Week 1: Begrippen en definities
Het studieonderwerp van de criminologie, misdaad en straf krijgt veel publieke belangstelling. De
meningen over hoe criminaliteit verklaard moet worden, door wie het komt, welke straf er moet
worden opgelegd lopen sterk uiteen. Iedereen heeft er wel een mening over, door de media of door
eigen ervaringen. Binnen de media, de politiek en de rest van de samenleving is criminologie een hot
topic.
Criminologie: de wetenschap die zich bezighoudt met de bestudering van menselijke gedragingen die
door de wetgever strafbaar zijn gesteld en van de wijze waarop de overheid en de de rest van de
samenleving daarop reageert
Cesare Lombroso (1876) zei dat criminelen werden geboren, maar niet gemaakt. Criminelen zijn te
onderscheiden aan uiterlijke kenmerken.
Criminologie hoort bij de gedragswetenschappen. Het menselijke gedrag is het uitgangspunt;
beschrijven, verklaren, voorspellen. het is wel een multidisciplinaire wetenschap: sociologie,
psychologie, recht, geneeskunde, economie, biologie, antropologie en politicologie worden er ook bij
gebruikt.
Aandachtsgebieden criminologie
- Beschrijvende criminologie: omvang en trend, cijfermatige informatie strafrecht
- Etiologie: oorzaak crimineel gedrag/criminaliteit, maatschappelijke situatie en achtergrond
dader
- Criminaliteitspreventie: de praktijk en uitwerking van maatregelen ter voorkoming van
misdrijven buiten de strafrechtspleging (straffen)
- Niet-commune criminaliteit: kenmerken en bestrijding van internationale misdrijven,
terrorisme, georganiseerde misdaad en witteboordencriminaliteit
Criminaliteit: het geheel van gedragingen die door de wet strafbaar zijn gesteld
Criminaliteit, misdaad, delinquentie > synoniemen.
Criminaliteit is tijd- en plaatsgebonden. (relativiteit van criminaliteit)
Het komt tot stand als gevolg van juridische en politieke besluitvormingsprocessen in een bepaalde
cultuur in een bepaalde tijd.
Criminalisering: het strafbaar stellen van bepaalde gedragingen en handelingen
Decriminalisering: het legaliseren van gedragingen en handelingen die voorheen wel strafbaar waren
Week 2: Aard en omvang van criminaliteit
Voor het meten van de aard en omvang van criminaliteit, is het belangrijk dat de kwaliteit van de
gebruikte data goed is. Zo moeten definities van verschillende delicten duidelijk zijn zodat je precies
weet wat je gaat meten en moet je een betrouwbare bron gebruiken.
Er zijn drie databronnen voor criminologie: statistieken, media en eerdere onderzoeken.
, Verschillende bronnen voor statistiek zijn politie, justitie, rechtspraak, slachtofferenquêtes,
daderenquêtes, overige databases. (banken, verzekeraars)
Voor politiecijfers worden aangiftes, meldingen, processen verbaal, bekeuringen, aantal verdachten,
aanhoudingen en dossiers gebruikt.
Politiecijfers zijn maar een klein deel van het totaal. Mensen doen om allerlei redenen geen aangifte,
het delict is slachtofferloos etc. dark number: verborgen niet geregistreerde criminaliteit
Van alle criminaliteit is maar een klein deel bekend bij de politie. Nog een kleiner deel hiervan wordt
door justitie behandeld en uiteindelijk wordt een minuscuul deel van alle criminelen veroordeeld
door een strafrechter.
Om een vollediger beeld te krijgen van de criminaliteit en het dark number te achterhalen, kan er
gebruik gemaakt worden van slachtoffer- en daderenquêtes.
60% van de delicten zijn vermogensdelicten. Er is ook sinds 2005 een dalende lijn te zien in de
criminaliteitscijfers. Je hebt burger slachtoffers, bedrijf-slachtoffers en overheidsinstellingen.
Redenen geen aangifte/melding
Men weet niet dat het slachtoffer is, men meent niet dat het slachtoffer is, men neemt de dader in
bescherming, angst voor wraak, schaamte, schuldgevoelens, geen vertrouwen in de politie, politie
weigert aangifte op te nemen, imagoschade, onthulling onkunde/zwakke plekken
organisatie/management, slachtoffer is zelf crimineel, kleine delicten
Criminaliteit is erg lastig te meten. Er komen allerlei moeilijkheden bij kijken. Ook heb je subjectieve
en objectieve veiligheid.
Week 3: Criminaliteit onderzoeken
Criminologie wordt gebruikt voor het beschrijven, verklaren en voorspellen van criminaliteit.
Vanaf 1970 is de vermogenscriminaliteit explosief gestegen
- Toenemende globalisering
- Betere registratie politie en justitie
- Toename welvaart
- Toenemende bevolkingsaantallen
- Verstedelijking
- Veranderende normen en waarden
Georganiseerde criminaliteit zoals wiethandel verdienen enorm veel. Dit kan leiden tot verwerving
van de onder/bovenwereld, corruptie, toename van geweld vanwege toenemende belangen, verlies
van vertrouwen in de rechtsstaat en het trekt jongeren aan. Daarnaast is het ook onveilig;
gezondheidsschade en veiligheidsrisico’s zijn hieraan verbonden.
Ook in de criminologie kan er zowel kwantitatief als kwalitatief onderzoek worden gedaan.
Kwantitatief onderzoek wordt gegeven in cijfers. Je kunt hierbij denken aan hoe vaak iets gebeurd,
waar, wie etc. het is grootschalig maar erg oppervlakkig. Statistiek is de voornaamste bron. > survey,
experiment. Statische verdeling van criminaliteit naar tijd en plaats.
