Rechtsnormen: gedragsregels die door de overheid wettelijk zijn vastgesteld
Waarden: wat we als mensen belangrijks vinden
Normen: ongeschreven regels over hoe je je hoort te gedragen
Publiekrecht: regelt relatie tussen burgers en overheid
Strafrecht: bepaald welk straf strafbaar is
Privaatrecht: regelt hoe burgers onderling met elkaar omgaan
Burgerlijk recht: regelt hoe burgers onderling met elkaar omgaan
Rechtspersonen: regelt dingen als huwelijk, scheiding, geboorte, overlijden
Rechtvaardigheid: juist en eerlijk handelen naar de situatie
Rechtsstaat: een rechtssyteem waarin burgers door grondrechten worden beschermd tegen
machtsmisbruik en willekeur
Rechtshandhaving: staat moet ervoor zorgen dat we ons aan de wet houden
Geweldmonopolie: overheid heeft meer macht dan wij en mag ook als enige geweld gebruiken
Rechtsbescherming: wetten beschermen ons tegen machtsmisbruik van de overheid
Autoritaire staat: een machthebber of een kleine groep bepaalt wat de regels zijn
Dictaturen: 1 iemand heeft macht
, Begrippenlijst maatschappijleer h2
-2.2
-Doel rechtsstaat:
- Veiligheid van burgers
- Burgers gelijk worden behandeld
- Burgers in vrijheid kunnen leven
-Rechtsstaat voldoet aan 3 voorwaarden:
- De grondrechten zijn vastgesteld in de grondwet
- Er is een verdeling van macht
- Er geldt het legaliteitsbeginsel
-Grondwet: hierin staat wat de grondrechten van de inwoners zijn en hoe de staat is ingericht.
-Grondrechten: basisrechten die je nodig hebt om een menswaardig leven te leiden
-Mensenrechten: ander woord voor grondrechten
-Je kan grondrechten verdelen onder 2 soorten:
- Klassieke grondrechten: rechten die de overheid moet garanderen en die je bij de rechter
kunt afdwingen, zoals recht op gelijke behandeling
- Sociale grondrechten: overheid kan deze rechten niet garanderen, maar moet zich er wel
voor inspannen. Zoals genoeg banen creeren
-trias politica: bedacht door de Franse filosoof Montesquieu, hierdoor heeft niet een persoon of
instantie alle politieke macht.
-trias politica is in Nederland doorgevoerd door:
- Wetgevende macht: maakt wetten waaraan burgers en overheid zich moeten houden, dit is
de taak van het parlement en de regering samen.
- Uitvoerende macht: zorgt voor de uitvoering van goedkeurende wetten. Hiervoor is de
regering verantwoordelijk
- Rechterlijke macht; doet uitspraak in conflicten en beoordeelt of iemand de wet heeft
overtreden.
-checks and balances: staatsmachten controleren elkaar
- wraking: het verzoek om een rechter in een bepaalde zaak te vervangen, omdat hij partijdig zou
zijn.
Legaliteitsbeginsel: volgens dit beginsel mag de overheid alleen de vrijheid van burgers beperken als
die beperkingen in wetten zijn vastgesteld
Rechtszekerheid: Rechtszekerheid houdt in dat de burgers in staat worden gesteld om het positief
recht dat op hen van toepassing is, te kennen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper liekedijkshoorn. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,63. Je zit daarna nergens aan vast.