W11 – GASTRO -INTESTINALE TUM OREN EN
TUM OREN VAN DE HUID
GI-tumoren
Meest voorkomende GI-tumoren
- Slokdarmkanker
- Maagkanker
- Alvleesklierkanker
- Galwegkanker
- Dikke darmkanker
- Algemene symptomen: moeheid, gewichtsverlies, pijn, obstructie, bloedverlies
Metastasen
Gastro-intestinale tumoren zaaien vooral uit naar de lever en de long, en minder naar de botten. Bij
metastasen heb je de algemene klachten van gewichtsverlies, vermoeidheid en pijn. Er zijn ook
specifiekere klachten:
- Lever
o Pijn (door rek op leverkapsel, waar zenuwen zitten)
o Hikklachten (als lever tegen het middenrif aan zit)
- Longen
o Kortademig
o Bloed opgeven
▪ Hemoptoë: eerst hoesten waarbij slijm en bloed opkomen
▪ Hematemesis: bloed vanuit slokdarm of maag
o Pijn
- Botten
o Pijn
o Zenuwuitval (tintelingen, sensibiliteitsstoornis, branderig gevoel)
Vroege opsporing van GI-tumoren
Slokdarmkanker, maagkanker en dikke darmkanker hebben alle 3 voorloperstadia die opgespoord
kunnen worden of zelfs behandelen, waardoor er meer kans is op genezing en meer kans op minder
invasieve behandelingsopties. Het lastige is dat deze patiënten geen symptomen zijn, het zijn vaak
afwijkingen die per toeval of bij screening gevonden worden. Dikke darmkanker is de enige waar
een bevolkingsonderzoek voor is.
Eisen voor start bevolkingsonderzoek
- Groot aantal mensen krijgt de ziekte
- Groot aantal mensen overlijdt aan de ziekte
- Vroege opsporing moet leiden tot:
o Verlaging in incidentie
o Verlaging in mortaliteit
Bevolkingsonderzoek darmkanker sinds 2014: ontlastingstest > bij bloed in ontlasting > colonscopie
opsporen vroeg stadium CRC > als er poliepen gevonden worden meteen verwijderd. Er is een
verlaging in incidentie van CRC door het verwijderen van poliepen, en er een verlaging in mortaliteit
van CRC door vroege opsporing ervan.
Oesophaguscarcinoom
- Meestal aan de ondergrens van de slokdarm, aan de grens van de maag
- Anatomie slokdarm: ligt net voor de wervelkolom en achter de luchtpijp, en draait langs de
aorta en achter het hart. Hierdoor heeft chirurgie van de slokdarm een hoog risico.
- Functie slokdarm: voortduwen van voedsel richting de maag
,Epidemiologie slokdarmcarcinoom
- Wereldwijd aanzienlijke spreiding
- Hoge incidentie in delen van China, Korea en Japan (SCC)
- In Europa is het adenocarcinoom fors toegenomen sinds de jaren ‘80
- In Nederland sterke toename
o Toename adenocarcinoom
o Kans op oesophaguscarcinoom is 1.5%
o 2.7% van totaal maligniteiten (top 10)
o M>V
o 65-70% is ouder dan 65jr
o 4% is jonger dan 45jr
Overleving slokdarmcarcinoom
- Slokdarmcarcinoom is een lethale tumor
- >50% bij presentatie hematogeen gemetastaseerd (geen curatie mogelijk)
- 5-jaars overleving voor alle patiënten is 15% (langzaam verbeterend)
Symptomen oesophagus carcinoom
- Meest voorkomende symptomen
o Dysfagie (passageklachten)
o Pijn
o Gewichtsverlies
- Minder voorkomende symptomen
o Bloedbraken/melaena (zwart bloed in ontlasting)
o Heesheid (als tumor doorgroeit naar de nervus recurrens)
o Hikklachten (vooral bij mensen met een onderste slokdarmtumor)
Histologische types slokdarmcarcinoom
- Plaveiselcelcarcinoom (SCC)
o Gaat uit van de normale bekleding van de slokdarm (plaveiselcelepitheel)
o In hele slokdarm (van proximaal tot slokdarm-maagovergang)
o Risicofactoren: roken, alcohol, corrosie, radiotherapie, KNO-tumor, achalasie
- Adenocarcinoom
o Barrett/metaplasie (plaveiselcel > slijmbekercel)
▪ Barrett slokdarm ontstaat door reflux (GERD)
▪ Reflux door verminderde werking sfincter (LES)
▪ 1 van de 10 mensen met reflux ontwikkelt Barrett
▪ Kans op slokdarmkanker is 30-50x verhoogd
▪ <5% van Barrett ontwikkelt adenocarcinoom
▪ Ontwikkeling tot adenocarcinoom gebeurt in stapjes:
• Metaplasie
• Onzekere dysplasie (indefinite)
• Laaggradige dysplasie
• Hooggradige dysplasie
• Adenocarcinoom
▪ Barrett is endoscopisch duidelijk herkenbaar
▪ Barrett-surveillance (1x scopie elke 2 jaar)
o Adenocarcinoom gaat uit van slijmbekercellen (metaplasie)
o Distaal in de slokdarm en slokdarm-maagovergang
o Risicofactoren: Barrett, obesitas, roken, radiotherapie
- Melanoom, sarcoom, gastro-intestinale stromaceltumor (GIST)
, - Dysfagie (passageklachten) > meest voorkomende klacht
- Odynophagie (pijn bij het eten)
- Persisterend hikken
- Foetor ex ore (uit de mond stinken)
- Ongewild gewichtsverlies
- Anemie (microcytair)
Algemeen onderzoek
- Oesophago-gastro-duodenoscopie
o Gastroscopie met biopsie is het onderzoek van eerste keuze (als er een afwijking bij
scopie gezien wordt dan is het kanker totdat het tegendeel bewezen is)
o Endoscopie: biopten ter bevestiging diagnose en beoordeling maag
- Clinical staging (cTNM-stadiëring)
o T: tumordiepte
▪ T1: intramucosaal
▪ T2: muscularis propia
▪ T3: door adventitia
▪ T4: ander orgaan
▪ Endosonografie (EUS): het beste, maar invasief
▪ Nooit dilateren bij stenotische tumor
▪ CT: steeds beter
o N: aantal verdachte klieren
▪ N0: geen verdachte klieren
▪ N1: 1-2 verdachte klieren
▪ N2: 3-6 verdachte klieren
▪ N3: >6 verdachte klieren
▪ Endosonografie (EUS): FNA
▪ CT: steeds beter
▪ PET-CT
o M: metastasen op afstand
▪ M0: geen metastasen op afstand
▪ M1: metastasen op afstand
▪ Lever is voorkeurslocatie voor metastase van slokdarmkanker
▪ Endosonografie (EUS)
▪ Echo hals (halsklieren, maar wordt bijna niet meer gedaan)
▪ CT hematogeen en lymfogeen (hals en retroperitoneaal)
▪ PET-CT hematogeen en lymfogeen (hals en retroperitoneaal)
Behandeling slokdarmkanker
- Curatie vs. palliatie = 50% vs. 50% ten tijde van diagnose
- Een slokdarmresectie is het belangrijkste onderdeel van een curatieve behandeling
- Een slokdarmresectie is majeure chirurgie met aanzienlijke mortaliteit (4%) en hoge
morbiditeit (>50%), de gemiddelde opnameduur is 10-14 dagen
- Een patiënt moet operabel zijn
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper 493818mb. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
