100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na betaling Zowel online als in PDF Je zit nergens aan vast
logo-home
Samenvatting recht en gedrag (UVA) €7,16   In winkelwagen

Samenvatting

Samenvatting recht en gedrag (UVA)

 0 keer bekeken  0 keer verkocht

Samenvatting recht en gedrag week 1 t/m 7

Voorbeeld 3 van de 18  pagina's

  • 11 september 2024
  • 18
  • 2024/2025
  • Samenvatting
Alle documenten voor dit vak (2)
avatar-seller
lorijnlusink
Samenvatting Recht en menselijk gedrag

Week 1

Regels bestaan al erg lang en worden er steeds meer. Het is nu zo veel en complex dat het lastig te begrijpen is.
Waarom regels?
- De samenleving veilig te houden.
- Het tegengaan van onrecht
- Het gedrag van mensen veranderen

Het gedrag veranderen lukt niet altijd en ook in de bedrijfswereld is dit het geval.

Hoe reageren mensen op regels en waarom reageren ze? (Autogordels)
- Mechanisme 1: men leert wat de nieuwe regels zijn en welk gedrag er wordt verwacht.
- Mechanisme 2: de wet wordt ingevoerd en mensen passen hun gedrag hierop aan.
- Mechanisme 3: het veranderen van gedrag naar intrinsieke motivatie -> door campagnes (voor m’n eigen bestwil)
(extrinsieke motivatie= ik wil niet worden gestraft)
- Mechanisme 4: de vrees om gestraft te worden -> boete
- Mechanisme 5: het creëren van een obstakel -> gordelalarm

Opt-in systeem: standaard ben je geen orgaandonor maar je kan het wel aanpassen
Opt-out systeem: standaard wel donor, maar aan te passen
Er bestaat ook een neutrale methode. Bij het opt-out systeem zijn er veel meer donoren.

Sociale wetenschappen dragen bij aan het ontdekken hoe mensen reageren op de wet, dit is cruciaal voor het creëren van
een goed rechtssysteem. Toch blijft de wetenschap een taboe in de rechtswereld.
- Zaak gill v whitford over gerrymandering werd bijvoorbeeld genegeerd
- Zak mccleskey v kemp over de doodstraf werd genegeerd

Ex post: reageren op gedrag uit het verleden
Ex ante: recht vormen voordat het gedrag heeft plaatsgevonden. Het gedrag moet dus voorspelt worden en ontdekt
worden hoe dit te beïnvloeden valt (empirische kennis is cruciaal)

Bij een rechtenstudie gaat het vooral over de ex post perspectief, en sociaalwetenschappelijke artikelen zijn al helemaal uit
den boze. Het gaat om het vinden van juridisch juiste argumenten, het enige moment waarop sociale wetenschap wel aan
bod kan komen, is als dit in het belang is van de cliënt. Het zal nooit de basis vormen van een argument terwijl dit eigenlijk
wel zou moeten. Gevolg is dat juristen te weinig kennis hebben van het menselijk gedrag op het recht. Nu is het vooral
gokken van toekomstig gedrag zonder enige wetenschappelijke basis.

Regels zijn er om gedrag te beïnvloeden maar dit wordt dus verkeer afgestemd op gedragsmechanismen.
Ook in de politiek is dit het geval. Ze hebben geen kennis maar wel een instinctieve reactie.
Ieder mens zou eigenlijk de behavioral code moeten kennen.

Discipline en straffen worden al lang gebruikt om gedrag te veranderen. Dit voelt voor mensen natuurlijk en intuïtief.
(Punitieve intuïtief)

Corporate misconduct (bedrijfscriminaliteit) wordt ander behandelt dan straatcriminaliteit. Eigenlijk zouden individuen
berecht en bestraft moeten worden, boetes hebben niet zo veel zin. In 2015 veranderde dit ook: de prioriteit werd gegeven
aan leidinggevende in deze gevallen. Hierdoor worden de juiste partijen verantwoordelijk gehouden en dit bevordert
vertrouwen in het rechtssysteem.

(Nixon 1973) Als je faalt in het beboeten van criminelen, gaan zij denken dat het plegen van misdaden loont
(Reagens) criminelen worden te erg beschermd en straffen zijn te kort en ontoereikend
(Bush) wijken zijn niet veilig als er te soepel wordt omgegaan met drugscriminelen. Er moeten hardere straffen komen en
een hogere pakkans.
(bill Clinton) violent crime control and law enforcement act
violent crime control and law enforcement act:
- Meer politie en dus minder criminele op straat maar in de cel
- Doodstraf uitgebreid om te waarschuwen
- three strikes wetgeving door Hillary Clinton

Het volk wenst zwaardere straffen uit angst en de politici verhoogt hierom de straffen. Maar eigenlijk maken de politici
hiermee het volk nog banger.

,Cesare beccaria:
- Revolutionair
- ‘on crimes and punishments’
- Iedereen geïnspireerd door hem
- Het systeem wordt nu gedomineerd door de elite, maar het zou rechtgetrokken moeten worden en iedereen
moet onafhankelijk en gelijk beoordeeld worden
- Straffen moeten duidelijk, mild en humaan
- Straffen zijn essentieel, maar als ze niet noodzakelijk zijn dan moet het niet gebeuren.
- Gedrag wordt beïnvloed door straffen (afschrikking). De vrees van straffen en het opgelegd zien worden zorgt
voor een afneming van criminaliteit
- Mensen reageren op pijn en plezier-> speciale preventie: wangedrag kan hersteld worden door een pijnlijke straf.
Afschrikking bestaat uit 3 hoofdelementen om angst te creëren
- Strengheid van straffen
- Zekerheid van straffen
- Snelheid van de straf

Sociale wetenschappers vinden dat het afschrikkingseffect niet werkt. Er is veel recidive
Dark figure of crime: meeste misdaad komt nooit aan het licht, dus de recidivecijfers zijn in werkelijkheid nog veel hoger
dan bekend.

Om te kijken of zware gevangenisstraf werkt moet je kijken naar: Verschillen in terugvallen bij dezelfde soort misdaden
tussen gevangen die een gevangenisstraf kregen.
Ook bleek uit een onderzoek dat community based behandelingen (taakstraffen en andere straffen gewoon in de
gemeenschap i.p.v. cel) resulteerde in minder recidive.
Een later onderzoek toonde dat gevangenisstraf leidt tot een stijging van misdaad.
Al deze studies zijn nog niet perfect
Criminogene effect van straf: Opsluiting veroorzaakt meer criminaliteit.

Straffen kunnen naast preventieve preventie (overtreder overtuigen dat het het niet waard is) ook generale preventie doen
(straffen van 1 dader zorgt ervoor dat anderen ook bang worden).

Het onderzoek is lastig omdat er veel variabelen zijn en er geen duidelijke scheiding is tussen oorzaak en gevolg. Hierdoor
hebbenze gekozen voor quasi-experimentele onderzoeken: het bestuderen van criminaliteit voor en na daadwerkelijke
veranderingen in het beleid.

Three strikes wetgeving:
- Derde veroordeling een extra zware straf
- Werkt niet!
- Ze hoopten op afzien van derde overtreding, maar gebeurde niet
- Aanwijzingen voor verhoogde kans op criminaliteit
- Lethal effects of three strikes laws: extra gewelddadig worden zodat je niet gepakt wordt.
- Je kan het groter aanpakken omdat de straf hoe dan ook hetzelfde is (dan maar een bank overvallen i.p.v. chips
stelen)
- Er is een ander onderzoek die zegt dat het wel werkt, maar niet voor moord en verkrachting -> nemen de straf
niet in overweging
- Economen vonden het niet koste efficiënt: budget gebruiken voor extra investeringen in politie (dit zou beter
werken)

Executies zouden een afschrikkend effect hebben er kwam een onderzoek en daaruit bleek dat hier geen bruikbaar bewijs
voor was.
Ander studies geven aan dat het wel werkt, of dat als het niet strikt gebeurt, het het aantal moorden juist laat toenemen.
(new deterrence onderzoeken)
In deze studies bleken weer veel fouten te zitten
Brutalization effect: het inspireert sonderen en legaliseert hun gedrag waardoor er meer criminaliteit ontstaat.

National research council (nrc): Commissie voor recht en justitie. Ze en adviseren het grote publiek, de federale overheid en
de wetenschappelijke gemeenschap over wetenschappelijke bevindingen
Wbt de doodstraf kwam er niks uit.

er is geen afschrikkende werking van sanctie in de reeks van bedrijfsmisdrijven.
Potemkin villages: een constructie die is gebouwd om anderen te misleide om de situatie beter te laten lijken.
Tegenwoordig kan dit natuurlijk ook met een automatisch (digitaal systeem)

, Zekerheid van een straf heft veel meer effect dan de zwaarte van de straf. Als er onzekerheid is, is er ook geen afschrikkend
effect. Daadwerkelijk straffen bij betrapt worden is van cruciaal belang. Vaak gebeurt dit niet bij een gevangenisstraf en een
boete blijkt vaak ook onmogelijk om te innen.

Hoe hoger de straf is hoe meer moeite mensen gaan doen om niet gestraft te worden.

Om men te laten denken dat de pakkans hoog is, zijn er meer investeringen in de handhaving nodig. Aan meer agenten
zitten ook nadelen:
Stop-and-frisk: stoppen en fouilleren de hele tijd en overall. Dit had een disproportioneel effect op minderheidsgebieden.
Ook was het duur en zou het averechts duren. Vaak leidde het tot niets, terwijl het wel het vertrouwen in het rechtsstelsel
aantastte, wat leidt tot meer criminaliteit.

Het overschatten van de pakkans en de afschrikking (ook subjectief) is top. Als dit andersom is, is het vervelend, om dit te
voorkomen moet hierover goed worden gecommuniceerd.

De meeste mensen kunnen bij het vergelijken van misdrijven straffen onderscheiden, maar de perceptie van de strafmaat,
zekerheid en snelheid klopt niet bij de werkelijkheid.
De link tussen sancties en percepties is dus zwak. Interpersoonlijke en gewelddadige misdrijven worden meestal overschat
en de rest vaak onderschat.

Experiental effect: als je iets doet en niet wordt gepakt, wordt je risicoperceptie lager. Als je wel wordt gepakt verhoogt dit
het, maar alleen als je perceptie onder het gemiddelde lag (andere studie)
Gambler’s fallacy: eerste keer niet gepakt, dan tweede keer ook niet.

Hoe slechter men op de hoogte is van straffen, hoe minder er een afschrikkend effect is.

Naast straffen, beïnvloeden sociale en persoonlijke elementen ook het gedrag.

Focussed deterrence:
- Focus op snelle, zekere en strenge straffen voor bendes
- Communicatie van bestraffing d.m.v. van gerichte berichtgeving (er komt zekerheid en percepties veranderen)
- Hulp bij vinden van baan/levensstijl veranderen (socio-economische mogelijkheden waardoor men gaat reageren
op de sociale en morele aspecten uit de gemeenschap.
- Best succesvol

Het menselijk brein prefereert straffen vanuit de intuïtief
Moral coherence: wat we denken is correct
Deze twee elementen lijken nog steeds boven de empirische werkelijkheid te staan. Dit is zonde want brengt de
gemeenschap onnodig in gevaar en een misdaadleven is verleidelijk.
Excl.
Week 2
Compliance: naleving van wetten

Je hebt het volgende nodig om hiertoe in staat te zijn:
- Weten wat de wet van je vraagt
- Zelfbeheersing
- Sociale en economische mogelijkheden
- Mogelijkheden en capaciteit om de wet te overtreden

De meeste mensen kennen de wet niet, werknemers weten bijvoorbeeld niet dat het ontslagrecht hen niet beschermt. Dit
komt omdat de wet zo breed en complex is.
Je hebt automatisch intuitie en voorkeur over wat de wet zou moeten zijn. Je gaat automatisch denken dat dit ook de
werkelijkheid is. Het is dus subjectief. Dit kan de daadwerkelijke wet belemmeren. Juridische onwetendheid is hierdoor
lastig te veranderen.

We hebben een ex-post rechtsmodel, waarin we de schuld en straf bepalen, maar we voorkomen het gedrag zelf niet.

De punitieve aard van ons rechtssysteem is van invloed op ex-gedetineerden na de straf. De kans op een baan wordt een
stuk kleiner door een strafblad of zelfs arrestatie. Daarnaast hebben deze mensen niet veel contacten, werkervaring en
werk gerelateerde vaardigheden door het vastzitten. Hierdoor is de kans groter op recidive. Dit komt omdat ze geen kans
hebben op succes, er geen discipline ontwikkeld wordt en er geen sociale connecties komen die sociale controle kunnen
uitoefenen.

Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:

Verzekerd van kwaliteit door reviews

Verzekerd van kwaliteit door reviews

Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!

Snel en makkelijk kopen

Snel en makkelijk kopen

Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.

Focus op de essentie

Focus op de essentie

Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lorijnlusink. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,16. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 75619 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Start met verkopen
€7,16
  • (0)
  Kopen