Alles wat je moet leren voor het schoolexamen en centraal examen economie van katern 7 goede tijden, slechte tijden.
Boek: Pincode
Het is een samenvatting van beide hoofdstukken van katern 7.
Hoofdstuk 1 Schommelingen in de economie
1.1. De conjunctuur
Trendmatige ontwikkeling de verwachte gemiddelde economische groei.
Productiecapaciteit (pc) de maximale productieomvang die mogelijk is.
• Als alle productiefactoren worden ingezet, is de productieomvang maximaal.
De blauwe lijn is de trendlijn de verwachte gemiddelde economische groei = trendmatige
ontwikkeling:
• De trendlijn wordt voor een belangrijk deel bepaald door de structuur van de economie.
• De structuur van de economie is afhankelijk van de kwantiteit (hoeveelheid) en de kwaliteit van
de productiefactoren en de productiecapaciteit.
• De lijn is een stijgende constante lijn (figuur 2) als er op de verticale as de productie/bbp wordt
aangegeven en een horizontale lijn als er op de verticale as de % groei van het bbp wordt
weergegeven (figuur 4).
De oranje lijn is de productie (vraag en aanbod) = huidige conjunctuur
• Deze productie is afhankelijk van de effectieve vraag van consumenten, producenten, overheid en
buitenland naar goederen en diensten = bestedingen in de economie = huidige conjunctuur
• Effectieve vraag = C + I + O + E - M
• Conjunctuurgolf of conjunctuurbeweging veranderingen in de productie door veranderingen in
de effectieve vraag.
Als de productie onder de trendlijn ligt, spreken we van laagconjunctuur:
• Er wordt minder geproduceerd dan de trendmatige ontwikkeling.
• In het begin van een laagconjunctuur spreken we van een recessie als productie 2 kwartalen
krimpt.
• Als de productie niet verder krimpt en weer gaat stijgen is er sprake van herstel en daarna van
opleving.
• Als bij de recessie ook nog deflatie (gemiddelde prijsdaling) optreedt, spreken we van een depressie.
Als de productie boven de trendlijn ligt, spreken we van hoogconjunctuur:
• Er wordt meer geproduceerd dan de trendmatige ontwikkeling
• Door bestedingen worden de grenzen van productiecapaciteit bereikt en dan is er sprake van
overspanning.
• Door extra inzet van arbeid/overwerk/machines kan de productie nog stijgen.
, Katern 7
Als de bestedingen teruglopen in de economie, is er sprake van een laagconjunctuur:
• De consumenten besteden minder.
• De producenten verlagen de productie en de vraag naar arbeidskrachten neemt af.
• Door de afgenomen vraag naar arbeid ontstaat conjuncturele werkeloosheid werkloosheid die
ontstaat doordat consumenten minder besteden en producenten minder produceren aanbod van
werk is groter dan vraag naar werk.
• De prijzen van producten en de lonen dalen, omdat het aanbod groter is dan de vraag.
• Er is sprake van onderbesteding de beschikbare productiecapaciteit wordt maar gedeeltelijk
gebruikt.
• Bezettingsgraad van de productiecapaciteit, % van productiecapaciteit dat wordt gebruikt,
neemt af.
• Bezettingsgraad = productie: productiecapaciteit x 100%
• Als consumenten en bedrijven minder besteden, neemt ook de vraag naar leningen af rente daalt.
Als de bestedingen toenemen in de economie, is er sprake van een hoogconjunctuur:
• De consumenten besteden meer.
• De producenten verhogen de productie en de vraag naar arbeidskrachten neemt toe.
• Door de toegenomen vraag naar arbeid ontstaat er een krappe arbeidsmarkt vraag naar werk is
is groter is dan aanbod van werk.
• Als de productie de productiecapaciteit nadert, wordt het steeds moeilijker om de productie te
verhogen.
• Er is sprake van overbesteding de beschikbare productiecapaciteit wordt maximaal gebruikt.
• gebruikt.
• Bezettingsgraad van de productiecapaciteit, % van productiecapaciteit dat wordt gebruikt,
wordt maximaal gebruikt.
• Bezettingsgraad = productie: productiecapaciteit x 100%
• De prijzen van producten stijgen, omdat de vraag groter is dan het aanbod dit noem je
bestedingsinflatie stijging van prijzen door overbesteding als EV > pc effectieve vraag is
groter dan de productiecapaciteit.
• De prijzen van producten stijgen omdat producenten de prijzen verhogen omdat grondstoffen
en personeel duurder worden dit noem je kosteninflatie stijging van prijzen door
kostenstijgingen en loonkosteninflatie stijging van prijzen door loonstijgingen.
• Als consumenten en bedrijven meer besteden, neemt ook de vraag naar leningen toe rente stijgt.
Laagconjunctuur en overheid:
• Bij een laagconjunctuur ontvangt de overheid minder belastinginkomsten, omdat de
productie en inkomens dalen.
• De overheid geeft meer uit aan uitkeringen, omdat de werkeloosheid toeneemt.
• Minder ontvangsten + meer uitgaven zorgen voor een overheidstekort.
• Bij een laagconjunctuur wordt er ook beroep op de overheid gedaan om de economie te stimuleren
door meer overheidsbestedingen te doen en de belastingen te verlagen waardoor het tekort nog meer
stijgt.
Hoogconjunctuur en overheid:
• Bij een hoogconjunctuur ontvangt de overheid meer belastinginkomsten, omdat de
productie en inkomens stijgen.
• De overheid geeft minder uit aan uitkeringen, omdat de werkeloosheid daalt.
• Meer ontvangsten + minder uitgaven zorgen voor overheidsoverschot.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper RedouanTaibi. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
