegen de menselijkheid, zoals genocide.
- Kritiek: machtige staten kunnen zich makkelijker verweren tegen het
strafhof dan minder machtige staten →mensen uit minder machtige
landen worden makkelijker aangeklaagd voor misdaden tegen de
menselijkheid.
UVRM →Universele Verklaring van de Rechten van de Mens
- Verklaring waarin staat dat vrijheid en gelijkheid de belangrijkste waarden zijn.
EVRM →Europees Verdrag van de Rechten van de Mens
- Manier waarop een individu zich kan beroepen op het internationaal recht.
De soevereiniteit van staten wordt op 3 manieren beperkt, door:
- De rechten van de mens
● Door de opkomst van de rechten van de mens en de ontwikkeling van het
internationaal strafrecht, kan het individu een beroep doen op het
internationaal strafrecht. Maar vaak kunnen individuen niet op tegen
overheden.
- Internationale organisaties
● Internationale organisaties nemen steeds meer wetgevende/regulerende
taken van staten over of krijgen meer zelfstandigheid op dat gebied. Een
voorbeeld hiervan is de VN: zij proberen zich zo min mogelijk te bemoeien
met zaken die zich afspelen in een land, maar soms grijpen ze alsnog in.
- Het internationale recht
● Rechts onenigheid wordt onder andere door het Internationaal Gerechtshof of
het Europese Hof van Justitie verslechterd.
Vormen van internationale samenwerking
Grensoverschrijdende samenwerking vindt je o.a. tussen individuele burgers,
wetenschappelijke instituten, bedrijven, gemeenten, provincies en staten.
- Samenwerking komt tot stand omdat het wederzijds voordeel oplevert of omdat
problemen beter aangepakt konden worden.
Staten zijn hierdoor verbonden.
Staten werken op verschillende manieren samen:
- Bilateraal →verdrag tussen 2 partijen:
- Multilateraal →verdrag tussen meer dan 2 partijen:
● Intergouvernementeel
● Supranationaal
, Beperkingen die samenwerking tussen staten beperkt:
- Gebrek aan wederzijds vertrouwen
- Dilemma van de collectieve actie
Belangrijke internationale organisaties:
- De VN (1945)
● Een intergouvernementele multilaterale organisatie
- Het IMF: Internationaal Monetair Fonds
- De Wereldbank
- De Wereldhandelsorganisatie
● Hier maken staten afspraken over regels rondom internationale handel, de
organisatie kijkt naar de naleving hiervan. Geldt voor vrijwel alle
wereldhandel. Landen kunnen over deze afspraken nog wel eigen bilaterale
of multilaterale afspraken leggen.
- De EU
● Een organisatie waarin veel Europese staten samenwerken (vooral
economisch). Deze besluitvormingsprocedures hebben een
intergouvernementeel of supranationaal karakter.
2 organen van de VN:
- De Algemene Vergadering
● Alle lidstaten (193)→kan resoluties aannemen
● Deze resoluties zijn niet bindend, ze kunnen niet worden afgewdongen ivm
het non-interventiebeginsel.
- De VN-veiligheidsraad
● Kan wel resoluties afdwingen.
● Heeft het recht om de externe soevereiniteit van staten aan te tasten
● Kan bindende sancties opleggen
● Kan besluiten tot het inzetten van geweldsmiddelen
● 15 leden →5 permanente leden →VS, VK, Rusland, Frankrijk, China →de
andere 10 worden om de 2 jaar gekozen door de Algemene
Vergaderingen
● 5 permanente leden hebben vetorecht
● Besluitvorming kan lastig zijn ivm tegengestelde belangen.
Doelen van de VN:
1. Samenwerken op het gebied van internationaal recht
2. Mondiale veiligheid
3. Het bevorderen van mensenrechten
4. De ontwikkeling van de wereldeconomie
5. Onderzoek naar maatschappelijke en culturele ontwikkelingen
Resolutie = Uitspraken van de meerderheid van de Algemene Vergadering die vaak worden
aangehaald in het internationaal recht en hebben daarmee gezag.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper idenbesten9. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,98. Je zit daarna nergens aan vast.
