Samenvatting
Samenvatting PKG
- Instelling
- Universiteit Leiden (UL)
Samenvatting Persoonlijkheids-, Klinische- en Gezondheidspsychologie
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 39 pagina's
Voorbeeld 4 van de 39 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
VolgenVoorbeeld van de inhoud
Samenvatting PKGHoorcollege 1: Diagnostics and therapy schools
Klinische psychologie: psychische problemen (angst, depressie)
Psychiatrie: ernstige vormen van psychopathologie
Somatische problemen: zowel medische psychologie (psychologen in het ziekenhuis, houden zich
bijvoorbeeld bezig met patiënten en hun vragen over hun terminale ziekte), als
gezondheidspsychologie (werkt buiten het ziekenhuis, richt zich op preventie van somatische
klachten en aandoeningen → voorkomen obesitas, diabetes type 2, stress en gezondheid).
2016:
Ruim 50% van de Nederlandse studenten kampt met psychische klachten, met name depressie en
stress.
- Kwart had die klachten in het verleden
- Kwart heeft die klachten momenteel
- De helft heeft geen klachten
Oktober 2017:
Driekwart van de studenten (74,8%) is vaak of heel vaak emotioneel uitgeput. Meer dan één op de
drie studenten (34,6%) heeft een verhoogde kans op een burn-out.
Prevalentie psychopathologie bij studenten:
- Late adolescentie is kwetsbare leeftijdsperiode (o.a. het zelfstandig wonen)
- Prevalentie van depressie 17% (Major Depression Disorder, MDD 9%)
- Prevalentie angststoornissen is 10%
- Op Ivy League universiteiten: prevalentie van psychologische distress ligt rond de 40%
(waarschijnlijk door stress over prestatie)
Samenhang psychopathologie, studenten zelf zeggen:
- Academics (studie)
- Succes (angst om te falen)
- Post graduation (wat is mijn beroepsperspectief?)
Wat is abnormaal? → Mogelijke definities: psychische ziekte, statistische afwijking, overtreden van
culturele normen, subjectieve distress, beperking/disfunction.
Discrete ziekte model → Sommige personen zijn psychisch gezond; andere personen hebben een
bepaalde psychische ziekte.
→ ‘diagnostische testen’ kunnen onderscheiden wie een bepaalde psychische
ziekte heeft en wie niet (tweedeling).
Ziekte is wanneer aangenomen wordt dat distress of onaangepast gedrag het gevolg is van
lichamelijk disfunctioneren.
- Om in de somatische geneeskunde een ziekte te diagnosticeren, verrichten artsen
laboratorium testen, laten scans maken, nemen een medische anamnese af en verrichten
lichamelijk onderzoek.
, - Wanneer een ziekte is vastgesteld weten artsen over het algemeen de oorzaak, het
waarschijnlijke beloop en de meest geschikte behandeling.
- Als psycholoog zou je een interview kunnen doen, testen afnemen, maar het is toch anders
dan in de somatische geneeskunde.
Maar bij psychische ziekten bestaat er geen uniek biologisch ziekteproces dat aan een bepaalde
psychische ziekte ten grondslag ligt (nooit een specifieke oorzaak).
- Psychische ziekten kunnen niet door objectieve laboratorium testen of lichaamsscans
worden vastgesteld.
- Een diagnose van een psychische ziekte resulteert niet in een beter begrip van de oorzaak of
het beloop van de ziekte of de meest aangewezen behandeling (er zijn veel verschillende
behandelingen).
- Psychische stoornissen zijn multifactorieel en het gevolg van een samenspel van biologische,
psychologische en sociale factoren.
→ Met ziektebegrip kun je weinig (wat is de betekenis van een ziekte?)
Statistische afwijking: normaalverdeling met standaarddeviaties.
- Als iets afwijkt van het gemiddelde is het abnormaal.
- Statistische normaliteit betekent geen afwijking van het numerieke gemiddelde van een
bepaalde eigenschap.
- Maar een intelligentie quotiënt van 150 (rechts in de verdeling) wordt als positief gezien,
terwijl zwakbegaafdheid als onwenselijk wordt beschouwd.
- Obesitas wordt in toenemende mate statistisch gezien normaal, maar obesitas wordt niet als
wenselijk beschouwd (dan ligt het wenselijke dus links in de verdeling).
- Het model van statistische afwijking van de norm verwijst altijd naar een bepaalde cultuur.
Overtreden van culturele normen → we noemen datgene abnormaal wat in een bepaalde cultuur niet
normaal is.
- Gevaar voor huidige manier van denken over abnormaliteit (sta je los van de cultuur waar je
vanuit maakt?)
- Culturele normen hebben uitgesproken over wat acceptabel is
- Culturen hebben uitgesproken over wat acceptabel is, bijvoorbeeld sekse-specifieke
verwachtingen (zijn veranderd over tijd).
- Cultureel relativisme: er bestaan geen universele standaarden of regels om gedrag als
abnormaal te bestempelen, altijd in relatie tot culturele normen (als wetenschapper wil je
daar juist van af). Bijvoorbeeld: drapetomania (‘afwijking’ waarbij zwarte slaven hun
gevangenschap wilden ontvluchten), eerste vorm van DSM gedefinieerde homoseksualiteit
als psychische stoornis en DSM-5 definieert pedofielen die niet toegeven aan hun gevoelens
als ziek.
Subjectieve distress: niet per se ziekte, maar ervaren de mensen ergens last van.
Beperking/dysfunctie: niet per se ziekte, maar hebben mensen beperkingen op grond van de
klachten die ze rapporteren.
,Continue model van abnormaliteit:
Psychisch gezond Psychisch gestoord
Gezond → aanpassingsreactie → neurose → psychose
- Iedereen heeft een wisselende mate van psychische gezondheid op verschillende momenten
in zijn leven, de meeste mensen zitten niet aan de extreme polen, maar vallen ergens in het
midden.
- Problemen in denken, voelen en gedrag variëren van normaal tot abnormaal.
- Er bestaat geen duidelijke scheidingslijn tussen normale variaties in denken, voelen en
gedrag en wat als abnormaal wordt gezien.
- Oordelen over waar de scheidingslijn tussen normaal en abnormaal moet worden getrokken
zijn subjectief (ook cultureel afhankelijk).
De vier D’s van abnormaliteit:
1. Dysfunctie interfereert met iemands vermogen om aan het dagelijks leven deel te nemen (‘:
iemand die elke dag een kwart liter whiskey drinkt en moeite heeft met het onthouden van
namen).
2. Distress veroorzaakt emotionele of fysieke pijn, je hebt last (bijvoorbeeld: vader klaagt over
lichamelijke klachten en gaat twee tot drie keer per week naar zijn huisarts).
3. Deviantie is afwijkend gedrag, resulterend in oordelen aangaande abnormaliteit
(bijvoorbeeld: moeder veegt, wast en schrobt het pad naar haar huis elke dag).
4. Dreiging is wanneer het gedrag gevaar oplevert. Gedragingen die potentieel kwaad kunnen
doen (bijvoorbeeld: jouw nichtje is zwanger en houdt een dieet zodat ze niet te dik wordt).
Niveaus van pathologie:
- Symptoom = observeerbare gedraging of toestand (bijvoorbeeld verdriet).
- Syndroom = een verzameling van symptomen die vaker voorkomen dan op basis van toeval
verwacht kan worden.
- Classificatie systeem = verzameling van syndromen alsmede regels om vast te stellen of een
symptoom van een individu tot een bepaald syndroom behoort.
Doelen van classificatie:
- Communicatie tussen clinici, wetenschappers en zorgprofessionals.
- Klinisch: faciliteert identificatie, behandeling en preventie van psychische stoornissen.
- Onderzoek: om behandeleffecten vast te stellen en etiologie te onderzoeken.
- Opleiding: om psychopathologie te onderwijzen.
- Informatie management: voor het meten en vergoeden van zorg (wordt soms pas vergoed
als behandeling effectief is).
70% van de mensen heeft angst of depressie gehad (kan gelijktijdig → overlappende symptomen).
Psychologische benaderingen voor psychische stoornissen: gedragsmatig, cognitief,
gemeenschappelijke elementen.
Stoppen met ergens aan denken is niet therapeutisch (vaak denk je er dan juist alleen maar meer
aan).
Gedragsmatige benadering (gedragstherapie)
, - Vroeger: langdurige therapie waarbij voornamelijk gedacht werd dat psychische stoornissen
kwamen door niet verwerkte ervaringen/problemen uit de vroegere jeugd (situatie
herbeleven tijdens gesprekken).
- Pavlov: klassieke conditionering (hond met aangeboren/neutrale reactie in natuurlijke
situatie kreeg aangeleerde/geconditioneerde reactie in andere situatie).
- John Watson: little Albert (bang voor aaien van pluizige dingen door hard geluid van aaien).
Exposure therapie voor angst
- Blootstelling (exposure) roept bewust angst op (geconditioneerde reactie resulteert in
geconditioneerde respons).
- Herhaalde blootstelling aan gevreesde object of gevreesde situatie → herhaalde ervaring van
angst → totdat het object of de situatie uiteindelijk zijn angst verwekkende effect verliest =
habituatie.
Modeling: als een therapeut het gewenste gedrag laat zien, voordoen.
Skinner: operante conditionering (skinner box → rat moet hendel duwen om eten te krijgen),
positieve/negatieve bekrachtiging, positieve/negatieve straf.
Gedragsactivatie model van depressie is gebaseerd op operante conditionering.
- Depressieve mensen doen niet meer de dingen die een bepaalde bevrediging zouden kunnen
geven in het leven → het ontbreekt aan positieve bekrachtiging (sociale contacten, sport,
hobby’s etc.)
- Therapie bestaat uit stapsgewijs leuke dingen die belonend zijn weer oppakken.
- Omgekeerde vicieuze cirkel van depressie:
Verhoogde activiteit
Meer energie en motivatie Hoopvol gevoel
Verminderde depressie
Ontwikkelaars van cognitieve therapie: Aaron Beck en Albert Ellis.
- Kan zo zijn dat stimulus leidt tot bepaalde consequentie (conditionering), maar in black box
zitten beliefs (gedachten, motivatie).
- A (antecedants/activating event) → B (behavior/beliefs) → C (consequences).
- Doelen van cognitieve therapie:
- Het veranderen van disfunctioneel denken en gedragen resulteert in vermindering
van symptomen.
- Het veranderen van disfunctionele opvattingen/attitudes, die ten grondslag liggen
aan disfunctionele gedachten, resulteert in meer duurzame verbetering.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper justinejonker. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 64438 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen