College aantekeningen
H&G Hoorcollege Aantekeningen
- Instelling
- Universiteit Utrecht (UU)
Alle hoorcollege aantekeningen van hersenen en gedrag. Vorig jaar beide tentamens met een 8 gemiddeld behaald!
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 41 pagina's
Voorbeeld 4 van de 41 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
HC1 - InleidingPsychologische perspectieven
- Biologische psychologie: biologische processen
- Cognitieve psychologie: mentale processen
- Sociale psychologie: bijzijn van anderen
- Ontwikkelingspsychologie: ontwikkelingen van mensen
- Klinische psychologie: ziektes
Wat is psychologie?
- Gedrag
- Mentale processen: gedrag bepaald door mentale processen
- Om iets te weten moet je meten:
- Mentale processen
- Emotie
- Waarneming
Gedrag kunnen we meten
We begrijpen het niet want niks over onderliggend mechanisme (je kunt change-blind zijn
maar in brein gebeurt er iets).
Verschillen in gedrag meten
- Helmholtz: reactietijd op teen langer dan heup
- Interpretatie? Onderliggend mechanisme?
- Donders: reactietijden langer als je (F C Q T) ziet en X of Q moet zoeken dan bij (F T)
Mentale processen interfereren
- Leren; gedrag in een en dezelfde situatie is veranderd na een
ervaring.
- Klassiek conditioneren (Pavlov): schrikken of wegduiken
- Operant of instrumenteel conditioneren (Thorndike): als gedrag vaak genoeg beloond
wordt word het vaker gedaan Bekrachtiging: zorgt dat het gedrag herhaald wordt
Nurture: leren van omgevingsinvloeden
Nature: genetisch bepaaldheid
HC1 - FILM Van Gen naar Gedrag I
Hebben genen invloed op gedrag?
- Bewijzen lastig
- Oorzakelijk verband aantonen, soms zo sterk dat de relatie onverbiddelijk lijkt
Wat zijn genen?
DNA bevat de genen, die bestaan uit letters (ATCG)
Herhaling letters CAG (> 40)→ leidt tot abnormale variant van eiwit huntingtine
Huntington: degeneratieve hersenziekte
,Wat doet een gen?
- Een gen codeert voor een eiwit (protein)
- DNA —> RNA —> Eiwit
Eiwitten: dienen de functie van zenuwcellen: enzym, receptor, boodschapper-stof
Hoe krijg je een gen?
- Chromosomen: waar het DNA met daarin de genen over verdeeld is (23 paren:
allelen)
- Voortplanting: voor elk paar van beide ouders een: nieuwe generatie
Genen op 2 allelen van 1 chromosomenpaar zijn grotendeels identiek
MAO-Aop X chromosoom
2 varianten van gen:
- MAO-A low leidt tot slecht werkend MAO-A enzy: kwetsbaar voor agressie
- MAO-A high leidt tot goed werkend MAO-A enzym: beschermd tegen agressie
HC2-1 - Van gen naar Gedrag II
Geslachtsafhankelijkheid van genen
- 22 paar autosomale chromosomen, van elk gen 2 allelen (varianten)
- 1 paar geslachtschromosomen: XX (2 allelen) of XY (1 allel)
→ X en Y dragen ´sex-linked´ genen
Sex limited genen
- Kunnen op alle chromosomen voorkomen
- Worden alleen afgelezen in 1 van de twee geslachten, onder invloed van
geslachtshormonen → leidt tot verschillen in eigenschappen, bijv gedrag
Kunnen ervaringen de genen veranderen?
- Voor start codon: promotor regio, ervaring verandert chromosoom
- Na start codon: coding regio
- Door ervaring gen wordt niet afgelezen, DNA is er nog wel
→ methylering (verandering) nodig voor leren / geheugen
Epigenetica:
- Methylering: aflezing stopt
- Acetylering: juist meer afgelezen
- Andere mechanismen
Evolutie
- Verandering over generaties van genen (en de eigenschappen waarvoor ze coderen)
in populaties
- Reproductieve isolatie leidt vervolgens tot het ontstaan van verschillende soorten
- Al het leven is evolutionair verwant en alle soorten delen daarom een
gemeenschappelijke voorouder
, - Soorten die recenter gemeenschappelijke voorouder hebben lijken meer op elkar
(genen en eigenschappen)
- Verschillen in gedrag zijn vaak niet te herleiden tot een verschil op 1 enkel gen
Hoe werkt het?
- Spontane mutaties zorgen voor genetische variatie (verschillende allelen)
- Varianten die leiden tot een verminderde voortplanting verdwijnen
- Varianten die leiden tot betere voortplanting worden geselecteerd
- Hierdoor veranderen eigenschappen van individuen in een populatie
Principes evolutie
- Overerfbaarheid van eigenschappen (genen)
- Mutaties: het spontane ontstaan van genvarianten → random
- Natuurlijke selectie van varianten die zorgen voor een individu dat beter aangepast
(adapted) is en daardoor meer nakomelingen krijgt (fitness) → niet random
Consequenties voor menselijk gedrag
- Door evolutionaire verwantschap delen mensen genen, hersenstructuren en gedrag
met andere dieren
- Geschikte modelsystemen voor experimenteel onderzoek aan ´hoe´ vragen
- Niet alleen overeenkomsten tussen soorten zijn interessant, ook verschillen kunnen
info opleveren
Consequenties voor menselijk gedrag?
- Evolutionaire psychologie: beantwoorden van ‘waarom’ vragen over huidig gedrag, in
termen van fitness in evolutionair verleden
HC2-2 - Van zenuwcel naar zien en bewegen
Van het oog naar de hersenen
- Neuron A stuurt een signaal naar neuron B door axon
- Dendrieten zijn kleine de uitlopers
- Neuron heeft een input (dendriet) en output (axon) faciliteit
- Simulated region of cortex: neuronen liggen naast elkaar dus als een niet doet maakt
niet zoveel uit
Rustpotentiaal
- Neuron is een soort buis, met binnenkant en buitenkant gescheiden door membraan]
- Ionen in verschillende concentraties binnen en buiten → potentiaalverschil →
rustpotentiaal (-70 mV)
Depolarisatie
- Membraan bevat kanalen waardoor Na+ naar binnen kan, als ze open zijn
- Open door neurotransmissie
- Hierdoor verandert ladingsverschil dus rustpotentiaal
- Positieve lading naar binnen dus kleiner (richting 0): depolarisatie
, Hoe meet je het?
- Je kunt de rustpotentiaal meten door 2 elektrodes te gebruiken, zo kun je het verschil
tussen binnenkant en buitenkant meten
Hoe meet je het bij mensen?
- Hersenpotentialen
- Electroencephalogram (EEG)
- Fluctuaties in de rustpotentiaal (150000 neuronen, doen allemaal hetzelfde)
Actiepotentiaal
- Hoe zetten we waarneming om in beweging, van alle kanten, dus heel veel tegelijk.
- Als er genoeg depolarisaties plaatsvindt krijg je actiepotentiaal
Motorneuron
- Als voldoende signalen van visuele cortex naar motor dan voldoende depolarisatie in
motor neuron
- Motor neuron produceert zelf actie
- Leidt uiteindelijk tot signaal
- Neuronen die gedrag produceren: van motorcortex naar ruggenmerg naar spier
HC3-1 - Actiepotentiaal
Wat is het?
- Voorbeeld: visueel neuron A stuurt een elektrisch signaal over axon naar motor
neuron B → dit signaal is een actiepotentiaal
- Fundamentele drager van snelle informatieoverdracht tussen zenuwcellen
(neuronen), en dus aan basis van cognitie en gedrag
- Voorversterker → versterker → data acquisitie →computer
Hoe ontstaat hij?
- Depolarisatie door binnengekomen Na+ (depolarisatie, EPSP) in dendriet, verspreidt
zich passief naar axon heuvel (hillock)
- Daar gaan voltage-gevoelige (voltage-gated) Na+-kanalen open (dit zijn andere
kanalen dan op de dendriet) waardoor de actiepotentiaal begint
→ Alleen als depolarisatie een kritische drempel (threshold) bereikt
Twee gradiënten
- Concentratie gradiënt: van hoge naar lage concentratie
- Elektrische gradiënt: aantrekking van tegengestelde lading bij potentiaalverschil
Actiepotentiaal
- Bij rustpotentiaal zijn voltage-gated Na+ en K+ kanalen dicht op het stukje membraan
van de axonheuvel (-70)
- Voltage-gated Na+ kanalen gaan open als depolarisatie kritische drempel (threshold)
overschrijdt bij axon heuvel (ongeveer -50 mV)
- Na+ stroomt de cel in waardoor het negatieve potentiaalverschil over de membraan
afneemt: de depolarisatie wordt dus nog groter
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper melissasarii. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53068 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen