Samenvatting
Samenvatting inleiding publiekrecht
- Instelling
- Tilburg University (UVT)
samenvatting van de cursus Inleiding Publiekrecht
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 26 pagina's
Voorbeeld 3 van de 26 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
1 beoordeling
Door: demibense31 • 2 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
Inleiding PublieksrechtHoorcollege 1 NGW
Artikel 104 Grondwet: Belastingen van het Rijk worden geheven uit kracht van een wet.
Andere heffingen van het Rijk worden bij de wet geregeld.
Wat is publiekrecht
Wat is staatrecht
Het object is de staat. Deze bestaat uit de gemeenschap van mensen (bevolking), dit is binnen
een bepaald gebied (territorium), dit heeft gemeenschappelijke normen die door dwang
worden gehandhaafd (gezag/ macht).
Wetenschappelijke disciplines over de staat:
- Staatskunde (politicologie
- Statistiek
- Constitual economics (fiscal federalism)
- Staatsrecht: juridische discipline
Bronnen van het staatrecht zijn de Grondwet, Statuut van het Koninkrijk, internationale
verdragen, ongeschreven recht.
Wat is bestuursrecht
Het object is het (openbaar) bestuur. Deze bestaat uit de uitvoerende macht (trias politica),
maar het bestuur is meer dan de uitvoering van wetten! Deze bestaat ook uit het van
overheidswege behartigen van het algemeen belang en het eenzijdig vaststellen van de
rechtspositie van andere rechtssubjecten (‘openbaar gezag’)
Wetenschappelijke disciplines over het openbaar bestuur: bestuurskunde en bestuursrecht.
De bronnen van het bestuursrecht: Algemene wet bestuursrecht, bijzondere wetgeving (en
lagere regelgeving).
Het dilemma van het publieksrecht: spanning tussen eenzijdig bindende overheidsbesluiten en
individuele vrijheid: waarom zouden vrije burgers beslissingen van de overheid moeten
gehoorzamen? Oplossing: democratische rechtstaat.
Rechtstaat (klassiek liberaal): bescherming van burgers door onderworpenheid van de staat
aan het recht
- Legaliteitsbeginsel
- Machtsverdeling
, - Grondrechten
- Rechterlijke controle
Democratische rechtstaat: zeggenschap naast bescherming
Sociale rechtstaat: actief overheidsingrijpen (verzorgingsstaat)
Het legaliteitsbeginsel bestaat uit twee componenten:
- Overheidsoptreden moet berusten op een wettelijke grondslag (positief)
- Overheidsoptreden moet plaatsvinden binnen de grenzen van het recht (de wet)
(negatief)
Voor de wetgever is het legaliteitsbeginsel: de grondwet.
Voor het bestuur is het legaliteitsbeginsel: Algemene wet bestuursrecht
Voor de fiscaliteit (art 104 Gw) is het legaliteitsbeginsel: ‘belastingen worden geheven uit
kracht van een wet’.
Er is een strikte machtenscheiding:
Checks and balances
Machtsverdeling binnen de uitvoerende macht (fiscaal): Minister (staatssecretaris) van
Financiën, inspecteur, ontvanger.
Grondrechten zorgen voor (extra) bescherming van fundamentele vrijheden (H.1 Gw).
Vrijheid van godsdienst, vrijheid van meningsuiting, recht op eigendom, etc.
Rechterlijke controle. Dit staat in artikel 112 Gw.
1. Aan de rechterlijke macht is opgedragen de berechting van geschillen over burgerlijke
rechten en over schuldvorderingen.
2. De wet kan de berechting van geschillen die niet uit burgerlijke rechtsbetrekkingen zijn
ontstaan, opdragen hetzij aan de rechterlijke macht, hetzij aan gerechten die niet tot de
rechterlijke macht behoren.
De rechterlijke macht is onafhankelijk volgens artikel 117 Gw.
Hoorcollege 2 18 sept
2019
Artikel 105 Grondwet
1. De begroting van de ontvangsten en de uitgaven van het Rijk wordt bij de wet vastgesteld.
, 2. Jaarlijks worden voorstellen van algemene begrotingswetten door of vanwege de Koning
ingediend op het in artikel 65 bedoelde tijdstip.
3. De verantwoording van de ontvangsten en de uitgaven van het Rijk wordt aan de Staten-
Generaal gedaan overeenkomstig de bepalingen van de wet. De door de Algemene
Rekenkamer goedgekeurde rekening wordt aan de Staten-Generaal overgelegd.
4. De wet stelt regels omtrent het beheer van de financiën van het Rijk.
Artikel 305 grondwet
Eerst door de tweede kamer aangenomen en daarna door de eerste kamer. De begroting moet
ook goed gekeurd zijn door de regering en de staten generaal.
Zonder toestemming van de staten generaal kan de regering geen uitgaven doen.
Legaliteitsbeginsel
- Positief funderend
- Negatief begrenzend
- Soort van bonus: handhaving (zowel positief-funderend als negatief-begrenzend)
Stellingen
1. Stelling: ‘De algemene wet bestuursrecht is niet relevant voor belastingheffing.’
Je hebt een aantal belastingwetten, dan heb je iets overkoepelends (specifieke
belastingwetten), …….
2. Stelling: Welk aspect van de democratische rechtsstaat verzet zich ertegen dat de
Staatssecretaris van Financiën zelf een nieuwe belasting kan invoeren?
Trias politica. Scheiding van machten, machtsverdeling. Invoeren belasting taak
wetgever, ook staten generaal nodig. Uitvoerende macht houdt zich niet bezig met
invoeren van wetten, maar puur met het uitvoeren. Rechtelijk oordeel gaat alleen
over oplegging ervan. Legaliteitsbeginsel; je kunt niet zomaar een belasting invoeren,
als staatssecretaris mag je bijvoorbeeld wel een voorstel doen, maar geen wet
zomaar invoeren. ……..
3. Stelling: Leg de samenhang uit tussen het legaliteitsbeginsel en grondrechten binnen
de democratische rechtsstaat.
Overheid mag alleen doen waar hij toestemming voor heeft. Grondrechten willen we
extra waarborgen. Grondrechten zijn een soort van aanscherping van
legaliteitsbeginsel. Aanvullende eisen op beperkingen van de vrijheden.
Legaliteitsbeginsel
- Positief funderend: Als de overheid wil optreden dan moet daar een wet voor aan te
wijzen zijn die laat zien dat ze daar toestemming voor hebben, op basis van wettelijke
grondslag. De wet fundeert de overheid.
o Wie mag er optreden, wie is er bevoegd? Machtsverdeling brengt met zich
mee dat er niet een macht is, maar macht wordt verdeeld. Iedere groep heeft
zijn eigen taken en bevoegdheden.
o Waartoe is deze instantie bevoegd (wat)?
o Hoe is deze bevoegdheid verkregen
- Negatief begrenzend: overheidsoptreden moet plaatsvinden binnen de grenzen van
het recht (de wet). Soms is er ook ongeschreven recht, waar je je ook aan moet
houden. Daarom ruimer geformuleerd.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper inedelege. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 76669 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen