Rechten
• Je bent in staat Gezondheidsrecht te situeren binnen het geheel van juridische
deeldisciplines.
Zorgverleningsrecht: zorgaanbieder → patiënt.
Wetgeving die te maken geeft met de kwaliteit van de
gezondheidszorg. Medische aansprakelijkheid, rechten en plichten,
medische tuchtrecht.
- GW, Wgbo, BIG, WKKGZ, BW
Zorgverzekeringsrecht: zorgfinancier(verzekeraar) → patiënt
- GW, WLZ, ZVW, Wmo
Zorgfinanciëringsrecht: zorgaanbieder → zorgfinancier(verzekeraar). Wetgeving tussen
zorgaanbieders en zorgverzekeraars. Prijsstelling van zorgproducten, toezicht op de
zorgmarkt, financiering van de zorg.
- GW, ((H)ESH), IVESCR, ZVW, WLZ
• Je kunt de in Nederland geldende rechtsbronnen beschrijven.
Positief recht = geldende recht in een bepaald land op een bepaald moment.
In Nederland is het positief recht geheel aan rechtsregels en voorschriften dat op dat
moment in Nederland geldt.
• Je kunt uitleggen wat een rechtsbron is en welke rechtsbronnen er zijn.
Rechtsbron = bron waaruit regels en principes van het recht kan worden afgeleid
1. Rechtsbeginselen → nog geen wet- en regelgeving geschreven, fundamentele
opvatting waar het recht op steunt. In de GW. Specifieke rechtsbeginselen in de zorg:
lichamelijke integriteit, gelijkheidsbeginsel, privacy
2. Wetten
3. Volkenrechtelijke verdragen en besluiten (vragen van de Verenigde Naties, Europees
verdrag voor de rechten van de mens) – EVRM, IVBPR, IVESCR en AVG
4. Jurisprudentie → vorige uitspraken van de hoge raad, raad van staten, gerechtshof
5. Gewoonte: dat wat er altijd is
6. Doctrine: gezaghebbende en consistente uitleg van regels
Richtlijnen, protocollen, gedragsregels, verenigingsregels
• Op welke manier heb jij met recht te maken?
Zorgrecht = Ik heb recht op gezondheidszorg en kan te maken krijgen met kwesties
zoals patiëntenrecht, medische aansprakelijkheid en toegang tot zorg.
• In de kennisclips wordt aangegeven dat recht bestaat uit rechtsregels en
rechtsbeginselen. Leg uit wat rechtsbeginselen zijn. Noem ook een paar
voorbeelden
Rechtsbeginselen zijn normatieve gedachten, fundamentele opvattingen. Beginselen
zijn anders dan regels, ze zijn over het algemeen moeilijk direct toepasbaar. Zij
hebben een algemener karakter dan regels en moeten altijd geïnterpreteerd worden
(in concrete geval) om als beoordelingsnorm te kunnen functioneren.
,- Privacy
- Gelijkheid
• Welke functies heeft recht
Ordening
• Rechtszekerheid: bepaalde regels waar men zich aan moet houden
• Wetten en besluiten: waarin de regels worden opgeschreven
• Definities rechtsbegrippen: uitleg van begrippen
Correctie/handhaving: het straffen van het niet naleven van regels
Uitdrukking morele en culturele waarden
Geschilbeslechting: een rechtszaak, een bezwaarschrift
Regelend: voorbeeld → aanvraag vergunning voor een schutting in de tuin
• Leg uit hoe volgens jou het gezondheidsrecht gerelateerd is aan het bredere
concept van recht
Omdat het normen biedt die nodig zijn om een eerlijke, ethische en goed
functionerende gezondheidszorgsector te waarborgen: bescherming van individuele
rechten en vrijheden, medische aansprakelijkheid en verantwoording, ethiek en
moraliteit & maatschappelijk belang volksgezondheid.
• Welke vormen van recht vallen onder het publiekrecht
Staatsrecht, bestuursrecht en strafrecht
• Leg uit welke verhoudingen belangrijk zijn op de zorgmarkt en welke vormen van
recht hierbij horen. Noem ook een aantal voorbeelden van wetten bij deze vorm
van recht
Zorgverzekeringsrecht/sociale zekerheidsrecht= verzekeraar – patiënt → GW, WLZ,
ZVW, Wmo
Zorgfinancieringsrecht/gezondheidsrecht= verzekeraar – zorgaanbieder → GW,
((H)ESH), IVESCR, ZVW, WLZ
Zorgverleningsrecht/gezondheidsrecht = zorgaanbieder – patiënt → GW, Wgbo, BIG,
WKKGZ, BW
• Wetten zijn ook een rechtsbron. Beschrijf welke rechtsbronnen hier weer onder
vallen
Wetten valt weer onder verschillende categorieën =
Formele wetten: hoogste vorm wetgeving en vastgesteld door het parlement (Staten-
Generaal). Omvat GW, BW en strafrecht
Algemene Maatregelen van Bestuur (AMvB): regels en voorschriften die door
regering wordt vastgesteld ter uitvoering van formele wetten.
Ministeriële regeling: regels en voorschriften die worden vastgesteld door individuele
minister ter uitvoering formele wetten of AMvB’s
Provinciale verordening: worden vastgesteld door provinciale staten en hebben
betrekking op zaken op provinciaal niveau.
Gemeentelijke verordening: worden vastgesteld door gemeenteraden en hebben
betrekking op zaken op lokaal niveau.
, Verordening → een juridisch bindend besluit dat wordt uitgevoerd door
overheidsinstantie zoals gemeente, provincie of internationale instantie. Heeft directe
rechtskracht en geld binnen rechtsgebied waarvoor deze is uitgevaardigd.
• Beschrijf welke volkenrechtelijke verdragen en besluiten belangrijk zijn voor de
gezondheidszorg in Nederland
EVRM, IVBPR, IVESCR en AVG
• Welke rechtsbronnen heb je
- Rechtsbeginselen
- Wetten
- Jurisprudentie
- Doctrine
- Richtlijnen, protocollen, gedragsregels, verenigingsregels
- Gewoonte
- Volkenrechtelijke verdragen en besluiten
• Je kunt uitleggen hoe de constitutionele verhoudingen in Nederland zijn;
De verhoudingen verwijzen naar de organisaties en verdeling van bevoegdheden
binnen de Nederlandse staat, vastgelegd in de grondwet.
Grondwet = vormt het fundament van de NL-rechtsstaat.
• Je kunt het belang van de trias politica weergeven;
De trias politica is van groot belang voor de bescherming van individuele vrijheden,
het voorkomen van machtsmisbruik en het waarborgen van een rechtvaardig politiek
systeem.
Wetgevende macht → maakt wetten → regering + Staten-Generaal
Uitvoerende macht → uitvoeren van overheidstaken → regering
Rechtsprekende macht → geschil beslechten → rechters en OM
• Leg uit wat er wordt bedoeld met decentralisatie in het sociale domein
Meer taken neerleggen bij gemeentes, minder landelijk regelen. Beleid dichter bij de
burgers brengen en de zorg beter op de lokale behoeften af te stemmen. Doel =
maatwerk + goedkopere uitkomsten.
• Je kunt voor- en nadelen benoemen van decentralisatie;
Voordelen = er zijn meer middelen voor maatwerk. De kosten gaan omlaag. Minder
druk op de overheid. Gemeenteraad kan echt een verschil maken voor de mensen in
die gemeente. Hoeft niet altijd te maken te hebben met andere gemeentes in
Nederland
Nadelen = kan leiden tot verschillende benaderingen/beleidsmaatregelen op lokaal
niveau, moeilijk uniforme aanpak te waarborgen. Ongelijke toegang sociale
voorzieningen door onvoldoende middelen bij kleinere/minder welvarende
gemeenten. Burgers kunnen verward raken door verschillende benaderingen → leidt
tot onzekerheid over hun rechten en aanspraken.