Complete samenvatting van Deeltentamen 2 van het vak Regulering van Vorm en Functie van Dieren. Alle relevante begrippen en concepten zijn uitgebreid uitgelegd en toegelicht met bijbehorende illustraties ter verduidelijking van de leerstof. De volgende onderwerpen binnen de anatomie, fysiologie wor...
Regulering van Vorm en
Functie van Dieren
Samenvatting Deeltoets 2
, Anatomie – Hart & Longen
Rob de Heus
Core concepts
1. Ademhaling en circulatie zijn gekoppeld aan diffusie voor lokaal transport
2. Ademhaling is de aanvoer van zuurstof en het verwijderen van CO2
3. Rode bloedcellen bevatten hemoglobine
4. Het circulatiesysteem heeft (bloed)vaten met verschillende diameters
5. De evolutie van het hart is gekoppeld aan het metabolisme
Geschiedenis van de vorming van moderne biologie in begin 16e eeuw
A. Vesalius – Bijgedragen aan alles wat we weten over de humane anatomie, lichaam-
subsystemn en vergelijkende anatomie
Willem Harvey – Ontdekte dat het hart een pomp is door het aantonen van de
bloedcirculatie van het hart naar de ledematen
A. van Leeuwenhoek – Heeft de microscoop uitgevonden en de weg geopend naar
bestuderen van micro-organismen
J. Swammerdam – Heeft de dieren zonder bloed (endolymfe) beschreven
Wanneer is een cardiovasculair systeem nodig?
• Wanneer het dier groter wordt
• Wanneer diffusie bemoeilijkt wordt door omvang van het dier
• Wanneer er orgaansystemen aanwezig zijn die dat vereisen
• Wanneer het totale metabolisme toegenomen is
Diffusie is een random proces, niet actief.
Is het cardiovasculair systeem altijd hetzelfde? Met als eisen:
- Contactiel orgaan dat als pomp kan werken
- Aanwezigheid van een buizenstelsel
Één hart of meerdere?
Een inktvis heeft een systemisch hart en twee kieuwharten (acessorische
harten). In het kieuwepitheel vindt gasuitwisseling plaats.
Een regenworm (ringworm) is homonoom gesegmenteerd (metamerie) en
heeft een aantal harten die sterk op elkaar lijken
Figuur 1 Cardiovasculair systeem regenworm
,Heeft ieder dier een hart? Dezelfde anatomische opbouw/morfologie?
Vertebraten:
- Vissen
Vissen hebben een enkelvoudig, gesloten bloedsomloop
Het vissenhart kan je zien als een buis waar
kleppen zijn gevormd waarvan de ventrikel wand
erg stevig is ten opzichte van de arterium wand
De ventrale aorta van de vis is het lichaam en de
kop
Het bloedverloop in de vis:
Systemische capillair bed à Sinus venosus à
Atrium à Ventrikel à Conus arteriosus à Aorta
à Kieuwen
- Amfibieën
De amfibieën hebben een gesloten bloedsomloop en hun hart bestaat uit drie
compartimenten: twee atria en één ventrikel. In het ventrikel komt dus zuurstofarm en
zuurstofrijk bloed samen.
,- Reptielen
Reptielen hebben net als amfibieën een gesloten bloedsomloop en een hart
bestaande uit drie compartimenten. Echter is er bij reptielen een tussenschot
aanwezig in het ventrikel maar dit zorgt niet voor een volledige scheiding.
Hagedissen hebben een kamer met een bijna compleet tussenschot in de ventrikel.
Krokodillen hebben twee boezems en twee kamers.
- Zoogdieren en vogels
Zoogdieren en vogels hebben een dubbele gesloten bloedsomloop waarvan een de
kleine bloedsomloop (long) en lichaamsbloedsomloop (systemisch)
Soorten bloedvatenstelsels
Gesloten bloedvatenstelsel: het bloed verlaat het
buizenstelsel niet
Open bloedvatenstelsel: het bloed
omgeeft/omstroomt de weefsels bij mollusken en
arthropoda (geleedpotigen)
Het capillair bed is het uitwisselingsgebied van
allerlei stoffen door diffusie waarin de stroomsnelheid
laag is. De arteriolen van het capillair bed hebben in
hun bekleding soort venstertjes tussen de cellen
waardoor diffusie gemakkelijker gaat.
Bloedsomloop embryo
Moeder en kind hebben een gescheiden bloedsomloop: maternaal en embryonaal
De bloedsomloop van het embryo verandert tot na de
geboorte waarbij de embryonale bloedsomloop een
ductus arteriosus en een foramen ovale heeft.
De ductus arteriosus is een shunt tussen longslagader
en aorta die ervoor zorgt dat er minder bloed naar de
longen gaat omdat de longen alleen bloed nodig hebben
om te ontwikkelen en niet om te functioneren.
De foramen ovale is de opening in het tussenschot van
de linker en rechter atria wat ervoor zorgt dat de kamers
niet volledig worden gevuld.
Opbouw bloedvaten
De opbouw van de bloedvaten is nagenoeg identiek in
heel veel diergroepen.
Buitenkant is mesotheel laag daarna gladde spiervezels
en dan de binnenbekleding.
Hartspiercellen zitten met intercalaire schijven vast en worden vaak omringd door
vetweefsel voor energiehuishouding.
, Gas-uitwisseling: uitwisseling van zuurstof en CO2
Tijdens ademhalen haal je een bulk lucht naar binnen met CO2 en O2. Maar de
verplaatsing van lucht is gelimiteerd, dit heet bulktransport.
Dieren zonder ademhalingsstelsels maar middels diffusie:
• Eencellige dieren: pantoffeldiertje
• Meercellige dieren: sponzen
• Meercellige met weefsels: Oorkwal, platworm, acoelomata
In de oorkwal is de binnenzijde van het dier, de blindzak, verantwoordelijk voor het
verteren van voedsel maar het speelt ook een rol in de gasuitwisseling. Daarom wordt
de blindzak ook wel gastrocvasculaire holte genoemd.
Ongewervelde dieren:
• De annelide (zeepier) heeft uitsteeksels (parapodiën) van de lichaamswand
die dienen als ademhalingsorgaan
• Kreeft heeft ook uitsteeksels onder het exoskelet zitten die dienen als
ademhalingsorgaan
Door de uitsteeksels wordt het oppervlak vergroot, net als in de darmepithelia,
waardoor diffusie efficiënt is.
Huidademhaling
Regenworm (Lumbricus terrestris) heeft
bloedvaatjes die direct tegen het epithelia
(buitenwand) aanliggen wat de gasuitwisseling
bevordert. Aangezien gasuitwisseling het beste
gaat over een vochtig oppervlak plast de
regenworm over zichzelf heen als het oppervlak
te droog wordt. Let op: bij huidademhaling mag en
moet het dier niet te groot zijn
Amfibieën doen ook aan huidademhaling (amphi-bios = dubbel-levend). Zo zijn er ook
soorten amfibieën die compleet longloos zijn zoals de plethodontidae, een familie
salamanders.
Een andere manier van huidademhaling is het watervaatstelsel dat werkt middels
blaasjes en buizen. Dit komt voor bij de
Echinodermata (stekelhuidigen) zoals een zeester.
Het watervaatstelsel biedt het dier de mogelijkheid om
aan gasuitwisseling te doen en om zich voort te
bewegen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper delanosanches. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.
