Samenvatting thema 2 – aandoeningen van het ruggenmerg en perifere zenuwstelsel
Ruggenmerg en spinale zenuwen
Het ruggenmerg dient als de belangrijkste route voor het doorgeven van sensibele impulsen naar de
hersenen en van motorische impulsen vanuit de hersenen. Het is gelegen onder de medulla
oblongata (=verbinding tussen hersenen/hersenstam en ruggenmerg) en strekt zich uit tot ongeveer
L1-L2 niveau. Alle afgaande wortels onder dit niveau zijn gelegen in een bundel en vormen tezamen
de cauda equina (paardenstaart).
Het onderste punt van het ruggenmerg, ter hoogte van L1-L2 noemen we conus medullaris.
Het ruggenmerg wordt omgeven door wervels. In totaal hebben 7 cervicale-/ 12 thoracale-/ 5
lumbale-/ en 5 sacrale wervels en 1
Ter plekke van elke wervel ontspringt één paar spinale zenuwen.
- Cervicaal niveau: spinale zenuwen ontspringen boven wervelsegment resulteert in 8
cervicale zenuwen.
- Thoracaal/lumbaal/sacraal: spinale zenuwen ontspringen onder wervelsegment resulteert
in 12 thoracale, 5 lumbale en 5 sacrale zenuwen.
-
Het ruggenmerg wordt omgeven door de 3 vliezen, welke bij de
hersen ook aanwezig zijn:
- Pia mater
- Arachnoïdea mater
- Dura mater
De bloedvoorziening van het ruggenmerg wordt voorzien via:
- A. spinalis anterior (medialis, 1 tak): afkomstig vanuit aftakkingen van de a. vertebralis welke
helemaal langs het ruggenmerg door naar beneden lopen.
- A. spinalis posterior (2 takken): afkomstig vanuit aftakking van de posterior inferior
cerebvellar arterie (PICA) welke helemaals langs het ruggenmerg door naar beneden lopen.
Gaandeweg langs het ruggenmerg extra bloedaanvoer/verbindingen vanuit segmentale
spinale arterie (aftakkingen vanuit de aorta), welke zowel de anterieure als posterieure
takken van extra bloed voorzien.
1
,Samenvatting thema 2 – aandoeningen van het ruggenmerg en perifere zenuwstelsel
Uitlopend vanuit het ruggenmerg is de opbouw als
volgt:
- Dorsale wortels: bevatten axonen van
sensorische neuronen en brengen sensorische
informatie naar het ruggenmerg.
o Aan het einde van de dorsale wortels
bevindt zich een spinaal ganglion, doe de cellichamen van de sensibele neuronen
bevatten.
- Ventrale wortels: bevatten axonen van de motorische neuronen van het CZS en sturen
spieren en klieren aan.
Na het spinale ganglion, ter hoogte van het foramen intervertebrale (tussenwervelgat)
komen de dorsale en ventrale wortels samen en gaan ze één spinale zenuw vormen.
o Uiteindelijk zullen deze opsplitsen in een ventrale en dorsale tak.
Een spinale zenuw bevat dus zowel motorische als sensibele axonen, terwijl dit bij een
wortel nog gescheiden is.
2
, Samenvatting thema 2 – aandoeningen van het ruggenmerg en perifere zenuwstelsel
- Plexus: samenkomst van meerdere spinale zenuwen waarbij er een orgaangerichte verdeling
plaats vindt, dit complex vlechtwerk van zenuwvezels noemen we een plexus.
o De belangrijkste zijn de plexus brachialis, die uit vezels van de onderste cervicale
segmenten en het bovenste thoracale segment zenuwen vormt voor de arm, en
de plexus lumbosacralis voor de vorming van de zenuwen voor het been uit lumbale
en sacrale wortels.
o Niet alle perifere zenuwen komen uit een plexus. Vooral voor de innervatie van
thorax en abdomen zijn er perifere zenuwen die rechtstreeks uit slechts één segment
afkomstig zijn.
- Perifere zenuwen: zowel sensibel/motorisch/(evt. autonoom) van aard. Perifere zenuwen
sturen bepaalde spieren aan en hebben een sensibel dermatoom gerelateerd aan één
specifiek stuk van de huid.
Enkele uitzondering (bijvoorbeeld bepaalde HZ) hebben alleen motorisch/sensibile
banen/functies.
o Kenn-spieren: aantal spier aangestuurd door één perifere zenuw. De innervatie van
bepaalde spieren door één zenuw wordt ook wel weergegeven als een myotoom.
o Tussen de schwann-cellen bevinden zich de spoelvormige fibroblaststeuncellen die
fibrocollageen steunweefsel produceren en zo verschillende bindweefselvliezen in de
zenuw vormen, waardoor deze in compartimenten worden opgedeeld.
Het kleinste compartiment wordt omgeven door het endoneurium, dat een
dun laagje extracellulaire matrix (vooral glycosaminoglycanen) met collagene
vezels vormt rondom de individuele axonen en de capillairen die ze van bloed
voorzien.
Het volgende vlies is het perineurium, een laag van collageen en platte
cellen, die axonen samenbindt tot bundels.
De gehele zenuw wordt omgeven door het epineurium, dat ook grotere
bloedvaten kan herbergen.
- Motor unit: Neuromusculaire overgang, één motor-unit is het aantal spierspoeltjes welke
door een axon worden aangestuurd.
Een motorunit is de kleinste functionele eenheid in het perifeer zenuwstelsel.
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nickkjonk. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,96. Je zit daarna nergens aan vast.