Samenvatting
Samenvatting Nederlands 4 - Spelling
In dit document vind je een samenvatting van het volledige boek 'spelling' die je nodig hebt om de toets van Nederlands 4 op de PABO te kunnen halen.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 13 pagina's
Voorbeeld 2 van de 13 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Nederlands 4Spelling
Hoofdstuk 1
Spellingssysteem
Voor de spelling van de Nederlandse taal gebruiken we een alfabetisch schriftsysteem. We
leggen de Nederlandse taal vast door de afzonderlijke klanken van een woord te noteren:
alfabetisch schriftsysteem.
Pictografisch schriftsysteem: De alleroudste manier om woorden weer te geven doormiddel
van tekeningen en afbeeldingen. – verkeersborden. Voordeel van pictografisch schrift is dat
je een vrij ingewikkelde boodschap op een simpele manier kunt weergeven. Pictogrammen
zijn geschikt voor het weergeven van concrete dingen, maar voor het uitbeelden van
abstracte zaken zijn ze minder geschikt. Het pictografisch schrift ontwikkelde zich tot een
schriftsysteem waarbij ook abstracte zaken konden worden weergegeven en waarbij elke
afbeelding correspondeerde met een bepaald woord. Zo’n schriftsysteem waarbij elk plaatje
voor een woord staat, is het Logografisch schriftsysteem.
Logografisch schriftsysteem: taal wordt op een systematische manier weergegeven: de
woorden, voorvoegsels en achtervoegsels krijgen aparte symbolen. – het Chinees.
Alfabetisch schriftsysteem: een schriftsysteem waarbij taal wordt weergegeven door de
afzonderlijke spraakklanken van een woord te noteren – het alfabet.
In het alfabetisch schriftsysteem corresponderen spraakklanken met letters, maar het is niet
zo dat elke spraakklank een aparte letter heeft. De woorden been en beer hebben
verschillende ee-klanken, maar we gebruiken dezelfde letter. Het verschil tussen die beide
spraakklanken is niet zo groot dat we er aparte letters voor nodig hebben. Binnen de
taalkunde gebruikt men in plaats van termen spraakklank en letter de begrippen foneem en
grafeem.
Foneem en grafeem:
Een foneem is een spraakklank die betekenisverschil tussen klankgroepen veroorzaakt. In de
klankgroepen /gaaf/ en /raaf/ is het verschil tussen de /g/ en de /r/ verantwoordelijk voor
het verschil in betekenis. De /g/ en de /r/ zijn dus verschillende fonemen.
De tekens waarmee wij fonemen weergeven, noemen we grafemen. Een grafeem kan een
letter zijn, maar ook een lettercombinatie. De e en de ee, zijn de grafemen die de middelste
klank van de woorden ben en been weergeven. De grafemen ui en oe geven de middelste
klank van de woorden kuil en poes aan.
Fonemen zijn lastig te herkennen omdat een foneem een abstract begrip is. Dat betekent
dat het herkennen van fonemen geen kwestie is van goed luisteren, maar meer van abstract
denken. Bijvoorbeeld: bir en dur voor beer en deur. In deze woorden schrijven ze de
spraakklank en niet het foneem.
Ons alfabet heeft niet genoeg tekens om elk foneem weer te geven. Het Nederlands kent 34
verschillende fonemen en daarvoor zijn 26 letters beschikbaar.
Dat probleem is opgelost door letters met elkaar te combineren: ui, oe, ch, ect. Het alfabet
bevat ook letters die niet een foneem weergeven, maar een combinatie van fonemen. De x
en q staan respectievelijk voor de klankencombinaties /ks/ en /kw/. Voor de letter c zouden
we de klanken /s/ en /k/ kunnen gebruiken. De c gebruiken we samen met de h om de
medeklinken ch te maken.
, De koppeling tussen fonemen en grafemen is niet eenduidig. In een alfabetisch
schriftsysteem wordt elk foneem in principe weergegeven door een grafeem, maar de
spelling is steeds meet los van de uitspraak komen te staan. Het foneem /aa/ schrijven we in
principe als -aa, maar deze kan ook in open lettergrepen als -a geschreven worden. Het
foneem -aa heeft dus twee grafemen, de -aa en de -a.
De /u/ kan door vijf verschillende grafemen worden weergegeven. In de woorden put, een,
de, lelijk en aardig wordt de /u/ steeds door een andere letter of combinatie van letters
weergegeven.
Deze inconsequenties binnen het alfabetisch schriftsysteem hebben tot gevolg dat veel
basisschoolkinderen moeite hebben om de koppeling tussen foneem en grafeem onder de
knie te krijgen.
In het onderwijs wordt er gebruik gemaakt van verschillende hulpmiddelen
om de letters aan te leren: letterkaarten, lettermuur of lettergroeiboekje
(klanken en klankstukken omgezet in woorddelen. De verschillende soorten
grafemen worden ondersteund door kleuren)
Klankgroepen waarvan
moeilijk vast te stellen is uit welke
fonemen ze bestaan, zijn buiten
beschouwing gelaten. Zoals: aai, oei, ooi,
eeuw en ieuw.
Hoofdregels van de Nederlandse spelling
Het alfabetisch schriftsysteem waarbij elk
foneem door een apart grafeem wordt
weergegeven noemt men het fonologisch
principe. - klank
Het fonologisch principe (basisprincipe) wil
zeggen dat elk foneem door een apart
grafeem wordt weergegeven. Het beginsel
van de standaarduitspraak. Het
fonologisch principe houdt ook in dat elk
grafeem maar voor een en hetzelfde
foneem mag staan. De lange klank /aa/ zou
in het Nederlands altijd door twee letters
weergegeven moeten worden. Woorden die alleen volgens het fonologisch principe worden
gespeld, noemen we ‘klankzuivere’ woorden. Het fonologisch principe is het basisprincipe
van het Nederlands en als we kinderen leren spellen, moeten ze dus eerst het fonologisch
principe onder de knie krijgen.
Uitzonderingen op de hoofdregel van onze spelling:
Koppeling tussen foneem en grafeem niet eenduidig: de /aa/ kan door zowel de -aa
en -a weergegeven worden.
De uitzonderingen hebben te maken met andere regels van de Nederlandse spelling.
Zo wordt paard met een d geschreven, omdat hetzelfde woord in paarden of
paardenstal ook met een d geschreven wordt.
Bij spelling moet er niet alleen gelet worden op spraakklanken, maar ook op de schrijfwijze
van hele woorden.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper alissavisch. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,86. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 77333 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen