Samenvatting
Samenvatting medicatie, fysieke en mentale gezondheid
- Instelling
- Hogeschool NTI (NTI)
Gehele samenvatting van medicatie, fysieke en mentale gezondheid van kerntaak 1.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 55 pagina's
Voorbeeld 4 van de 55 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
5 beoordelingen
Door: Truusje3 • 2 jaar geleden
Ziet er goed uit.Mn complimenten .
Door: theanijhuis • 2 jaar geleden
Door: nickijanssen • 3 jaar geleden
Door: eeukarabulut • 4 jaar geleden
Door: barbarazweers • 4 jaar geleden
Heel fijn
Voorbeeld van de inhoud
Gehandicaptenzorg thema 17Medicijnleer
17.1 Inleiding
Je hoeft geen arts, verpleegkundige of verzorgende te zijn om medicatie te mogen verstrekken aan
cliënten. Let op: verstrekken is iets anders dan voorschrijven!
17.2 Wet- en regelgeving
Het is strafbaar als je een cliënt door jouw handelen schade toebrengt. De belangrijkste criteria waar
je aan moet voldoen om te werken met cliënten is dat je deskundig en bekwaam bent, dan ben je
ook bevoegd.
Wet Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg (BIG)
Voorbehouden handelingen mogen alleen worden uitgevoerd door iemand die daardoor wettelijk
bevoegd is, bijvoorbeeld een arts. Een voorbehouden handeling bij medicatieverstrekking is het
geven van een injectie: intramusculair (in een spier), subcutaan (onder de huid) of intracutaan (in de
huid).
Drie soorten bevoegdheden bij voorbehouden handelingen:
- Bevoegdheid tot indicatiestelling en uitvoering van de handeling. (arts)
- Bevoegdheid de handeling als functioneel zelfstandige uit de voeren in opdracht van een
arts.
- Bevoegdheid de handeling uit te voeren in opdracht van, onder toezicht van en met
aanwijzing van een arts. (val onder deze categorie)
Je zult echter aan een aantal voorwaarden moeten voldoen:
- Er moet een duidelijke opdracht zijn van een arts
- Je moet zelf vinden dat je bekwaam bent om de handeling uit te voeren.
- Je moet handelen volgens de aanwijzingen van de opdrachtgever
Volgens de wet BIG ben je bevoegd als je ook bekwaam bent. Je bent bekwaam om een handeling uit
te voeren als je voldoet aan de volgende voorwaarden:
- Je moet het volledige protocol van de handeling uit je hoofd kennen.
- Je moet de handeling ten minste 1 keer met goed resultaat hebben uitgevoerd onder direct
toezicht van een bevoegde deskundige.
- De handeling moet regelmatig voorkomen om je bekwaamheid te houden.
Je bent ongeacht de omstandigheden zelf verantwoordelijk voor het bepalen of je bekwaam en dus
bevoegd bent om een handeling uit te voeren.
Als je met medicatie werkt, heb je indirect ook te maken met de Wet op de
Geneesmiddelenvoorziening. Dit is indirect omdat de wet vooral betrekking heeft op apothekers en
apotheekhoudende huisartsen. De wet regelt van alles over het bereiden, bewaren en distribueren
van allerlei soorten en vormen van medicamenten.
,In Nederland en daarbuiten worden stoffen en middelen gebruikt die een gevaar kunnen vormen
voor de volksgezondheid. Deze middelen vallen onder de Opiumwet. De lijst kent twee lijsten met
stoffen en middelen. Lijst 1 bevat middelen (harddrugs) die een groot risico vormen voor de
volksgezondheid. Lijst 2 bevat middelen (softdrugs) die een aanvaardbaar risico vormen voor de
volksgezondheid.
Onder de Opiumwet vallen niet alleen maar verdovende middelen, maar ook medicijnen die
gevaarlijk kunnen zijn zoals morfine, slaapmiddelen en kalmerende middelen.
Opiaten, zoals deze middelen ook wel worden genoemd worden in een aparte afgesloten kast
bewaard en niet in de gewone medicijnenkast.
17.3 Medicatie van ontwikkeling tot gebruik
Er gaan jaren overheen voordat een medicijn toegelaten kan worden op de markt en voordat de
fabrikant het recht krijgt om het nieuwe medicijn onder een eigen naam te verkopen. Dit heet
‘patent krijgen’ op een medicijn.
Medicijnen waarvoor een recept nodig is, komen via de apotheek bij de patiënt terecht. Als een
cliënt in een instelling verblijft, zal de apotheek deze medicijnen aanleveren bij de instelling.
Als een cliënt zelfstandig of bij familie woont, komt de medicatie van de apotheek uit de buurt. In
deze situatie moet de hulpverlener inschatten of de cliënt zelfstandig op een verantwoorde manier
met medicatie om kan gaan. Als dat niet zo is moet de hulpverlener de cliënt ondersteunen in
verantwoord medicatiegebruik.
17.4 Medicatie op recept
Veel medicatie is vrij verkrijgbaar, maar vaak is het medicijn uitsluitend op recept verkrijgbaar. Een
arts schrijft het recept dan voor en de apotheek levert het medicijn. Medicijnen voorschrijven is
voorbehouden aan een arts en specialistisch verpleegkundige.
Op het recept vind je minimaal de volgende gegevens:
- Naam, voorletters en adres van de voorschrijvende arts
- Datum van voorschrijven
- Naam van het geneesmiddel
- Af te leveren hoeveelheid en sterkte van het medicijn
- Naam, voorletters en adres van de zorgvrager
- Geboortedatum van de zorgvrager
- Wijze van gebruik/dosering
- Handtekening of paraaf van de arts
Als de apotheek het medicijn levert, moet het voorzien zijn van een etiket. Het etiket moet voorzien
zijn van de volgende gegevens:
- Naam van de apotheek en de apotheker
- Afleveringsdatum
- Naam, adres, geboortedatum van de cliënt
- Naam en sterkte van het geneesmiddel
- Een gebruiks- en bewaarschrift
- Naam van de arts die de medicatie heeft voorgeschreven
Etiketten hebben kleurcodes
Wit etiket: inwendig gebruik
Wit etiket met blauw streep: uitwendig gebruik
Gele sticker: vermindert reactievermogen/rijvaardigheid en pas op met alcohol
Rode sticker: geen voertuigen besturen
,17.5 Naamgeving van medicatie
Medicijnen hebben een stofnaam, een handelsnaam en een soortnaam.
Stofnaam: de naam van de werkzame stof.
Handelsnaam: een beschermde naam die de producent aan het medicijn gegeven heeft.
Sootnaam: geeft aan bij welk soort medicijn het middel hoort.
Zodra het patent is verlopen mogen ook andere producenten het medicijn op de markt brengen. Het
medicijn komt dan meestal op de markt onder de stofnaam. In dit geval spreekt men van een
locopreparaat. De samenstelling van locopreparaten wijkt soms af, waardoor het medicijn ook een
afwijkende werking kan hebben.
17.6 Functies van medicatie
De termen medicijnen en geneesmiddelen worden door elkaar heen gebruikt. Toch kan de term
geneesmiddel misleidend zijn, want vaak leiden geneesmiddelen niet tot genezing.
Functies van medicatie:
- Genezing van aandoeningen
In bepaalde gevallen kan een medicijn leiden tot genezing van de aandoening. Het medicijn
kan de oorzaak van de aandoening aanpakken en wegnemen.
- Verminderen van klachten
De oorzaak van de aandoening wordt er niet mee aangepakt, maar de pijnklachten zullen
verminderen.
- Voorkomen van aandoeningen
Er zijn medicijnen beschikbaar die aandoeningen kunnen voorkomen. Dit worden medicijnen
met een profylactische werking genoemd. Om griep te voorkomen zijn er voor kwetsbare
doelgroepen vaccins beschikbaar.
- Herstellen, verbeteren of wijzigen van het functioneren van organen
Als organen in het lichaam minder goed functioneren, gaat dat ten koste van de algehele
gezondheid. Een bekend voorbeeld is het slecht functioneren van het hart, gelukkig zijn er
diverse medicijnen die het hart beter laten functioneren.
- Stellen van een diagnose
Bij onderzoek aan het hart en bloedvaten wordt vaak contrastvloeistof gebruikt. Door het
inbrengen van deze vloeistof kan met behulp van apparatuur zichtbaar gemaakt worden hoe
de conditie van hart en bloedvaten is.
- Placebo-effect
Er bestaan medicijnen zonder werkzame stof. Ze hebben een suggestieve werking. Soms
schrijft een arts een placebo voor als hij twijfelt of de klachten wel zo ernstig zijn dat een
echt medicijn nodig is.
17.7 Werking van medicatie
Medicatie begint te werken zodra er voldoende werkzame stof aanwezig is op de plaats waar het zijn
werk moet doen.
Te weinig medicatie in het bloed geeft niet de gewenste werking. Dit noemt men ook wel een sub
therapeutische concentratie. Te veel medicatie in het bloed geeft een vergiftigende werking: de
toxische concentratie. Dit is een gevaarlijke concentratie die kan leiden tot een levensbedreigende
situatie. Tussen te weinig en teveel zit het therapeutische gebied. Bij deze concentratie werkt de
medicatie optimaal.
Geneesmiddelen kunnen elkaar beïnvloeden. We noemen dat interactie. Soms beïnvloeden ze elkaar
ongunstig en heeft de interactie een schadelijk effect op de cliënt.
, 17.8 Toedieningsvormen
Er zijn verschillende toedieningsvormen voor medicijnen:
- Tablet
Een tablet is een samengeperste hoeveelheid poeder. In water of in het maagsap valt de
tablet uiteen. Tabletten worden meestal via de mond ingenomen. Er zijn echter ook
tabletten die in de vagina worden ingebracht.
- Dragee
Een dragee is een tablet met een laagje eromheen. Het laagje kan aangebracht zijn om te
voorkomen dat het medicijn te snel uiteenvalt of om de nare smaak weg te werken.
- Capsule
Een capsule is een poeder met een gelatineachtig omhulsel. Het omhulsel heeft dezelfde
functie als het laagje bij de dragee.
- Dranken
Een voordeel is dat er niet gekauwd hoeft te worden en het medicijn makkelijk door te
slikken is. Suspensies vallen ook onder dranken. Een suspensie is een vloeistof die gemengd
is met een vaste stof.
- Zalven en crèmes
Een zalf is een mengsel van smeerbare vetten vermengd met werkzame stof. Een crème
bestaat uit water en vet met daarin een werkzame stof. Een crème trekt snel in de huid.
- Lotions
Als er medicatie op een behaarde huid aangebracht moet worden is een lotion een geschikte
toedieningsvorm. Een lotion wordt veel gebruikt bij bestrijding van vlooien en luizen.
- Strooipoeder
Strooipoeders worden gebruikt bij huidaandoeningen. Er zijn ook huidpoeders tegen
huidschimmels.
- Druppels
Druppels worden voornamelijk gebruikt bij de ogen, oren en neus.
- Inhalaties en spray
Inhalatie wordt veel gebruikt bij aandoeningen van de luchtwegen. Het geneesmiddel wordt
toegediend met behulp van een inhalator of via een spray.
- Vloeistoffen
Injectievloeistoffen worden gebruikt om medicatie via een injectienaald in de huid, het
bewegingsapparaat of rechtstreeks in de bloedbaan te brengen. Injectievloeistof wordt
geleverd in ampullen of in flesjes.
- Zetpillen
Zetpillen worden via de anus toegediend. Het geneesmiddel zit verwerkt in een vettige
massa. De vettige massa smelt na toediening in de darm.
- Pleisters
17.9 Soorten medicatie
Er zijn verschillende soorten medicatie:
- Antibiotica
Medicijnen die infecties bestrijden die veroorzaakt worden door micro-organismen.
Bacteriën, schimmels en virussen zijn voorbeelden van micro-organismen. Antibiotica
worden verdeeld in twee hoofdgroepen:
- breedspectrumantibiotica: bestrijden bacteriën in het algemeen.
- smalspectrumantibiotica: werkt tegen een of een beperkt aantal micro-organismen.
Bekende bijwerkingen van antibiotica zijn diarree, jeuk en huiduitslag.
- Anti-epileptica
Hiermee wordt voorkomen dat iemand een epileptische aanval krijgt. Mensen met epilepsie
moeten hun leven lang anti-epileptica gebruiken.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper tessadeboer1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 54879 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen