II. Staat als object en subject, verschijningsvormen en belangrijkste
kenmerken
§1 Staat als object: staatsrecht
Recht dat gesteld is door en geldt binnen een staat.
Gedoeld op het recht dat ziet op inhoud en functioneren van de instellingen van de
staat (bv. Regels over bevoegdheden om besluiten te nemen)
(Bevoegdheidsgrondslag)
Daarnaast gaat het om normen die de macht van de staat en zijn organen reguleren
en aan banden leggen
Centraal staatsrechtelijk document is de grondwet:
- Een geschreven document dat de belangrijkste regels van het staatsrecht bevat en
vaak ook met bijzondere waarborgen is omringd respectievelijk alleen via bijzondere
regels en procedures gewijzigd kan worden
Het institutionele EU-recht is steeds meer verweven met het nationale.
3 Sub-disciplines staatsrecht:
1. ‘Politieke’ recht (SG en regering)
2. Decentralisatierecht (lagere overheden)
3. Grondrechten (normen die staat aan banden legt)
Bestuursrecht is een species van het staatsrecht in ruime zin. Het ziet primair op de
bestuursbevoegdheid van de organen van de staat, dus uitvoering van wetten (executieve
functie)
Art. 107 lid 2 Grondwet stelt de wet algemene regels van bestuursrecht vast (in Algemene
wet van Bestuursrecht (AwB) en in bijzondere wetten)
§2 Staat als subject
Kenmerken staat:
1. Er is sprake van een territoriale organisatie;
2. Die gezag heeft over een op het grondgebied woonachtige bevolking uitoefent; en
3. Daartoe over machtsmiddelen beschikt, zoals het geweldsmonopolie
Nationale staat= personen onder gezag en op grondgebied en staat gezamenlijk een zekere
eenheid (natie) -> niet noodzakelijk
, Kwalificatie staat heeft op het internationale vlak rechtsgevolgen, bv. Erkenning
Dat een staat erkend is, zegt niks over de kwaliteit van de staat
Naast dat een staat erkend kan worden, kan dat ook met de regering (legitieme
gezag)
Niet elk ‘volk’ kan recht doen gelden op een ‘eigen’ staat
EU voldoet aan kenmerken van een staat maar is formeel een organisatie, er is ook
geen EU-politie
§3 Soevereiniteit
Soevereiniteit -> de staat oefent gezag uit en heeft het geweldsmonopolie
Verschillende betekenissen:
1. Internationaalrechtelijk: een staat heeft op zijn grondgebied het exclusieve
geweldsmonopolie en andere staten mogen zich niet bemoeien met de interne
aangelegenheden van een staat
2. Hoogste gezag: Welke autoriteit heeft uiteindelijk het woord (in nl grondwetgever)
3. Cruciale pakket van bevoegdheden: geweldsmonopolie, belastingheffing etc.
4. Filosofische en theoretische grondslag: volkssoevereiniteit
- Soevereine staten= andere staten noch de wereldgemeenschap van staten zijn
bevoegd om zich in te laten met interne aangelegenheden van dat land
- Staat kan op internationaal vlak rechtshandelingen verrichten (bv. Verdragen)
(-> Reductie van eigen soevereiniteit)
DUS, begrip soevereiniteit in relatie tot staat
- Andere staten niet in interne aangelegenheden mengen
- Wie constituante van statelijk gezag (bv volk of parlement)
- Welke orgaan hoogste bevoegdheid
In EU-lidstaten samen constituerend macht (EU-grondwetgever)
§4 Constitutie, grondwet en staatsrecht
a. Consti tuti e en grondwet
Alle staten hebben een constitutie en de meeste een grondwet
Constitutie= geheel van regels en beginselen dat een staat constitueert en ordent
Grondwet= document waarin de meest belangrijke regels over de staatsorganisatie en de
verhouding tussen de staat en burgers zijn neergelegd
o Rigide grondwet= wijziging aan specifieke waarborgen is onderworpen en dus (veel)
moeilijker dan het maken en wijzigen van gewone wetgeving
o Flexibele grondwet= juridisch relatief eenvoudig, te weten doormiddel van gewone
wetgeving, te veranderen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lorijnlusink. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,16. Je zit daarna nergens aan vast.