Dit beroepsproduct is mijn afstudeeronderzoek aan de Christelijke Hogeschool Ede. Het onderzoek is uitgevoerd op twee verschillende afdelingen in het ziekenhuis: de AOA en de Interne-long. De vraag die centraal stond in dit onderzoek was: “Hoe kunnen verpleegkundigen op de Interne-Long afdeling...
Voor u ligt mijn afstudeeronderzoek ter afronding van mijn duale opleiding tot verpleegkundige aan de
Christelijke Hogeschool Ede (CHE). Het onderzoek is opgezet en uitgevoerd op twee verschillende afdelingen in
het _________________ziekenhuis te ____________Ik heb het onderwerp van module zeven, toen ik nog
werkzaam was op de Acute Opname Afdeling (AOA), verder uitgediept in module acht waar ik werkzaam was
op de Interne-Long afdeling. Het onderzoek heeft betrekking op het inzetten van niet-medicamenteuze
interventies bij de COPD patiënt die kortademigheid ervaart waarbij het bevorderen van een stukje zelf-regie bij
de patiënt centraal staat.
Als student-onderzoeker wil ik een ieder die heeft bijgedragen aan het onderzoek en mij van feedback heeft
voorzien bedanken.
___________, 22 mei 2024
Module 8.3
Innoveren en onderbouwen
1
,Samenvatting
Ongeacht de ernst van hun ziektelast, krijgen mensen met COPD te maken met dyspneu. Dyspneu is het
centrale symptoom van COPD en heeft een grote invloed op de kwaliteit van leven. Een groot deel van de
interventies zijn daarom gericht op het verminderen hiervan (LAN, 2013). De richtlijn van het IKNL (2021)
“dyspneu bij COPD” stelt dat het de voorkeur heeft om niet-medicamenteuze interventies in te zetten alvorens
men overgaat tot medicamenteuze interventies. Toch wordt dyspneu bij COPD patiënten in het algemeen vaak
met medicamenteuze interventies of zuurstof behandeld. Medicatie (met soms ongewenste bijwerkingen)
wordt hierdoor soms onnodig ingezet terwijl er ook niet-medicamenteuze interventies zijn, die de patiënt niet
alleen verlichting kunnen geven van zijn klachten maar ook een stukje regie kunnen geven in het omgaan met
zijn benauwdheid.
Het doel van dit onderzoek is om door middel van kwalitatief onderzoek inzichtelijk te maken welke niet-
medicamenteuze interventies ingezet kunnen worden in het omgaan met dyspneu bij COPD, welke kennis en
ervaring verpleegkundigen op de Interne-Long afdeling van het ____ ziekenhuis hebben met niet-
medicamenteuze interventies in de behandeling van kortademigheid bij COPD en hoe verpleegkundigen op de
Interne-Long afdeling van het _____ ziekenhuis er zorg voor kunnen dragen dat de COPD patiënt meer regie
krijgt in de behandeling van zijn benauwdheid door niet- medicamenteuze interventies in te zetten. Om tot
beantwoording van deze vragen te komen, is er een literatuurstudie uitgevoerd waarin verschillende
databanken geraadpleegd zijn. De tweede en derde deelvraag wordt beantwoord middels een praktijkstudie
waarin interviews onder verpleegkundigen op de Interne-Long zijn afgenomen aan de hand van een vooraf
opgestelde topic lijst.
Uit de literatuurstudie blijkt dat er in Engeland gewerkt wordt met het “Breathing, Thinking, Functioning”
model; dit model is primair een niet-medicamenteuze interventie en bestaat deels uit cognitieve
gedragstherapie om patiënten een stukje regie te geven in het onder controle krijgen van hun kortademigheid
(Mooren, 2018). Patiënten met COPD kunnen hun ademhaling beter onder controle krijgen door anders te
ademen, anders te denken en anders te doen. Het model heeft als doel om zowel inzicht als tools te geven aan
de patiënt (en aan zijn naasten en verzorgers) om zodoende dyspneu beter de baas te worden (Pool, 2023). Uit
studies blijkt dat patiënten positief reageren op het dit model. Met name de voorlichting en nuttige
zelfmanagent interventies, zoals ademtechnieken en handventilator, werden gewaardeerd (IKNL, 2021).
Dergelijke zelfmanagement interventies kunnen een positieve invloed kunnen hebben op de kwaliteit van leven
van de COPD patiënt.
De conclusie uit het praktijk onderzoek is dat verpleegkundigen op de Interne-Long afdeling over het algemeen
wel voldoende kennis hebben over de oorzaken van dyspneu bij de COPD patiënt maar dat de kennis over
hyperinflatie beter kan. Omdat niet-medicamenteuze interventies betreffende de ademhaling vooral gericht
zijn op het tegengaan van hyperinflatie is het van belang dat hier meer kennis over komt. Meer kennis over de
juiste manier van toepassen van niet medicamenteuze interventies zoals ademhalingsoefeningen, een houding
waarbij de borstkast vergroot wordt, het tegengaan van catastrofale gedachten en het gebruik van een
handventilator bij dyspneu bij COPD patiënt kan wenselijk zijn. Hoewel verpleegkundigen wel kennis hebben
van niet-medicamenteuze interventies, is het Ademen-Denken-Doen model en het bevorderen van een stukje
zelfregie bij de patiënt niet gestructureerd in hun werk geïntegreerd.
Een goede uitleg vanuit de afdeling richting de patiënt zou een bijdrage kunnen leveren in het bevorderen van
een stukje zelfregie bij de patiënt. Om hierin te kunnen ondersteunen zou het wenselijk kunnen zijn om
materialen beschikbaar te stellen en in te zetten op meer kennis over dit onderwerp bij collega’s en patiënt.
Hieruit voortvloeiend worden de volgende aanbevelingen gegeven:
1. Vergroten van bewustwording en kennis over het Ademen, Denken, Doen model;
2. Het ontwerpen en beschikbaar stellen van een korte beschrijving over het ontstaan van benauwdheid
bij COPD (voor de patiënt) als achtergrond informatie voor de hand-out;
3. Het ontwerpen en beschikbaar stellen van een stappenplan (hand-out) bij dyspneu voor de COPD
patiënt;
2
, 4. Het beschikbaar stellen van handventilatoren.
Inhoudsopgave
Voorwoord..............................................................................................................................................1
Samenvatting..........................................................................................................................................2
1. Inleiding..............................................................................................................................................4
1.1 Aanleiding.....................................................................................................................................4
1.2 Probleemstelling...........................................................................................................................5
1.3 Vraagstelling.................................................................................................................................6
1.4 Doelstelling...................................................................................................................................6
2. Methode.............................................................................................................................................6
2.1 Setting...........................................................................................................................................6
2.2 Onderzoek ontwerp......................................................................................................................7
2.3 Dataverzameling...........................................................................................................................7
2.4 Data-analyse.................................................................................................................................8
2.5 Betrouwbaarheid en validiteit......................................................................................................8
2.6 Ethische aspecten.........................................................................................................................9
3. Resultaten.........................................................................................................................................10
3.1 Literatuuronderzoek.......................................................................................................................10
3.2 Praktijkonderzoek...........................................................................................................................12
4. Conclusie..........................................................................................................................................14
5. Discussie...........................................................................................................................................16
6. Aanbeveling en implementatie.........................................................................................................17
7. Evaluatie leiderschap........................................................................................................................21
Bronnenlijst..........................................................................................................................................23
Bijlagen.................................................................................................................................................26
Bijlage A – Breathing, thinking and functioning: techniques, explanation and tools............................26
Bijlage B – Actieplan dyspnoe aanval....................................................................................................27
Bijlage C – Topic lijst interview..............................................................................................................28
Bijlage D - Transcript interviews............................................................................................................29
Bijlage E – Informatieve hand-out/actieplan bij kortademigheid..........................................................30
Bijlage F – Bericht nieuwsbrief AOA en Interne-Long...........................................................................31
Bijlage G- Feedbackformulieren stakeholders.......................................................................................33
Bijlage H – Gespreksverslag opdrachtgever (longverpleegkundige)......................................................35
Bijlage I- Coderen.................................................................................................................................36
Bijlage J – Uitwerking literatuuronderzoek...........................................................................................39
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Repelsteeltje92. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,46. Je zit daarna nergens aan vast.
