Samenvatting van het boek oriëntatie op geschiedenis voor de vakken Oriëntatie op geschiedenis A, B, C en het vak Oudheid. Doe er je voordeel mee en geef een ster!
Er zit geen samenvatting van het gehele eerste tijdvak bij. Dus je krijgt niet wat je bestelt. Overigens is de rest van het boek wel goed samengevat zo op het eerste gezicht.
Door: robinkamping • 10 jaar geleden
Kort puntsgewijs overzicht. Handig voor het snel opfrissen van bestaande kennis. Sommige hoofdstukken zijn wel er kort samengevat, waarbij toch wel essentiële zaken zijn weggelaten. Bevat spel en snelheidsfouten.
De klassieke oudheid als bakermat voor onze westerse cultuur: vrijwel alles wat kenmerkend is voor
onze beschaving zou direct of indirect afgeleid zijn aan de klassieke cultuur
De Griekse Polis:
- Begin 8e eeuw v.c Griekenland lappendeken van stadstaten.
- - Polis: stadstaat een territorium met dorpen en stedelijk centrum bij een acropollis een
burcht.
- Stadstaten op vasteland maar ook op eilanden. Sparta macht op peloponnesos en Athene op
landstreek Attika.
- Kenmerken polis: gevoel van samenhorigheid onder bevolking dat tot uit ing kwam in het
streven naar Autonomie.
- Stadstaten in Hellas deelde zelfde taal, geloof en cultuur daarom culturele manifestaties
alleen voor Grieken zoals Olympische spelen ter eren van Zeus opper god van de Grieken.
De aristocratie:
- Alle mannelijke burgers waren gelijk en moest stad verdedigen en naar
volksvertegenwoordiging .
- In 8e eeuw Dienst uitgemaakt door vooraanstaande families.
- Door meer land hadden ze meer inkomen en konden ze intensiever met bestuur bezig
houden en stad verdedigen zij noemde zich aristoi de beste.
Kolonisatie
- 7e eeuw door overbevolking ontstonden er griekse kolonies
- Grote stimulans voor handel en specialisatie athene stapte groten deels over van graan naar
olijventeelt, wijnbouw en versierd aardwerk.
- Nieuwe bevolkingsgroep: kooplieden, ondernemers en ambachtslieden.
- Falanx, nieuwe militaire techniek doordat burgerij nu ook een wapenuitrusting kon
veroorloven. Hoplieten waren soldaten met een hoplon: groot schild
- Omdat nieuwe burgers nu ook leven riskeerde wilde ze ook macht in politiek
- Ook onrust in boerenstand steeds meer landgroot grond bezitters ten kosten van kleinen
boeren.
- 6e eeuw machtstrijd tussen verschillende sociale groepen eind 6e was er weer rust doordat in
meeste stadstaten Oligarchie ontstond: regering van weinigen met archistocratie en rijke
ondernemers
,Sparta
- 2 koningen en magistraten: college van 5 belangrijke ambtsdragers hadden de macht
- geadviseerd door Gerousia: raad van oudsten. 28 mannen boven 60 die voor het leven
benoemt waren.
- Volksvergadering kwam accidencieel bijeen om te stemmen over om in te stemmen wat
magistraten en Gerousia hadden voor besproken. Alleen Spartanen boven de 30
- Perioiken: 2e rangsburgers die vrijwaren maar geen politieke rechten hadden.
- Heloten: Oorspronkelijke bewoners die colectief slaven waren geworden en land moesten
bewerken en volkomen rechteloos waren.
- Baby getest met urine en wijn en door raad van oudsten 7e weg bij moeder voor spartaanse
training. 12e opgenomen in mannenwereld ontfermd door oude man
- Krupteia: 16e volwassenheid test om in onherbergzame natuur te overleven en moest heloot
vermoorden.
- Op 30 pas egt volwaardige spartaaan in de gemeenschap op genomen en mee doen aan
volksvergadering die bijzaak was want krijgsbedrijf was hetg belangrijks vooral in barak
Athene
- Vanaf 7e eeuw bestuurd door Archonten: college van 10 gezag dragers uit de aristocratie
- Areopaag: advies college waarin de belangerijkste families zitting hadden.
- In 7e eeuw namen spanningen toe 594 aristocraat Solon kreeg de op dracht om athene te
hervormen.
594: Solon
- 4 vermogensklassen en ook lage klassen invloed in politiek. Aleen vrije burgers invloed
- Afschaffingen schuldknechtschap geen slaaf worden door schulden.
- Wetboek en juryrechtbank (Heliaia)
- Geen rust er onstond een tirannie van Peisistratos en diens zonen in de 6e eeuw.
546: Peisistratos
- Verdere uitholling macht aristocraten (verbanning niet adelijke rechters)
, 507: KLeisthenes
- Maakte een einde aan tirannie door open boodgenootschap met burgers en voor steun gaf
hij:
- Hij ontnam Areopaag bepaalde bevoegd heden en verhiep de volksvergadering waar met
handopsteking alle belangrijke beslissingen werden genomen die 4x per maand bij eenkwam.
- Onstaan Boulé: Dagelijksbestuur van volksvergadering van 500 die per jaar vervangen werd.
- Ostracisme: Voorkomen van tirannie door: eenmaal per jaar konden burgers stemmen op de
meest gehate of gevreesde ambstdrager en voor 10 jaar verbannen uit de polis.
- Directe democratie iedere athener zat er voor zichzelf en had aan niemand verandwoording
nodig voor zijn stem gedrag
- Prestige geld: om burgers naar Athene te lokken kregen burgers geld voor hun gemiste
inkomsten.
- Alleen mannen met burger recht konden volksvergadering bijwonen.
- Wanneer er besluit was genomen door volksvergadering moesten 10 archonten
(verantwoordelijk openbaar bestuur)en 10 strategen(leiding leger) het besluit uitvoeren.
- Strategen elk jaar gekozen en moesten steeds verkiesbaar zijn er was loting om te
voorkomen dat de elite steeds dit ambt zou krijgen.
De Perzische oorlogen
- In de 5 e eeuw Athene bedreigt door de Perzen.
- Tweemaal vielen de Perzen Griekenland binnen beide verslagen bij de slag van Marathon in
490 en bij de slag van Salamis en Platea in 480-479
Peloponnesische Oorlog 431-404 v.c
- Sparta en Athene samen tegen de Perzen aar na overwinning verweidering tussen beide
- Sparta keek wantrouwend naar Atheense ‘’zeebond’’
- 431 gewapende vrede verbroken en in 404 v.c Veroverd Sparta Athene die athene nooit
meer te boven kwam en zeebond werd ontbonden.
Debat
- Perikles voorstander democratie
- Plato tegenstander, rustteloze en reddeloze massa en kleine elite van filosofen.
- Filosoven moesten met 2e groep de massa in bedwang houden en in politiea uitgewerkt.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper MarnixMe. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,14. Je zit daarna nergens aan vast.