eigenschappen ● tertiaire ammoniumverbindingen: door BHB
, Scopolamine (hyoscine)
soort mAChR antagonist (M1)
werking anti-emetisch: M1-receptoren in vestibulaire nuclei, die input van het middenoor (evenwichtsorgaan)
doorgeven aan chemoreceptor trigger zone (CRT), inhiberen
eigenschappen tertiaire ammoniumverbinding: door BHB
Butylscopolamine* (Buscopan®)
soort mAChR antagonist (analoog aan hyoscine)
werking anticholinerge spasmolytica
● inhibitie van GI-hypermobiliteit: antagonisme voor binding van ACh op muscarinerge
ACh-receptoren (M3) van gladde spiercellen in de darmwand
● relatief grote gastro-intestinaal effect, minder antimuscarine bijwerkingen (↔ atropine)
indicaties GI-krampen en -spasmen, gal- en nierkolieken
soort niet-selectieve mAChR antagonist (M1, M2, M3-receptoren)
werking inhibitie van ACh-afhankelijke bronchoconstrictie (M3) → bronchodilatatie
indicaties ● tweedelijns geneesmiddel bij astma
● bij COPD, bronchitis
neveneffecten weinig dankzij slechte GI-absorptie
eigenschappen ● quaternaire stikstofverbinding: enkel perifere werking
● toediening: inhalatie (aërosol)
● niet zo krachtig, want niet-selectief
○ M2-receptor antagonist: negatieve feedback blokkeren → meer ACh-release → effect
van M3-receptor antagonisme afzwakken
Nicotine
soort nAChR-receptor agonist
werking nAChR (kationkanaal)
● thv motorische eindplaten (dwarsgestreepte spier): spierverslapper (depolarisatieblok)
● thv chromaffiene cellen (bijniermerg) → productie van adrenaline
● thv ganglionaire synapsen van het OS- en PS-systeem
neveneffecten nicotinevergiftiging
● hoofdpijn, duizeligheid, visusstoornissen, braken, diarree, zweten, bloeddrukdaling,
ademhalingsmoeilijkheden, convulsies
● dood door ademverlamming
eigenschappen ● toediening: IV (slechte absorptie)
● antwoord afhankelijk van de dosis
○ lage dosis: stimulatie (agonist)
○ hoge dosis: desensitisatie (antagonist)
● positief geladen quaternaire-N: enkel perifere werking
● snelle excretie door actieve tubulaire secretie en weinig tubulaire reabsorptie
, Suxamethonium* (succinylcholine*)
soort nAChR agonist thv motorische eindplaat (depolarisatieblok)
werking spierverslapper
1. transiënte stimulatie: fasciculaire spiercontracties (skeletspieren)
2. fase I blok: persisterende depolarisatie van de motorische eindplaat (depolarisatieblok)
3. fase II blok: desensitisatie van nAChR (desensitisatie)
indicaties anesthesie: intubatie van trachea of elektroshocktherapie
interacties effect wordt versterkt door AChE-remmers
Atracurium* (d-tubocuranine)
soort competitieve, reversibele nAChR antagonist thv motorische eindplaat (transmissieblok)
werking spierverslapper: oogspieren → ledematen en farynx (slikproblemen) → ademhalingsspieren
indicaties anesthesie
neveneffecten hypotensie: door activatie van mestcellen (histamine)
contra-indicatie Myasthenia gravis (hypersensitiviteit door nAChR-blokkade)
eigenschappen ● quaternaire ammoniumverbinding: enkel perifere werking
○ niet door BHB en placenta
○ slechte absorptie: intraveneuze toediening (IV)
○ geringe absorptie, snelle excretie
● korte werking
interacties effect wordt opgeheven door AChE-remmers
Neostigmine*
soort cholinesterase-remmer
werking potentiëring van cholinerge transmissie, door binding via basisch N-atoom op de anionische bindingsplaats
+ vormen carbamylesters met actief centrum
● ↑ spierspanning
● ↑ GI-motiliteit, blaascontractie
neveneffecten paradoxale cholinerge spierzwakte (depolarisatieblok)
→ dosisbepaling met edrofonium* (kortwerkend)
cholinerge crisis door effect op mAChR: braken, GI-krampen, speeksel- en tranenvloed, cycloplegie,
bradycardie, hypotensie
eigenschappen ● quaternaire N-verbinding: perifere werking thv neuromusculaire overgang
● werkingsduur (uren) bepaald door regeneratie van AChE (≠ eliminatie of plasmaconcentratie)
interacties ● in combinatie met atropine: effecten op mAChR tegengaan
● versterkt effecten van suxamethonium*
● heft effecten van atracurium* op
, Fysostigmine
soort cholinesterase-remmer
werking potentiëring van cholinerge transmissie, door binding via basisch N-atoom op de anionische bindingsplaats
+ vormen carbamylesters met actief centrum
● miosis, ↓ intra-oculaire druk
indicaties glaucoom (oogdruppels): betere afvoer van oogvocht
eigenschappen ● tertiaire N-verbinding: door BHB en goede absorptie
● werkingsduur (uren) bepaald door regeneratie van AChE (≠ eliminatie of plasmaconcentratie)
interacties ● in combinatie met atropine: effecten op mAChR tegengaan
● versterkt effecten van suxamethonium*
● heft effecten van atracurium* op
Oxymetazoline
soort α1-receptor agonist
werking lokale vasoconstrictie: decongestie van het neusslijmvlies
indicaties rhinitis, hooikoorts: verstopte neus door vasodilatatie van kleine bloedvaatjes
neveneffecten ● geen cycloplegie (↔ anticholinergica: ook effect op accomodatiespieren)
● systemische effecten
eigenschappen lokaal gebruik: oogdruppels
Clonidine
soort indirecte vasodilatator: α2-receptor agonist (centrale werking)
werking presynaptische auto-inhibitie: vrijgave van NA inhiberen → minder sympathische outflow
indicaties hypertensie (gereserveerd voor moeilijk te behandelen hypertensie)
neveneffecten orthostatische hypotensie
rebound hypertensie bij abrupte stop: farmacologische denervatie → plots stoppen: extra NA
→ hypersensitiviteit: upregulatie van postsynaptische receptoren en verminderde auto-inhibitie
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper katovandenbroucke. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,49. Je zit daarna nergens aan vast.