In dit document zijn de ziektebeelden die voorkomen in de eindtoets vaardigheden van leerjaar 1 Verpleegkunde Hbo op de HAN uitgewerkt. Ziektebeelden: CVA, Delier, Diabetes Mellitus, Obesitas en Metabool Syndroom, syndroom van Down, Ouder worden en palliatieve zorg.
,CVA:
-herseninfarct (80%)
-intracerebrale bloeding (20%) prognose is slechter dan een infarct.
-transient Ischaemic Attack (TIA)
Epidemiologie: per dag zijn er bijna 110 mensen met een beroerte (exclusief tia).
En ruim 25 overlijdens ten gevolge van een beroerte.
In Nederland is CVA de belangrijkste oorzaak voor mensen die verlamd zijn.
1. Welke oorzaken zijn er voor een CVA? Waarom leidt deze oorzaak tot een
CVA?
Herseninfarct – onvoldoende bloed naar hersencellen. Dit komt vaker voor.
-embolus: stukje stolsel dat ergens losgeschoten is en in de hersenen vast
komt te zitten.
-embolus uit het hart (atriumfibrilleren), als het hart onregelmatig klopt
gaat het bloed stilstaan en ontstaat er een propje wat naar de hersenen
kan schieten.
-atherosclerose: dichtslippen van aderen
-enkele overige oorzaken.
Hersenbloeding – vaatwand gaat kapot.
-ruptuur verzwakte vaatwand door hypertensie; hoge bloeddruk
-vaataandoeningen
-medicatie (antistolling)
-hersentumor; dit maakt de vaten zwakker
-trauma
-aneurysma
2. Naast een CVA wordt er ook van een TIA (transient ischemic attack)
gesproken. Wat is dit? En hoe is dit anders als een CVA?
Een TIA, oftewel een transient ischemic attack, wordt soms ook wel een "mini-
beroerte" genoemd. Het is een kortdurende episode waarbij er tijdelijk een
verminderde bloedtoevoer naar een deel van de hersenen is. In tegenstelling tot
een CVA, waarbij de symptomen aanhouden vanwege permanente schade aan de
hersenen, verdwijnen de symptomen van een TIA meestal binnen enkele minuten
tot enkele uren en laten ze geen blijvende schade achter.
Het is wel belangrijk om een TIA serieus te nemen en onmiddellijk medische hulp
in te roepen. Een TIA kan een waarschuwingssignaal zijn voor een naderende
beroert
3. Wat zijn de mogelijke oorzaken van een TIA? En hoe wordt deze
behandeld?
De mogelijke oorzaken van een TIA zijn vergelijkbaar met die van een beroerte,
omdat beide worden veroorzaakt door tijdelijke verstoringen van de bloedtoevoer
naar de hersenen. Enkele veelvoorkomende oorzaken van een TIA zijn:
-Atherosclerose: Ophoping van plaque in de slagaders die de bloedtoevoer naar
de hersenen leveren, kan leiden tot vernauwing of verstopping van deze
bloedvaten.
,-Embolie: Een losgeraakt stolsel, luchtbel of ander materiaal kan door de
bloedbaan reizen en vast komen te zitten in een slagader die de hersenen van
bloed voorziet, waardoor een tijdelijke blokkade ontstaat.
-Vasculitis: Ontsteking van de bloedvaten kan de normale bloedstroom naar de
hersenen verstoren en tot een TIA leiden.
-Hartproblemen: Hartritmestoornissen, zoals atriumfibrilleren, kunnen leiden tot
de vorming van bloedstolsels in het hart, die vervolgens kunnen losraken en naar
de hersenen kunnen reizen, waardoor een TIA ontstaat.
De behandeling van een TIA richt zich primair op het voorkomen van toekomstige
beroertes door de onderliggende oorzaken aan te pakken en risicofactoren te
beheersen.
-medicatie om de vorming van bloedstolsels te voorkomen
-controle van risicofactoren: bloeddruk, bloedsuiker, cholesterol, stoppen met
roken
-leefstijlaanpassingen
-regelmatige medische follow – up.
4. Wat zijn de verschijnselen bij een CVA links en een CVA rechts?
Algemene verschijnselen: hoofdpijn, misselijk, braken, buiten bewustzijn raken.
komen vaker voor bij een bloeding dan bij een infarct
Focale verschijnselen: deze krijg je als je een bloeding/infarct in een bepaald
gebied hebt en daardoor specifieke uitvalsverschijnselen typerend voor dat deel
van de hersenen krijgt.
Je kunt aan de hand van die verschijnselen vaak ook wel afleiden waar in de
hersenen het mis gaat.
CVA links CVA rechts
Zwakte of verlamming aan de Zwakte of verlamming aan de
rechterkant van het lichaam linkerkant van het lichaam
Problemen met spreken, lezen en Verminderd zicht of soms zelfs
schrijven (afasie) blindheid aan één kant van het
gezichtsveld
Verminderd zicht of soms zelfs Niet reageren op signalen aan de
blindheid aan één kant van het linkerkant van het lichaam
gezichtsveld
Niet reageren op signalen aan de Problemen met ruimtelijk denken en
rechterkant van het lichaam schatten hoelang iets duurt
Problemen met dagelijkse Geen zicht op eigen gedrag en merkt
handelingen niet op dat iets niet meer mogelijk is
Wisselende stemmingen, snel Moeilijk kunnen verplaatsen in een
emotioneel ander.
5. Welke van deze verschijnselen zouden tijdens en direct na het CVA invloed
kunnen hebben op ziekte-inzicht / beleving?
6. De verlamming is bij een CVA in principe
spastisch maar kan in de eerste dagen (tot 6
weken) slap zijn. Wat betekent dat nu precies:
een slappe of spastische verlamming?
Er zijn verschillende soorten van verlamming. Zo kun je volledig verlamd
zijn. Volledige verlamming wordt ook wel eens paralyse genoemd. Je
spieren zijn dan slap en je kunt ze niet meer aanspannen. Ook kun je
onvolledig verlamd zijn. Dan werken je spieren nog een beetje en heb je
geen volledig krachtsverlies. Dat wordt ook wel parese genoemd.
Verder kan het ook zijn dat niet je kracht verminderd is, maar dat het
moeilijker is om je bewegingen onder controle te hebben. Dit kan zich
uiten in onwillekeurige bewegingen of het moeilijker kunnen controleren
van je beweging. Spastische verlamming komt meestal voor na een
beschadiging van de hersenen.
7. De keten van de motorische prikkel wordt onderscheiden in 2 delen: het
centraal motorisch neuron
a. Welke van deze 2 is beschadigd bij een CVA?
Bij een CVA is het centrale motorische neuron vaak het deel dat
beschadigd raakt. Het centrale motorische neuron bevindt zich in de
hersenen, met name in de motorische cortex en de subcorticale
structuren zoals de hersenstam. Schade aan deze gebieden kan leiden
tot verlamming of verminderde motorische functie aan de
contralaterale zijde van het lichaam (de zijde tegenover de beschadigde
hersenhelft).
b. Welke afwijkingen in de reflexen passen daarbij?
Bij beschadiging van het centrale motorische neuron kunnen
verschillende afwijkingen in de reflexen optreden, waaronder:
-Hypertonie en spasticiteit: Er kan een verhoogde spierspanning
optreden als gevolg van abnormale reflexreacties, wat resulteert in
stijve en gespannen spieren.
-Hyperreflexie: Dit houdt in dat reflexen overdreven sterk zijn en
moeilijk te onderdrukken zijn. Bijvoorbeeld, een overactieve
kniepeesreflex (patellareflex) kan optreden.
-Babinski-reflex: Bij beschadiging van het centrale motorische neuron
kan een teken van pathologische reflexen, zoals de Babinski-reflex,
optreden. Normaal gesproken verdwijnt de Babinski-reflex bij
volwassenen, maar bij een beschadiging van de bovenste motorische
neuronen kan deze reflex terugkeren. Bij de Babinski-reflex bewegen de
tenen naar boven en spreiden ze zich wanneer de voetzool wordt
gestreken.
8. De verschijnselen van een CVA bij vrouwen af kunnen wijken van die bij
mannen. Wat zijn de atypische verschijnselen van een CVA zoals die bij
vrouwen kunnen voorkomen?
Vrouwen hebben vaker atypische symptomen zoals desoriëntatie,
verwarring en/of bewustzijnsverlies.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper fhvandewetering. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,00. Je zit daarna nergens aan vast.
