ALLES WAT JE MOET KENNEN VOOR EU-RECHT. Alle uitwerkingen van de hoorcolleges, werkcolleges en arresten samengevoegd tot een gestructureerd geheel en voorzien van voorbeelden. Heb je vragen? Stuur me een berichtje!
,Fundament en verhouding lidstaten van de EU
Doelstellingen, verdragen, functies en instanties van de EU
Kern van het vak
Europees recht en haar doelstellingen
Waarom en hoe is Europees recht belangrijk in de Nederlandse rechtsorde. Wat is de verhouding
tussen NL en EU recht en wat voor impact heeft EU recht op nationale rechter, nationale ovh,
bedrijven en burgers van de EU. Onafhankelijke nationale rechter is voor sommige landen
ondenkbaar en dan al helemaal als ze horen dat we stukje soevereiniteit uit handen geven aan EU.
Doel EU = begonnen als politieke actie om vrede te bewaren: staalproductie uit handen
geven omdat je daar wapens van kon maken.
Nu moeten we kijken hoe aant e passen op wat mensen willen. Eu wordt steeds hechter
verbond (art. 1 houdt nooit op) gaat veel verder dan internationaal recht doel (vreedzame
co-existentie).
Actueel Europees recht
Bank is zelfstandig maar kamer stuurt door EU-rentebeleid brief naar nationale bank/
Milieurichtlijn over stikstof geïmplementeerd. NL mag dat op eigen manier doen dus
compenseren we de uitstoot in soorten industrie en provincies. Tijdens prejudiciële zaak bij
HvJEU zeiden mag in beginsel als je maar garandeert dat je de doelstelling haalt. Nationale
RvS zei toen mag toch niet want dat kunnen we niet garanderen. Nu projecten stilgelegd.
Macht van het EU recht
Verbondenheid met de Unie
Je bent zo verbonden met EU recht dat we elkaar nodig hebben vaak. Met EU samen kun je meer
bereiken dan alleen (milieu bv). Veel EU recht en het is sterk recht want voorrang. Weet wanneer je
het in moet roepen en wat je ermee kunt: ook eigen bescherming nml. Belangrijke dingen:
Mededingingsrecht om belangen consument te behartigen en beschermen EU-
rechtsbescherming kijkt hiernaar op dit niveau met idee: hoe handhaven we EU recht.
Kenmerken van de Unie
EU heeft bevoegdheden overgedragen gekregen en heeft dus als doel integratie, verder heeft EU:
Rechtspersoonlijkheid = kan dus zelf verdragen sluiten
Eigen instellingen, besluitvormingsprocedures en rechtsbronnen en die hebben macht.
o Procedures interessant op concrete zaken: mocht Johnson parlement wegsturen.
Hoogste rechter zegt nee na toetsing aan fundamentele rechtsbeginselen
Verplichte rechtsmacht van HvJEU = bij casus eerst kijken wat het van de EU is: richtlijn,
verordening, besluit etc. en dan kijken wat de gevolgen zijn.
Eigen interpretatiemethoden = teleologische methode: naar doelstelling van de regel kijken
o Vb: werknemer in ander land zou bij ontslag meteen land uit moeten. Hof zei schiet
doel voorbij als we dat doen want dan zou je met gezin nooit daarheen gaan. Risico
dat je zo weer op straat staat. Dus werknemer interpreteren we breder: ook
werklozen tot bepaalde periode.
Rechten voor individu = Van Gend en Loos ook rechten die je kunt gebruiken uit de EU.
Ontstaan en werking van de EU
Historisch overzicht van de EU
We hebben twee bewegingen die in gang gezet zijn door komst EU:
, 1. Verbreding integratie = meer lidstaten en meer beleidsterreinen waarop EU-invloed heeft.
2. Verdieping integratie = verschillende dingen”:
o Besluitvormingsprocedure meer efficiënt en democratisch: unanimiteit niet meer te
doen (intergouvernementele insteek) met 28 lidstaten, dus gekwalificeerde
meerderheid nu (gewone wetgevingsprocedure), dus ook meedoen als je nee stemt.
Sóms nog steeds procedure waarin lidstaat voor zeggen heeft: euthanasie
o Uitbouw EU recht = zeker na de financiële crisis
o Democratisering = vroeger afgevaardigden in EU, nu kiezen we mensen direct
o Vergroting onderlinge samenwerking = o.b.v. solidariteit helpen we elkaar als lidstaat
Werking van de EU
Hoe werkt nou die verdieping en verbreding, dat gebeurt door middel van:
Verdragswijzigingen = heeft met unanimiteit instemming nodig van alle lidstaten. Steeds
meer wijzigingen waardoor macht verder strekt.
o 1986 Europese eenheidsakte = gekwalificeerde meerderheid t.b.v. interne markt,
politieke samenwerking, milieu en consumenten.
o 1992 Verdrag van Maastricht = EU-burger (dubbele nationaliteit) opgenomen en:
Supranationale pijler = bevoegdheid overgedragen aan EU
Tweede = gemeenschappelijk buitenlands- en veiligheidsbeleid
Derde = politie en justitiesamenwerking in strafzaken
Meedoen met laatste twee niet verplicht. HvJEU mocht niks zeggen erover.
o 1996 Verdrag van Amsterdam = herschikking en hernummering
o 2001 Verdrag van Nice
o 2007 Verdrag van Lissabon = afschaffing pijlerstructuur, Handvest Grondrechten EU
Derde pijler ok supranationaal: HvJEU mocht er nu wel wat over zeggen en
zijn nu dus onderworpen aan gewone wetgevingsprocedure.
Tweede blijft meer intergouvernementeel.
o (Toekomstige) wijzigingen na Eurocrisis = begrotingsverdrag, permanent noodfonds
Wetgeving = bron van verdieping en verbreding EU, over alle onderwerpen.
Rechtspraak = HvJEU d.m.v. teleologische interpretatie veel verdieping en verbreding door
rechtsregels te maken die nergens in verdragen staan. Doel: effectief maken van EU recht.
o Vb: Van Gend en Loos en Costa/ENEL
Praktijk van instellingen en lidstaten = samenwerking d.m.v. netwerken, bv. studeren in
buitenland, vroeger wist je waarde van andere diploma’s niet etc.
Instellingen van de EU
Checks and balances: je wil niet leven in
samenleving waar een instelling te machtig is
want dat betekent tirannie van de meerderheid.
Rechter moet kunnen toetsen aan
mensenrechten. Instellingen kunnen elkaar voor
rechter dagen. Lidstaten belangrijk: daar wordt
recht toegepast. Alles in art. 13 VWEU.
1. De commissie = 28 onafhankelijke leden
uit lidstaten maar verbod op behartigen
eigen belang, plicht: EU-belang.
o Mogen wetsvoorstellen doen
o Belangrijk bij uitvoerende macht
o Niet democratisch gelegitimeerd
, o Taak: toezien naleving EU recht door lidstaten. Lidstaten kunnen elkaar dagen voor
HvJEU, maar vaak intern oplossen. Wel inbreukprocedure bij studiefinanciering NL
gehad omdat die niet aan buitenlandse studenten wilden geven.
Als commissie geen richtlijn wil maken gebeurt er niets: enige recht van initiatief. Lidstaten
kunnen druk uitoefenen en lobbyen maar enkel commissie stelt het voor.
2. Raad van ministers (council) = nationaal (eigen) belang behartigen van onderwerp waar dan
betreffende ministers van bij elkaar komen.
o Wetgevende macht samen met EP en bepalen de agenda
3. Europese Raad = oefent politiek leiderschap uit als het om echt belangrijke zaken gaat.
o Van essentieel belang voor verdragswijzigingen en toelaten nieuwe lidstaten
o Meest internationale raad
4. Europees Parlement (EP) = direct gekozen 751 vertegenwoordigers (Brexit invloed: 74 zetels)
o Wetgevende macht met Raad van Ministers (gewone wetgevingsprocedure).
o Zijn de democratische controle op alle EU-werkzaamheden
o Kunnen zelf naar HvJEU stappen.
5. Europese rechter = HvJEU, het gerecht en gespecialiseerde rechtbanken.
o Art. 19(1): verzekert eerbiediging recht bij toepassing en interpretatie verdragen.
o Gebruiken teleologische interpretatie = “effet utile”
o Arresten zijn collegial
Andere belangrijke instellingen waar we niet op ingaan: Hoge vertegenwoordiging van EU voor
buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid, Europese Centrale Bank, Rekenkamer, Ombudsman,
Agentschappen, EcoSoc, Comité van de Regio’s. Eu is autonome orde, maar onderhevig aan lidstaten,
we kunnen niet met staten naar EU wijzen als er iets fout gaat.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Pienroodhuyzen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
