Het document bevat aantekeningen van de colleges, uitwerkingen van de opgaven, samenvattingen van de voorgeschreven jurisprudentie en de keypoints uit de literatuur.
Blok 1 Autonomie, informatie en relativiteit
6 september 2023 – HC 1: Autonomie, informatie, relativiteit
Ovk = middel bij uitstek om deel te nemen aan economisch verkeer
Vrije markt = ideaaltype = contractsvrijheid alternatief: planeconomie
In marktsamenleving heeft contractenrecht een faciliterende en begeleidende rol
Vrij om vermogensrechtelijke rechtsverhoudingen in te richten naar eigen goeddunken
vrijheid is ook trouw aan het gegeven woord en de gewekte schijn
Rationele keuzemodel impliceert dat contractspartij alle benodigde info bezit
Contracten gelden slechts tussen de contractspartijen. Belangen van derden wegen slechts in
bijzondere gevallen mee.
Mededingingsrecht en greenwashing
Deelname economisch verkeer
Ideaal:
o Marktpartijen handelen autonoom en rationeel keuzevrijheid ook tegenwoordig
niet altijd vb. NS
o Partijen verstaan elkaar perfect taal & begrip wilsvertrouwensleer
o Partijen bezitten alle voor hen relevante informatie informatieplichten
o Transactiekosten zijn onbeduidend feitelijke rem op ovk vinden v juiste info/partij
op de markt kost geld door informatieplicht niet alles nazoeken
o Er bestaan geen externaliteiten handeling vd partijen dekt volledig kostenplaatje vd
ovk
Faciliteren en geleiden contractenrecht 2 functies:
Faciliteren dat uitwisseling v goederen en diensten kan plaatsvinden
o Zelfs als je alle overheidsbemoeienis tot een minimum beperkt, heb je regels vh
contractenrecht nodig remedies, nakoming etc
Geleiden markt handje helpen en waar nodig corrigeren nperken vd autonomie; ligt
genuanceerd zonder minimumvereisten/sturende rol alles onderhandelbaar
Autonomie
Staat partijen vrij wel/niet een ovk te sluiten en zelf inhoud & vorm vd ovk te bepalen
Gebonden aan het eenmaal gegeven woord vroeger letterlijk in oud BW, nu alleen indirect
in bv art. 3:296 BW
Wilsvertrouwensleer
Art. 3:35 (vertrouwen dat iemand iets serieus zegt, afh. v omstandigheden je mag erop
voortbouwen; iemand eraan houden) 3:11 (niet dommer voordoen dan je bent) 6:2 (naar
r&b onderhandelen) 3:35 ….
Een ovk komt tot stand als 1 vd partijen er rechtvaardig op mocht vertrouwen dat er een ovk
was
Precontractuele fase is geen rechte lijn naar ovk
HR Bunde/Erckens, HR Haviltex
HR Telstar
o Haviltex-norm is bepalend voor totstandkoming en inhoud vd ovk)
Wat gebeurt er dan met wat er op schrift staat? Pas na uitleg v Haviltex komen we erachter
wat het schrift betekent
HR Lundiform/Mexx
o De meest voor de hand liggende taalkundige betekenis voorop gesteld
o Een “entire agreement clausule” is op zichzelf geen uitlegbepaling
o De clausule staat evenwel niet zonder meer eraan in de weg dat voor de uitleg vd in
de ovk vervatte bepalingen betekenis wordt toegekend aan verklaringen die zijn
, afgelegd, dan wel gedragingen die zijn verricht, in het stadium voorafgaand aan het
sluiten vd ovk
o Niet nietig, maar doet niet wat je ermee verwacht
HR 25-8-2023
o “Bij de uitvoering vd onderhavige ovk prevaleert de letterlijke tekst vd ovk, in afwijking
vh Haviltex-criterium, boven eventuele partijbedoelingen”
o Eigenlijk 2 vragen:
Had het hof in deze uitlegmaatstaf aanleiding mogen zien om een
“grammaticale of objectieve” uitlegmaatstaf te hanteren?
Deze vraag is niet aan orde gesteld in cassatie
Diende het hof, uitgaande vd maatstaf, nog acht te slaan op de stelling vd
vrouw mbt het begrip ‘pensioengerechtigde leeftijd’?
Is er nog ruimte om ‘pensioengerechtigde leeftijd’ nog anders uit te
leggen dan grammaticaal?
Causabeginsel contractenrecht schrijft niet voor welke ovk we moeten sluiten, maar aan sommige
afspraken werkt het niet mee correctie op contractsvrijheid bv art. 6:229 BW
causavereiste staat niet meer in het BW, marginale toets dat sommige ovk niet geoorloofd zijn
art. 3:40 BW
Art. 3:40 BW
o Lid 1: Inhoud of strekking ism goede zeden of openbare orde nietig
Inhoud: kopen v pistool dmv ovk waartoe verplicht ovk
Strekking: kopen v mes als verkoper weet dat je ermee gaat moorden wat
is uiteindelijke doel vh kopen vd zaak
o Lid 2: Verrichten vd rh ism wet nietig/vernietigbaar/geldig lex imperfecta
o Lid 3: genuanceerd stelsel van gevolgen
Hoofdregel: nietigheid, maar als slechts 1 vd partijen probeert te beschermen:
door beschermde partij vernietigbaar
HR Esmilo/Mediq
o “kan niet langer worden geoordeeld dat enkele omstandigheid dat ovk tot een door de
wet verboden prestatie verplicht, meebrengt dat zij een verboden strekking heeft en
dus nietig is, ook niet als beide partijen zich bij het sluiten vd ovk bewust waren vh
wettelijk verbod”
o Geen automatische nietigheid bij overeengekomen verboden prestatie
o Bij de beoordeling van de vraag of een dergelijke overeenkomst in strijd is met de
openbare orde dient de rechter in elk geval te betrekken:
welke belangen door de geschonden regel worden beschermd,
of door de inbreuk op de regel fundamentele beginselen worden geschonden,
of partijen zich van de inbreuk op de regel bewust waren,
of de regel in een sanctie voorziet en daarvan in de motivering van zijn
oordeel rekenschap af te leggen.
Informatie
functie vh contractenrecht in de marktsamenleving brengt mee, dat we willen dat iedere partij
autonoom kan handelen, rationele keuzes kan maken, voor en tegens vd transactie kan
overwegen & tot hem optimale keuze komt info onmisbaar
rationele keuze:
o HR Booy/Wisman:
“dat voor degene die overweegt een overeenkomst aan te gaan, tegenover de
wederpartij een gehoudenheid bestaat om binnen redelijke grenzen
maatregelen te nemen om te voorkomen dat hij onder de invloed van onjuiste
veronderstellingen zijn toestemming geeft, in dier voege dat bij het
, achterwege laten van zodanige maatregelen de regels van de goede trouw
kunnen meebrengen dat hij zich niet met vrucht op dwaling kan beroepen;”
Het is geen gegeven dat als de dwaling zich slechts in de toekomst voordoet,
een succesvol beroep op dwaling mislukt. Hier komt het begrip
toekomstverwachting bij kijken. Het is dan belangrijk om naar de
omstandigheden van de casus te kijken. Succesvol beroep op dwaling is ook
mogelijk voor toekomstige omstandigheden
Informatieplichten
o Geschreven & ongeschreven (precontractuele goede trouw Booy/Wisman: in
beginsel mag je afgaan op verklaring vd andere partij onderzoeksplicht) art.
6:228 BW
o Open & gesloten geformuleerd
o Als zelfstandige verplichting & als Obliegenheit (niet afdwingbare rechtsplicht 3:296
wel gehoudenheid ( bv ook klachtplicht; als je niet doet, verlies je wat anders) als
je iemand niet koper informeert van alles en mededelingsplicht schendt, heb je jezelf
ermee)
o V.v. uitdrukkelijk rechtsgevolg bij schending of niet gesloten informatieplicht
verlaagt transactiekosten wetgever heeft voor consument nagedacht waar je op
moet letten
o Avato jurisprudentie blok 3 of 4 welke gevolgen aan schending v infoplicht
moeten worden verbonden
Relativiteit
o Ovk in beginsel slechts binding voor contractpartij andere partijen zijn niet
gebonden aan ovk kunnen wel profiteren, maar niet gehouden
o J. Hijma: wanneer je beroep op dwaling kunt doen bij meerpartijenovk stelt dat een
gradueel verschil is tussen verantwoordelijk die je hebt vs je medecontractanten en
invloeden v buitenaf onwetende driehoekspartij zonder verantwoordelijkheid ben je
wel moedwillig als je met die andere 2 om tafel gaat zitten maar komt invloed v
nbuitenaf (bv 4e partij die 1 vd 3 bedriegt) word je daar als onwetende medepartij
tegen beschermd verantwoordelijkheid voor partijen binnen de
driehoeksverhouding
o Derdenbeding (art. 6:253 BW)
o Samenhangende ovk (HR Jans/Fiat Credit) vb v causabeginsel soms zijn ovk zo
met elkaar verworven dat ene ovk het lot vd andere ovk moet delen als ovk 1
weggaat, gaat ovk 2 ook weg
o Voortbouwende ovk (art. 6:229 BW) als je voortbouwt op eerdere ovk deelt t ook
vaak t lot
, 1 WG – 14 september 2023
Literatuur
K.J.O. Jansen - informatieplichten
Traditionele benadering
o Omslagpunt wederzijdse informatieplichten complementair
o Op zoek naar keerpunt wanneer heeft wie de plicht?
o Uit vaststelling vd infoplicht wp volgt ontkenning vd daarmee corresponderende
onderzoeksplicht vd dwalende
Moderne benadering heersend
o Informatieplichten kunnen rusten op zowel dwalende als wp
o Informatieplichten niet noodzakelijkerwijs complementair overlap
o Jansen: ongewenst dogmatisch neveneffect wanneer wp infoplicht heeft geschonden
Aanvaarding v overlap tussen infoplichten leidt tot ontkoppeling vd
informatieplichten aanvaarding eenzijdige infoplichten die niet worden
gesteund door gerechtvaardigde verwachtingen vd wp infoplicht wp houdt
op waar onderzoeksplicht vd dwalende begint
Onaantrekkelijke uitkomst gerechtelijke procedure als betreffende gelijke info
op beide partijen een informatieplicht rust
Gezien causale karakter vd infoplicht wp, zal causale bijdrage vd dwalende
mbt art. 6:101 BW slechts betrekking kunnen hebben op andere
omstandigheden dan gebrek aan eigen onderzoek omtrent info die wp had
moeten verstrekken
Moderne leer niet voorkeur regels behelzen geen conclusie maar norm
Mededelings- en waarheidsplicht > onderzoeksplicht
Waarom dwalende beschermd? Regulering vh processuele debat helder
debatteren ieder voor zich aangeven wrm zij zich naar eisen v goede trouw
hebben gedragen
Principiële onderwaardering vd onderzoeksplicht vd dwalende = onwss en
onaantrekkelijk
Prioriteitsregels ter regulering vh processuele debat wegens
schending infoplicht kan wp zich niet enkel onder verwijzing naar
onderzoeksplicht verweren. Verder geen goede grond om aan
prevaleren vd onderzoeksplicht zwaardere motiveringseisen te stellen
dan aan prevaleren v mededelingsplicht
Tweezijdige benadering verkeersopvattingen beslissend
Prioriteitsregels ene informatieplicht wel geacht te prevaleren boven andere
Relevant voor eigen schuld ex 6:101 BW bij schadevergoeding analoog
karakter co-existentie en onderlinge afweging
Klassieke: waarheidsplicht lid 1 sub a > onderzoeksplicht lid 2 HR
Booy/Wisman
Mededelingsplicht lid 1 sub b > onderzoeksplicht lid 2
Status: doch geen goede grond contractuele naastenliefde als regel te laten
prevaleren boven eigen verantwoordelijkheid
Als feitenrechter uitzondering op prioriteitsregels aanvaardt oordeel extra
zorgvuldig motiveren
Dienen ter bevordering vd toetsing in cassatie als uitgangspunten
Is nationale verbintenissenrecht voldoende geëquipeerd voor greenwashing?
o Geschonden verbintenisrechtelijke normen
Oneerlijke handelspraktijken (afd. 6.3.3A)
Schending mededelingsplichten dwaling
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper student71. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €15,49. Je zit daarna nergens aan vast.
