Alles wat je moet leren voor het schoolexamen en centraal examen aardrijkskunde voor het onderdeel wereld.
Boek: Buitenland
Het is een samenvatting van beide hoofdstukken wereldbeeld en globalisering,
Hoe meet je welvaart?
Hoe kun je meten hoe rijk een land is? Hieronder staan 2 manieren.
1. Bruto binnenlands product per hoofd (BBP per hoofd)
Hoeveelheid goederen en diensten dat in een land geproduceerd wordt : het aantal inwoners.
Het is dus gemiddelde en wordt uitgedrukt in dollar of euro.
2. Samenstelling van de beroepsbevolking
Hoeveel mensen werken er in de landbouw (primaire sector) , industrie (secundaire sector) en diensten
(tertiaire sector)?
Regel: hoe meer mensen in de landbouw, hoe armer een land.
Of: hoe meer mensen in de diensten, hoe rijker een land In Nederland ongeveer 80% in diensten.
Problemen bij het meten van welvaart met bbp per hoofd:
1. BBP zegt niks over koopkracht.
• Dollar (of euro) is niet in elk land evenveel waard en daarom verschilt het per land
hoeveel je voor een dollar kan kopen.
• Daarom kijk je naar de koopkracht hoeveel goederen of diensten kan je van een
dollar kopen?
• In India kost een Big Mac minder als in Nederland India is eigenlijk minder arm dan
het BBP per hoofd aangeeft, want de koopkracht is daar groter.
2. De opbrengsent uit de zelfvoorzienende landbouw en de informele sector (beroepen
die niet zijn geregistreerd) worden niet meegerekend in het BBP per hoofd er wordt
eigenlijk dus meer verdiend dan het BBP per hoofd aangeeft.
3. BBP per hoofd is een gemiddelde en zegt niets over de sociale ongelijkheid verschillen in
welvaart tussen mensen in een land.
• Als BBP per hoofd stijgt in een land, kan het zijn dat alleen de rijken daarvan profiteren er
ontstaat sociale ongelijkheid.
4. Het BBP per hoofd is een gemiddelde en zegt niets over regionale ongelijkheid verschillen in
welvaart tussen verschillende regio’s in een land.
• Het Bruto Regionaal Product (BRP) kan per regio erg verschillen.
• Hoeveelheid goederen en diensten dat in een regio geproduceerd wordt : het aantal
inwoners.
Hoe meet je welzijn?
Welzijn is wat anders dan welvaart.
Welvaart gaat om geld en welzijn gaat over hoe je levensomstandigheden zijn.
Je kunt welzijn meten met het VN-ontwikkelingsindex of VN-welzijnsindex.
Hierbij wordt gekeken naar:
1. BNP per hoofd
2. Koopkracht
3. Analfabetisme mensen die niet kunnen lezen en schrijven.
4. Levensverwachting: de verwachting hoe oud iemand gemiddeld wordt.
Laagste score is 0 en hoogste score is 1 Nederland is 10de van de wereld met 0.93.
Welzijn is ook af te meten aan:
Toegang tot drinkwater
Toegang tot onderwijs
Toegang tot gezondheidszorg
De voedselsituatie
De beschikbaarheid van telefoon en computer
, Economisch wereldsysteem de indeling van de wereld naar welvaart in 3 groepen.
1. Centrumlanden: rijke/westerse landen zoals Nederland.
2. Semi-periferie landen: landen die de laatste 30 jaar enorm zijn ontwikkeld zoals China.
3. Periferie landen: de armste landen zoals Tsjaad.
Het centrum-periferie-model
De relatie tussen een centrumland en een periferie land wordt weergeven in
het centrum-periferie-model.
De centrum-periferie-relatie is ontstaan in de tijd van kolonies.
Het verschil in ontwikkeling tussen centrumlanden en periferie landen is erg groot
en er is een ongelijke uitwisseling van goederen, arbeid en kapitaal.
Hierdoor hebben de centrumlanden een grote invloed op de ontwikkeling van
de arme landen.
De welvaart is niet gelijk verdeeld over de wereld en hier zijn interne en externe oorzaken voor:
Interne oorzaken (binnen het land):
o Natuurlijke oorzaken: droogte, veel bergen, onvruchtbaarheid, gebrek aan grondstoffen.
o Menselijke oorzaken: slecht bestuur, corruptie, (burger)oorlogen.
Externe oorzaken (buiten het land):
o Arme landen zijn afhankelijk van rijke landen.
o Dit wordt weergegeven in het centrum (C)- periferie-model (P) C-P model.
o De afhankelijkheid van arme landen blijkt uit een ongelijke uitwisseling van:
Goederen: grondstoffen zoals olie en hout gaan van P naar C (goedkoop) en
kapitaalgoederen/eindgoederen zoals machines gaan C naar P (duur).
Arbeid: ongeschoolde arbeidsmigranten van P naar C en hoogopgeleiden van C naar P.
Kapitaal: P leent geld van C en heeft daardoor schulden bij C.
Internationale arbeidsverdeling
Internationale arbeidsverdeling de verdeling van de beroepsbevolking in de verschillende delen van de wereld.
De internationale arbeidsverdeling verandert continue door internationalisering en globalisering als een arm
land zich ontwikkelt, schuift de beroepsbevolking op van de landbouw naar industrie en diensten.
De internationale arbeidsverdeling ziet er tegenwoordig als volgt uit:
Het noorden (centrumlanden, de westerse wereld) produceren hoogwaardige industriegoederen zoals
computerchips en doen aan zakelijke en financiële dienstverlening.
Het zuiden heeft zich opgesplitst in 3 groepen landen:
1. Opkomende landen: rijkere semi-periferie landen als Zuid-Korea, China, Brazilië, Turkije,
Mexico en Zuid-Afrika.
o Zijn de motor van de wereldeconomie.
o Hun exportpakket bestaat voor een steeds belangrijker deel uit hoogwaardige
goederen.
2. Middengroep: armere semi-periferie landen als India, Vietnam, Indonesië, Rwanda en Nigeria.
o De economie groeit door de export van industrieproducten, dienstverlening (callcenters)
en met grondstoffen.
3. Achterblijvers: periferie landen ten zuiden van de Sahara (periferie landen).
o Exporteren slechts grondstoffen en lage consumptiegoederen zoals kleding.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper RedouanTaibi. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.