Je kunt geschiedenis op drie manieren indelen.
- Vijf perioden: prehistorie, oudheid, middeleeuwen, vroegmoderne tijd en moderne
tijd.
- Tien tijdvakken
- Vijf soorten samenlevingen: de samenleving van jagers en verzamelaars, de
landbouwsamenleving, de landbouw-stedelijke samenleving, de industriële
samenleving en de informatiesamenleving.
Begrippen
Bedrijf: organisatie van mensen die iets maken of doen om geld te verdienen.
Kalender: een systeem om de tijd te verdelen in jaren, maanden, weken en dagen.
Kunstenaar: iemand die zijn creativiteit gebruikt om iets moois te maken.
Maanmaand: de tijd waarin de maan eenmaal om de aarde draait (ruim 29 dagen)
Mechanisch: werkend met een machine.
Ondernemer: iemand die een bedrijf heeft.
Tijd van ontdekkers en hervormers: vijfde tijdvak van 1500 – 1600
Vroegmoderne tijd: vierde periode (1500 – 1800)
Zonnejaar: de tijd waarin de aarde eenmaal om de zon draait (ruim 365 dagen)
Samenvatting
In de 16e eeuw vonden enkele belangrijke veranderingen plaats in de Europese landbouw
stedelijke samenleving.
Schilders werden meer als kunstenaars gezien minder als handwerkslieden
Ondernemers gingen minder rekening houden met regels van gilden.
Ondernemers namen meer personeel in dienst en gebruikten hun tijd efficienter met behulp
van de mechanische klok. Daardoor produceerde hun bedrijf meer.
Bij geschiedenis gebruiken we de historische indelingen in perioden, tijdvakken en soorten
samenlevingen.
Paus Gregorius zorgde voor een hervorming van de kalender.
,Hoofdstuk 1 - paragraaf 1.2
De renaissance
Begrippen
Humanist: iemand met een wereldbeeld waarin de mens centraal staat
Mens- en wereldbeeld: kijk op de mens en de wereld
Mentaliteit: manier van denken en voelen
Nieuwe Testament: tweede deel van de Bijbel dat gaat over het leven van Jezus en over de
begintijd van het christendom
Oude Testament: eerste deel van de Bijbel dat gaat over de vroege geschiedenis van de
joden en het jodendom
Renaissance: wedergeboorte vernieuwing van de Europese cultuur vanaf omstreeks 1500
met een herboren belangstelling voor de klassieke cultuur
Samenvatting
Michelangelo
- Maakte levensechte beelden, naar het voorbeeld van oude Griekse en Romeinse
beelden.
- Om levensechte beelden te kunnen maken onderzocht hij hoe mensen in elkaar
zaten. onderzocht lichamen
Eeuwenlang was er geen belangstelling geweest voor al het moois uit de klassieke oudheid.
Andere kunstenaars en architecten lieten zich ook inspireren door de klassieke oudheid.
zij wilden net zulke mooie kunst en gebouwen maken als de Grieken en Romeinen.
Deze belangstelling ontstond eerst in Italiaanse steden, zoals Florence, Milaan en Venetie.
vanaf 1500 begon de renaissance.
Er ontstond een ander wereldbeeld de kerk hield gelovigen voor dat het leven op aarde
slechts een voorbereiding op de dood was.
Rijke Italiaanse burgers dachten daar anders over, zij wilden genieten van het leven op
aarde. zij ontdekten dat Griekse en Romeinse schrijvers daar net zo over gedacht hadden.
De Italianen namen hun mentaliteit over.
, Humanisten stelden de mens centraal (Je herkent het Engelse woord ‘human’ erin. Stamt
af van het Latijnse humanitas - menselijkheid)
Zij geloofden dat mensen op eigen kracht hun leven konden verbeteren.
Ideaal was de homo universalis de universele mens (bijv. Leonardo da Vinci, zie
paragraaf 1.6)
Erasmus was een bekende humanist. Door zijn kennis van het Grieks kon hij de oudste
nog bestaande bronnen van het Nieuwe Testament lezen en daarom een nieuwe vertaling
maken. Hij ontdekte dat een deel van de kerk niets met het oorspronkelijke christendom
te maken had (zie paragraaf 1.3: De Hervorming)
Waardering voor kunst nam toe er was meer aandacht voor de prestaties van de
individuele mens.
Ook de pausen raakten in de ban van de renaissance. opmerkelijk, want de kerk had de
Grieks - Romeinse godenbeelden en tempels altijd verafschuwd omdat ze onchristelijk
waren.
Vanaf de 16e eeuw huurden pausen de beste architecten en kunstenaars in om de oudheid
ook in Rome te laten herleven.
Rafael
De school van Athene
- Beroemd werk van Rafael
- Verzonnen bijeenkomst met Plato en Aristoteles (filosofen)
- Op de achtergrond zie je de klassieke architectuur en godenbeelden, geïnspireerd
door de klassieke oudheid
Boekdrukkunst
Vanaf de 16e eeuw verspreidde de renaissance over Europa.
- Uitvinding boekdrukkunst was hierbij belangrijk
- Voor 1450 werden boeken met de hand geschreven
- Door uitvinding boekdrukkunst konden ideeën sneller worden verspreid
In 1509 verscheen het Lof der Zotheid van humanist Erasmus. Hierin gaf hij kritiek op de kerk
en dreef er de spot mee. (zie paragraaf 1.3: De Hervorming)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper SamenvattingenVoorVWO. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
