Samenvatting van alle literatuur van Inleiding Sociologie aan de Vrije universiteit VU Leerjaar 1 Jaar 1
Macionis, J., Peper, B. & Van der Leun, J. (2024). De samenleving. Kennismaking met de sociologie. (vijftiende editie). Amsterdam: Pearson Benelux
Sociologie: het systematisch onderzoek van de menselijke samenleving.
Sociologisch perspectief: het gezichtspunt waaruit de sociologie bestaat.
1.1.1 Hoe we het algemene in het bijzondere kunnen zien
Sociologie helpt ons om in het gedrag van bepaalde mensen algemene patronen te ontdekken.
1.1.3 Persoonlijke keuzes in hun sociale context
In het gedrag van afzonderlijke individuen kunnen we algemene sociologische patronen ontdekken
1.2 Het belang van een mondiale visie
Mondiaal of globaal perspectief: het bestuderen van de wereld in zijn geheel en de plaats die onze
samenleving daarin inneemt.
Sociologie laat ziend at onze positie in de samenleving zeer veel invloed heeft op de ervaringen die
we in ons leven op doen.
Hoge-inkomenslanden: landen met de hoogste algemene levensstandaard.
Middeninkomenslanden: landen met een levensstandaard, die we als de wereld zijn geheel bekijken
gemiddeld kunnen noemen. Vaak grote sociale ongelijkheid.
Lage inkomenslanden: landen met een lage levensstandaard, waarvan de meeste inwoners arm zijn.
Vergelijking situatie tussen westerse en niet-westerse handelingen:
Het leven dat we leiden wordt gevormd door het land waarin we leven
De contacten tussen samenlevingen zijn zeer sterk toegenomen
Veel sociale problemen waarmee de westerse wereld geconfronteerd wordt, zijn elders veel
ernstiger
Globaal denken helpt ons om meer inzicht in onszelf te krijgen
1.3 Het sociologisch perspectief in de praktijk
1.3.1 Sociologie en overheidsbeleid
Sociologen dragen met hun sociologische kennis op talrijke manier bij tot het ontwikkelen van het
beleid van overheden, de wetten en de regels die reguleren hoe mensen in een bepaalde
gemeenschap leven en werken.
1.3.2 Sociologie en persoonlijke groei
De sociologie heeft vier positieve effecten:
Aan de hand van het sociologisch perspectief kunnen we nagaan wat er wel en niet klopt
aan het alledaags denken.
Het sociologisch perspectief heeft ons een beter inzicht in het mogelijkheden en de
hindernissendie we in het dagelijks leven tegenkomen.
, Het sociologisch perspectief heeft ons de mogelijkheid een actieve rol te spelen in de
samenleving waarvan we deel uitmaken.
De sociologie helpt ons om in een wereld te leven die zich kenmerkt door diversiteit.
1.3.3 De voordelen van sociologie voor de arbeidsmarkt
1.4 Het ontstaan van de sociologie
1.4.1 Sociale veranderingen en sociologie
Er zijn drie belangrijke veranderingen die een transformatie van de samenleving teweeg hebben
gebracht:
Industrialisering
o Er ontstond een scheiding tussen werk en prive.
Groei van steden
o Mensen die naar de stad verhuisden kregen te maken met veel sociale problemen.
Politieke veranderingen
o De economische ontwikkelingen en de stedengroei leidden ertoe dat mensen anders
gingen denken.
1.4.2 Wetenschap en sociologie
Comte stelde dat er drie ontwikkelingsfasen voorafgingen aan het ontstaan van sociologie:
Theologische fase
o Mensen gingen ervan uit dat de samenleving Gods wil tot uitdrukking bracht.
Metafysische fase
o De samenleving werd als een natuurlijk en niet als een bovennatuurlijk verschijnsel
beschouwd.
Wetenschappelijke fase
Comtes benadering het positivisme: inzicht verwerven op basis van wetenschappelijk onderzoek.
1.5 Sociologie en de moderne samenleving
1.5.1 Moderniteit
Moderniteit: sociale patronen die het resultaat zijn van industrialisering.
Modernisering: veranderingsproces dat in gang is gezet door de industralisering
Wat houdt moderniteit in?
Het verdwijnen van kleine, traditionele gemeenschappen
De uitbreiding van persoonlijke keuzemogelijkheden
Grotere sociale diversiteit
Oriëntatie op de toekomst en een groeiend tijdsbewustzijn.
1.5.2 Ferdinand Tönnies: de teloorgang van de gemeenschap
Mensen in de westerse samenlevingen voelen zich langzamerhand ontheemd, omdat de meeste
sociale betrekkingen tussen mensen op eigenbelang zijn gebaseerd. Dit noemde Tönnies de
Gemeinschaft.
,Gesellschaft: de wereld waarin mensen, vooral in grote steden, vreemden voor elkaar zijn en elkaar
op straat negeren.
Volgens Durkheim worden pre-industriële samenlevingen bijeengehouden door mechanische
solidariteit of gedeelde morele waarden. De leden van deze samenleving worden als gelijken gezien.
Verrichten dezelfde handelingen en horen bij elkaar.
Anomie: een situatie waarin een samenleving het individu weinig morele richtlijnen te bieden heeft.
1.5.4 Max Weber: rationalisering
Volgens Max Weder hield moderniteit in dat een traditioneel wereldbeeld vervangen wordt door
een rationelere denkwijze.
1.5.5 Karl Marx: kapitalisme
Karl Marx beschouwde de industriële revolutie in de eerste plaats als een kapatilistische revolutie.
Volgens hem onttrekt het kapitalisme mensen aan het platteland en de dorpen ten behoeve van een
voortdurend uitbreident marktstelsel dat gecentreerd is in steden.
1.5.6 Drie hoofdvragen van de sociologie
1. Hoe is sociale (on)gelijkheid mogelijk?
2. Hoe is sociale (wan)orde mogelijk?
3. Hoe werkt het proces van rationalisering (modernisering) van wereld?
1.6 Groei en bloei van sociologie
1.6.1 Sociologie in Nederland
Hoofdstuk 2: Sociologische theorieën en methoden
2.1 Sociologische theorie
Theorie: een stelsel van uitspraken die met elkaar samenhangen.
Theoretische benadering (theoretisch perspectief of paradigma): een fundamenteel beeld van de
samenleving dat als richtsnoer dient voor theorie en onderzoek. Binnen een theoretische benadering
kunnen meerdere theoriën bestaan.
2.1.1 het structureel functionalisme
Structureel functionalisme: hanteert een kader voor de theorievorming waarin de samenleving als
een complex systeem wordt gezien, een systeem waarin sprake is van onderlinge samenwerking
tussen de verschillende delen en dat solidariteit en stabiliteit beoogt.
Sociale functies: de gevolgen van een sociaal patroon voor het functioneren van de totale
samenleving.
Alle sociale patronen zorgen ervoor dat de samenleving in haar huidige vorm kan blijven
functioneren.
, Manifeste functies: de onderkende en beoogde gevolgen van een sociaal patroon
Latente functies: de niet-onderkende en niet-beoogde gevolgen van een sociaal patroon
Sociale disfunctie: een sociaal patroon dat het functioneren van de samenleving kan verstoren.
Mensen verschillen vaak van mening over wat goed is en wat schadelijk is voor het functioneren van
de samenleving.
2.1.2 De conflictsociologie
Conflictsociologie: een denkkader waarin de samenleving wordt opgevat als een arena van
ongelijkheid, die conflicten en verandering veroorzaakt.
Zij richten zich op de wijze waarop een sociaal patroon voor somiige mensen positieve en voor
anderen negatieve gevolgen heeft.
Sekseconflictbandering: deze banadering richt zich op de ongelijkheid en de conflicten tussen
mannen en vrouwen.
Feminisme: streeft naar sociale gelijkheid tussen vrouwen en mannen
Rassenconflictbenadering: richt zich op de ongelijkheid en conflicten tussen mensen met een
verschillende raciale en etnische achtergrond.
2.1.3 Het symbolisch interactionisme
Oriëntatie op macroniveau: een totaalbeeld van sociale structuren die de samenleving als geheeld
gestalte geven.
Oriëntatie op microniveau: een nauwkeurige en gedetailleerde beschrijving geven van de sociale
interacties in concrete situaties.
Symbolisch interactionisme: een denkkader waarin de samenleving wordt opgevat als het resultaat
van de interacties tussen individuen.
2.1.4 De rationelekeuzebenadering
Het centrale idee van de rationelekeuzebeandering is da alle sociale handelingen kunnen worden
teruggevoerd op de rationele keuze van individuen over wat het beste voor ze is. Oftewel, het idee
dat al het handelen verklaard kan worden uit de kosten-baten-analyse.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lisabuwalda. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,16. Je zit daarna nergens aan vast.
