Samenvatting
Samenvatting thema 1 – gerontologie, geriatrie en veroudering
- Instelling
- Hogeschool Utrecht (HU)
Samenvatting thema 1 – gerontologie, geriatrie en veroudering
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 16 pagina's
Voorbeeld 3 van de 16 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Thema 1 – inleiding gerontologie en geriatrieVeroudering is een in de tijd optredende variabele verandering in structuur en functie van cellen en
organellen. De variatie in het optreden van verouderingsverschijnselen komt doordat het hier gaat
om een reeks van tijdsafhankelijke, maar interindividueel sterk variabele processen, die leiden tot
een geleidelijke afname van de omvang en functie van tal van organen.
Verschillende mechanisme spelen een rol bij veroudering van het lichaam. Het gevolg is het
verlies van cellen leidt en daardoor tot verlies van functie van organen. Vooral de
reservefunctie van organen vermindert, waardoor er een versmalling van de fysiologische
marges ontstaat. Dit leidt tot toegenomen kwetsbaarheid. Door steeds krappere
homeostatische marges kan een steeds kleinere verstoring ertoe leiden dat een
orgaansysteem decompenseert. Omdat andere orgaansystemen ook smallere fysiologische
marges hebben, kan een kettingsgewijze decompensatie ontstaan > cascade breakdown.
Veroudering komt bij iedereen voor, simpelweg verouderen we omdat we een ‘wegwerplichaam’
hebben, een disposable soma.
Disposable somatheorie = centrale verouderingstheorie met als stelling dat wij erop gebouwd zijn
om nageslacht voort te brengen, zo geven wij onze genen door. Na de voortplantingsfase, groei en
ontwikkeling van de nakomeling is het individu evolutionair gezien overbodig waarna
verouderingsprocessen zullen gaan optreden.
Cellen verdwijnen tijdens het leven veelvuldig door apoptose (geprogrammeerde celdood) en
necrose. Het eerstgenoemde proces verloopt in fasen, waarbij geen afbraakproducten vrijkomen
zodat geen afweerreacties worden opgeroepen; bij necrose komen afbraakproducten vrij die o.a. tot
ontstekingsreacties leiden.
Apoptose = geprogrammeerde celdood/systematische processen, geïnitieerd vanuit ons DNA.
Verloopt heel gestructureerd en geprogrammeerd en is volledig volgens gewenst ‘’normaal’’ beloop.
Necrose = stochastisch optreden (kans-gebaseerd), geïnitieerd door externe schadelijke invloeden op
cellen (inflammatie, ischemie, intoxicatie).
- Stochastisch processen: op kansen gebaseerd, toenemend bij ouderen omdat bijvoorbeeld
eiwitten minder snel worden afgebroken langer aanwezig in lichaam langer de kans op
in de aanwezigheid van het eiwit in het lichaam dat er een fout/mutatie optreedt welke zich
kan door ontwikkelen tot een schadelijk iets.
1
,Thema 1 – inleiding gerontologie en geriatrie
Moleculaire achtergrond van veroudering:
Er worden verschillende soorten verouderingsmechanismen onderscheiden welke op verschillende
wijze een bijdrage leveren aan veroudering en ziekte. Tijdens het leven treden veranderingen op in de
structuur van DNA, RNA en eiwitmacromoleculen, die een vermindering van functie tot gevolg
hebben.
Oxidatieve stress: door zuurstofradicalen, maken heel makkelijk verbindingen met andere
moleculen/structuren hierdoor potentiaal hoge mate van lokale schade mogelijk. Meest
voorkomende vrije radicalen zijn zuurstofradicalen (reactieve zuurstofmoleculen die ontstaan in de
citroenzuurcyclus).
- Van de vele verschillende schadelijke factoren vormen vrije zuurstofradicalen en actieve
zuurstofverbindingen (tezamen oxidanten genoemd) een belangrijke groep. Ze ontstaan als
product van de aerobe stofwisseling en kunnen verschillende macromoleculen aantasten.
Maillard reactie: = degradatie van een al volledig (door)ontwikkeld eiwit. Verandering treedt pas op
nadat het eiwit volledig is ontwikkeld. De Maillard-reactie beschrijft een complexe reeks chemische
reacties die optreden onder invloed van warmte, tussen reducerende suikers en aminozuren.
- Maillard reactie: gebaseerd op suiker + aminozuren die onder invloed van warmte zullen
veranderen ontstaat stugger weefsel
voorbeelden van stugheid in de huid en
bloedvaten (warm bloed wat langs stroomt).
Somatische mutaties: Veranderingen in DNA door
bijvoorbeeld UV-straling, waardoor kanker kan ontstaan.
2
, Thema 1 – inleiding gerontologie en geriatrie
Veroudering van orgaansystemen:
Zowel verlies in aanwezigheid absolute aantallen functionele eenheden alsmede verlies van
effectiviteit. Daarnaast ook een verlies/verminderde protectieve functie van de primaire barrières.
Bovenstaande is te vertalen in allerlei orgaansystemen.
- Immuunsystemen: bovenstaande grote bijdrage aan pathogenese van kanker (minder
aanwezigheid en effectiviteit B-/T-cellen). verminderde capaciteit van het
immuunapparaat is de oorzaak van een verhoogde kans op infectieziekten en maligne
gezwelvorming.
- Zenuwstelsel: Zenuwstelsel ondergaat op hogere leeftijd een sterke atrofie, die vooral
neuronen betreft (voornamelijk zichtbaar fronto-temporaal en in de hippocampus).. Tevens
neemt de kwaliteit van de neuronen af met het stijgen van de leeftijd.
Groot verlies aanwezigheid
dendrieten en axonen met hierbij
ook verlies aanwezigheid synapsen.
verminderde synaptische
transmissie is een belangrijke
oorzaak van geheugenverlies en
van stoornissen in stemming en
gedrag.
Al bovenstaande kan zich uiten in:
o Motorisch: verandering
houding, evenwicht en
gang
o Sensorisch: verandering
slaappatroon
o Geheugen: verlies korte termijn geheugen
o Emotie en gedrag: optreden van depressie, angst en agressie
- Slaap: slapen minder diep en korter in duur. Mede hierdoor ook moeizamere overgang tussen
de verschillende slaapstadia waarvoor potentieel frequenter wakker worden bij
overschakelen gedurende slaapcycli. Mede onder invloed verminderde functie (inhiberende
neuronen) van formatie reticulare ARAS, level of arousel.
- Botten: vanaf 30e levensjaar geleidelijke toename van activiteit van osteoclasten botmassa
neemt langzaam af. Na menopauze hoge activiteit osteoclasten (CAVE osteoporose).
- Spieren: atrofie, afname contractiliteit, afname actieve spierspanning, minder motorunits.
- Hart: daling maximale hartfrequentie (intrinsieke frequentie sinusknoop en extrinsieke
factoren verminderde reactie op noradrenaline) en vermindering contractiekracht.
- Vaten: afname rekbaarheid vaatwanden toename weestand stijging systolische
druk/fase compensatie vanuit LV hypertrofie.
- Ademhaling: diverse structurele gevolgen van thorax en longen.
o Thorax: verminderde beweeglijkheid gewrichten, verstijving thoraxwand en
vergroting in voor-/achterwaartse richting.
o Longen: vergroting alveoli, respiratoire oppervlak daalt en verslapping longweefsel.
toename restvolume (functionele residu), afname vitale capaciteit en verlengde
uitademing (afname FEV1).
Door bovenstaande veranderingen zal
de ademhaling minder diep en minder
snel kunnen plaatsvinden.
- Zintuigen: verslechtering visus en
gehoor.
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nickkjonk. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,96. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 66579 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen