,Hoofdstuk 1:
1.1 een oriëntatie op de ontwikkelingspsychologie
ontwikkelingspsychologie: de wetenschappelijke studie naar groei, verandering en stabiliteit van
conceptie tot ouderdom.
Onderzoek naar de ontwikkeling van kinderen is te verdelen in vier centrale thema’s:
1. fysieke ontwikkeling: ontwikkeling die betrekking heeft op de fysieke opbouw van het
lichaam, zoals de hersenen, het zenuwstelsel, de spieren, de zintuigen en de behoefte aan
eten, drinken en slaap.
2. Cognitieve ontwikkeling: ontwikkeling die betrekking heeft op de manier waarop het gedrag
van mensen wordt beïnvloed door groei en verandering in de eigenschappen die de ene
persoon van de andere onderscheiden.
3. Sociale ontwikkeling: de ontwikkeling die betrekking heeft op sociale relaties en interacties
met anderen. of dat deze groeien, veranderen en stabiel blijven.
4. Persoonlijkheidsontwikkeling: de ontwikkeling die betrekking heeft op de duurzame
eigenschappen die de ene persoon van de andere onderscheiden.
Binnen deze vier thema’s onderscheiden ontwikkelingspsychologen meestal ook verschillende
leeftijden:
- De prenatale periode (van conceptie tot geboorte)
- De baby- en peutertijd (van geboorte tot 3 jaar)
- De kleutertijd ( 3 tot 6 jaar)
- De schooltijd (6 tot 12 jaar)
- De adolescentie (12 tot 20 jaar)
Dit zijn wel categorieën van sociale constructies: het idee over de realiteit wordt breed geaccepteerd,
maar hangt af van de maatschappij en de cultuur op een bepaald moment. echter zijn niet alle
periode precies afgebakend en lopen ze in elkaar over.
Het gaat dus over gemiddelden!
Cohort: een groep mensen die rond dezelfde tijd op dezelfde plek is geboren
Ieder mens hoort tot een specifiek cohort voorbeeld: de babyboomers.
Mensen binnen een cohort zijn onderhevig aan bepaalde normatieve gebeurtenissen: dit zijn
gebeurtenissen die zich voor de meeste individuen binnen een groep op dezelfde manier
voltrekken.
– Biologisch (pubertijd)
– Sociaal (klasgenoten)
– Cultureel (leeftijd waarop je naar school gaat)
– Cohorteffect (ramp)
bv. in Enschede zijn alle kinderen geconfronteerd met biologische effecten en
omgevingsfactoren van de vuurwerkramp in 2000.
Leeftijdsgeboden invloeden: biologische en omgevingsinvloeden die gelijk zijn voor mensen in een
bepaalde leeftijdsgroep, ongeacht waar of wanneer ze opgroeien bv. Sociale media
Ook wordt de ontwikkeling bepaalt door normatieve invloeden: invloeden die leiden tot conformiteit
omdat men de gevolgen van afwijkend gedrag vreest. om erbij te horen
Er zijn ook niet-normatieve gebeurtenissen: iets dat een specifiek persoon op een tijdstip gebeurt dat
de meeste andere mensen niet zal overkomen.
3
, 1.2 Kinderen: verleden, heden en toekomst
Er wordt gezegd dat voor 1600 kinderen geen eigen status hadden, maar gewoon werden gezien
als miniatuurvolwassenen.
Na de evolutietheorie van Darwin kreeg de observatie van kinderen een meer systematisch
karakter.
Tijdens de industrialisatie werden kinderen gezien als goedkope arbeidskrachten.
In de twintigste eeuw ontstond het specifieke onderzoek naar kinderen en hun ontwikkeling.
Vragen binnen de ontwikkelingspsychologie:
Een van de belangrijkste kwesties binnen de ontwikkelingspsychologie is de vraag of ontwikkeling
zich op een continue of discontinue manier voltrekt.
Continue verandering: geleidelijke ontwikkeling waarbij prestaties op een bepaald niveau
voortvloeien uit die van de vorige niveaus. via een geleidelijk ontwikkelingsproces.
Soepele ontwikkeling met soepele overgangen
Discontinue verandering: ontwikkeling die in aparte stappen of stadia plaatsvindt en waarbij elk
stadium gedrag oplevert dat kwalitatief anders is dan gedrag in eerdere stadia.
Bv. een kind kan van de een op de andere dag zelfstandig stapjes zetten ipv kruipen
Invloed van omgeving
Kritieke periode: een specifieke tijd in de ontwikkeling waarin een bepaalde gebeurtenis de grootste
gevolgen heeft bv. ziek zijn in zwangerschap bij 3 weken of bij 30 weken.
In de kritieke periode MOET de ontwikkeling plaatsvinden
Bv. in bepaalde periode moet er een hechtingsfiguur aanwezig zijn, om goed te leren hechten
Plasticiteit: de mate waarin een zich ontwikkelend gedragspatroon of fysieke structuur kan worden
gewijzigd.
Gevoelige periode: een afgebakende periode, meestal vroeg in het leven van een organisme, waarin
dat organisme extra gevoelig is voor omgevingsinvloeden die betrekking hebben op een bepaald
facet van de ontwikkeling.
De gevoelige periode is de ideale periode om iets aan te leren. Bijvoorbeeld taal leer je tot
je 8e jaar makkelijker, dan daarna.
Verschil gevoelige en kritieke periode: in de kritieke periode MOET een bepaalde ontwikkeling
plaatsvinden, als het niet gebeurd heeft het blijvende gevolgen. BV: kind moet zijn ouders zien in het
eerste half jaar om zich te kunnen hechten. De gevoelige periode is ideaal om dan een ontwikkeling
aan te leren, gaat dan het meest makkelijk bv. taal leren voor 8e levensjaar.
Een andere belangrijke kwestie binnen de ontwikkelingspsychologie is de vraag op welke leeftijdsfase
ze zichzelf het meeste moeten richten tegenwoordig zijn alle levensfasen van belang.
Een andere veel terugkomende vraag is in hoeverre het gedrag van een kind bepaald is door nature
en door nurture.
Nature en nurture
Nature: de eigenschappen, vermogens en capaciteiten die men van de ouders erft.
Maturatie: het proces van het zich geleidelijk ontvouwen van voorbestemde genetische
informatie. bv. het gen voor kaal worden je wordt pas na bepaalde leeftijd kaal, niet al
op het 8e levensjaar.
Nurture: de omgevingsinvloeden die ons gedrag bepalen
Hoofdstuk 2:
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper aniekvankorven. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.