Gedeelde aantekeningen gezondheidswetenschappen
Week 1
Centrale vraag:
Hoe is de definitie van gezondheid door de jaren veranderd?
Stap 2:
Sense of coherence: het verschil tussen mensen die na een trauma zonder last verder kunnen en
mensen die na een trauma problemen ervaren
Het verschil tussen deze mensen: veerkracht (gemeenschapszin) ; mensen met een hogere sence of
coherence (vermogen om je aan te passen aan de tegenslag) kunnen makkelijker verder met hun
leven.
PROBLEEMSTELLING: De definitie van gezondheid is door de jaren veranderd.
Stap 3:
1490:
mensen keken pessimistisch naar gezondheid, nu wordt de gezondheid centraal gesteld.
mentale gezondheid is belangrijker geworden, er wordt niet alleen maar gekeken naar de fysieke
gezondheid
leven met een ziekte werd destijds als iets negatiefs gezien (je was niet ‘perfect”, nu probeert men
deze ziekte goed te behandelen en ermee te leven.
1948:
het werd duidelijk dat mentale gezondheid ook een rol speelde; dat je fysiek gezond bent betekent
niet dat je mentaal ook gezond bent
Voor WOII probeerden men ziektes te genezen, nu doen we ons best om ziektes te voorkomen
(WHO)
Grieken:
Er was weinig aandacht voor kleinere problemen als het aankomt op gezondheid. Er werd pas iets
aan gedaan als er grotere problemen ontstonden.
Heden:
Men vindt het niet realistisch dat alles perfect moet zijn, iedereen heeft zijn gebreken en
problemen.
Als je met je gezondheidsproblemen kan leren leven, dan kun je ook gezond zijn.
Mindset en instelling zijn erg belangrijk, belangrijker dan ‘perfect’ zijn.
Levensverwachting: verwachting van hoe oud iemand kan worden
Gezonde levensverwachting: de leeftijd waarin iemand gezond kan blijven leven/ gezond oud
worden.
Levensverwachting vrouwen is hoger dan bij mannen.
Gezondheidsapps kunnen je bewuster maken van je gezondheid, en werken als motivatie.
Kan ook nadelig werken, omdat mensen op negatieve wijze bezig zijn met hun gezondheid.
Past bij Biologie in de GW-driehoek
Stap 4:
- Mentaal welzijn, en de evolutie ervan
- De link van mentaal welzijn aan fysieke gezondheid
- De definitie van gezondheid
,TUTORIAL
LEERDOELEN WEEK 1
Hoe dachten oude Grieken over gezondheid?
De arts Hippocrates, ofwel "vader van de westerse geneeskunde", beschreef "goede gezondheid" of
"physis" als de natuurlijke situatie: een toestand van evenwicht tussen verschillende "elementen".
Aristoteles, ookwel "vader van de westerse filosofie", beschreef "eudaimonia" als het uiteindelijke
doel en goed voor de mens. Eudaimonia wordt in moderne vertalingen omschreven als "persoonlijk
welzijn" of "geluk". Het is geen statische toestand maar een voortdurend proces van ontwikkeling en
persoonlijke groei, van het vervullen van iemands potentieel en zich te ontplooien.
Hoe veranderde de kijk op gezondheid na 1490?
De denkwijzen van Hippocrates en Aristoteles bleven zeer invloedrijk in de westerse geneeskunde
en cultuur in de eerste 15 eeuwen
Rond 16e eeuw nieuwe benadering. Vesalius publiceerde zijn studies over de anatomie van het
menselijk lichaam. Gezondheid werd nu de ‘afwezigheid van ziekte’.
Filosofen hielden zich vast aan een bredere opvatting; Nietsche ‘'große Gesundheit' ('grote
gezondheid'). Ziekte was een opstapje naar de aanvaarding van het leven; je hoefde niet perfect te
zijn om gezond te zijn.
Volksgezondheid ontwikkelde snel; er kwam meer aandacht voor betere voeding, schoon
drinkwater etc.
Hoe veranderde de kijk op gezondheid na de WOII?
Vanaf 1948 definitie van gezondheid van de WHO: Gezondheid is een toestand van volledig
lichamelijk, geestelijk en sociaal welbevinden en niet slechts de afwezigheid van ziekte of gebreken.
Deze definitie stelde dat je geen enkele risicofactor voor welke ziekte dan ook kon hebben, want dan
zou je niet meer als gezond beschouwt worden
Kritiek: de gemiddelde volwassene ervaart ong. 4 symptomen per 14 dagen.
Wat zijn verschillen tussen Huber en nu?
Model van Huber: gezondheid is het vermogen om zich aan te passen en een eigen regie te
voeren, in het licht van lichamelijke, emotionele en sociale uitdagingen van het leven.
Ofwel; je moet leren omgaan met je beperkingen, en leren leven hiermee.
Nu: gezondheid is ons vermogen om om te gaan met onze eigen ellenden en
welzijnsomstandigheden, en deze te beheersen.
Deze definitie wordt niet herleid naar onze ziektes, of gebreken.
Het houdt in dat we onze ziektes proberen te genezen, pijn proberen te verlichten en op deze
manier ermee om te gaan en leren te beheersen.
, Wat zijn de belangrijkste factoren binnen de modellen van WHO en Huber en wat zijn de verschillen
ertussen?
Overeenkomsten:
- In beide definities wordt een verband gelegd tussen het lichamelijke, psychische en sociale.
(bio psychosociale benadering)
- In beide definities wordt beschreven dat gezondheid niet alleen afwezigheid van ziekte en
gebrek is
Verschillen:
- WHO is meer statisch; het beschrijft een toestand, hiermee wordt gezondheid een einddoel.
Terwijl de praktijk laat zien dat we allerlei dingen doen, die zorgen dat we ons gezonder (of
minder) gezond voelen. Gezondheid is niet alleen iets dat je overkomt of waar je niets meer
aan kunt doen.
- Huber meer dynamisch (verschillende gradaties in gezondheid), Huber gaat het ook om wat
je zelf echt nog kan.
- De WHO had gezondheid niet als eindpunt, Huber wel
Wat is levensverwachting?
Levensverwachting is het gemiddeld aantal jaren dat mensen leven/ verwachten te leven.
Levensverwachting man: 79
Levensverwachting vrouw: 83
Wat is de gezonde levensverwachting?
Gezonde levensverwachting is het aantal jaar dat een persoon van een bepaalde leeftijd naar
verwachting in goede gezondheid zal leven, onder aanname dat de huidige kans op sterfte en
ongezondheid gelijk blijven.
Voor zowel man en vrouw in NL 64 jaar; ofwel vrouwen leven langer, maar deel van die extra
jaren gaat op aan slechtere gezondheid.
Hoogopgeleide vrouwen leven 15 jaar langer in goede gezondheid en leven 4,3 jaar langer dan
laagopgeleide vrouwen.
Wat is de invloed van gezondheidsapp op de ervaring van de mens?
Een gezondheidsapp kan inhouden dat je mobiel informatie opslaat, zoals je slaapritme, je aantal
stappen per dag en je hartslag
De mens krijgt een objectieve spiegel voorgehouden, kan positief maar ook negatief zijn.
Positief:
Als diabeet kan het bijvoorbeeld erg handig zijn om je eigen waardes te meten.
Kan motiverend werken
Negatief:
Kan negatief werken op de gezondheid van de mens; mensen kunnen te veel gaan stressen als ze
eens een minder goede waarde aflezen
Calorieën tellen kan ertoe leiden dat mensen veel te weinig voedingsstoffen eten, omdat de app
zegt dat ze minder moeten eten.
Wat is sense of coherence?
Vermogen om ons aan te passen aan tegenslag of ziekte (Antonovsky)
Hoe hoger onze sense of coherence, hoe beter wij ons kunnen aan passen aan tegenslag.
Bestaat uit 3 componenten:
, - Comprehensibility: mate waarin we onze situatie kunnen begrijpen
- Manageability: hoe goed we met een onze situatie om kunnen gaan
- Meaningfulness: de mate waarin we de zinvolheid van het leven ervaren
Wat heeft de veerkracht er mee te maken?
Mensen met een hoge sense of coherence, hebben een hoge veerkracht.
Veerkracht: het vermogen om ons aan te passen aan situaties