College aantekeningen
College aantekeningen Medisch wetenschappelijk onderzoek 2 (M_BMWO215)
College aantekeningen / samenvatting van MWO2 tot en met week 3.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 43 pagina's
Voorbeeld 4 van de 43 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
MWO2 college samenvattingInhoudsopgave
Week 1 1
Inleiding in de epidemiologie en biostatistiek 1
Analyse van continue uitkomsten 4
Analyse van dichotome uitkomsten 12
Week 2 21
Analyse van overlevingsdata 21
Chirurgische behandeling van long maligniteiten 25
KR: Longkanker 27
Week 3 29
Multipele regressie 29
Epidemiologie van longmaligniteiten 34
Kwalitatief onderzoek I 37
Kwalitatief onderzoek II 39
Kwalitatief onderzoek III 41
Week 4 43
Week 1
Inleiding in de epidemiologie en biostatistiek
PICOT-methode:
● P = patiënt, populatie, probleem;
● I = interventie;
● C = comparison
● O = outcome
● T = tijd
● Determinant = risicofactor, voorspeller of onafhankelijke variabele
● Uitkomstmaat = (ziekte)uitkomst, uitkomstvariabele of afhankelijke variabele
1
,Experimenteel onderzoek → er wordt een determinant toegewezen aan verschillende
groepen. Bijvoorbeeld, een medicijn wordt aan de interventiegroep toegewezen en een
placebo aan de controlegroep.
Observationeel onderzoek → kan worden opgedeeld in cohortonderzoek en case control
onderzoek. Bij een cohortonderzoek selecteert de onderzoeker een groep mensen die wel
of niet zijn blootgesteld aan de determinant en wordt er afgewacht wie de betreffende ziekte
uiteindelijk ontwikkelt. Dit is een prospectief onderzoek. Het case control onderzoek wordt
ook wel een patiënt-controle onderzoek genoemd en is een retrospectief onderzoek.
Hierbij selecteert de onderzoeker mensen die wel of geen ziekte hebben en wordt er
gekeken wie aan de determinant/risicofactor is blootgesteld. Er kan dan bepaald worden of
er in de patiëntgroep een significant hoger aantal mensen blootgesteld is aan de risicofactor
dan in de controlegroep. Het nadeel van een dergelijk onderzoek is de zogenaamde recall
bias. Dit is een verstoring van de resultaten, omdat patiënten zich bepaalde zaken anders
herinneren dan de manier waarop ze in werkelijkheid gebeurd zijn.
Voordelen Nadelen
Cohortonderzoek (relatief - Natuurlijk beloop - Hoge kosten
risico) wordt gevolgd; vanwege de
- Meerdere noodzaak om
ziekte-uitkomsten mensen lange tijd te
kunnen onderzocht volgen;
worden; - Inefficiënt: veel
- Absoluut risico is te mensen en lange tijd
bepalen. volgen.
Case control onderzoek - Goedkoop; - Cases en controles
(odds ratio) - Snel en efficiënt, geselecteerd o.b.v.
vooral bij zeldzame de beschikbaarheid;
ziektes. - Geen rechtstreekse
maat voor risico,
alleen odds ratio’s.
Vertekening → als er wordt gedacht dat er een verband is tussen een afhankelijke en
onafhankelijke variabele, maar in feite verklaard wordt door iets anders. Het is belangrijk om
hierover na te denken, omdat dit gecorrigeerd kan worden. Twee vormen:
1. Confounding → een verstorende variabele die een relatie heeft met de determinant
en uitkomstmaat en daardoor de relatie beïnvloedt. De relatie tussen de determinant
en uitkomstmaat wordt hierdoor zwakker of sterker;
2. Effectmodificatie → sterke verband is anders voor verschillende waarden van de
modificerende variabele. Soms is de relatie tussen determinant en uitkomstmaat
anders voor bijvoorbeeld mannen of vrouwen.
2
,Biostatistiek
De biostatistiek houdt zich bezig met het onderzoeken van hoe een bepaalde relatie is in
de werkelijke populatie. Het kwantificeert onbetrouwbaarheid en maakt daarnaast
onderscheid tussen statistisch significante en klinisch relevante waarden. Met toetsen
kan de p-waarde worden verkregen. Aan de hand van deze waarde zal bepaald worden of
de gegevens statistisch significant zijn. Met de effectgrootte wordt de klinische relevantie
bepaald.
Er zijn verschillende meetniveaus waarop onderzoek verricht kan worden:
- Interval → de uitkomsten kunnen elke waarde aannemen. Bijvoorbeeld
cholesterolgehalte in bloed of bloeddruk is een intervalvariabele/continue variabele;
- Ordinaal → stapsgewijs en heeft vaak een ranking, bijvoorbeeld klassen van een
school;
- Nominaal (dichotoom) → onderzoek met bijvoorbeeld een uitkomst ja of nee. Geen
ranking.
Bij biostatistiek onderzoek is de nulhypothese erg belangrijk. Het doel is om deze te
verwerpen. De nulhypothese geeft aan dat er geen verband is tussen twee grootheden. De
p-waarde onder de 0,05 is arbitrair, maar wordt als significant gezien.
Fundamenteel onderzoek
Fundamentele wetenschap is het deel van de wetenschap dat zich richt op de
grondbeginselen en basismechanismen en het theoretisch begrip. Het hoeft niet altijd een
duidelijk doel te hebben en er hoeft niet direct een klinische toepassing op te volgen. Bij
toegepast onderzoek daarentegen is er wel echt een doel. Ertussenin ligt translationeel
onderzoek. Hierin kunnen basale wetenschappelijke vragen gegenereerd worden naar
aanleiding van klinische problemen en beantwoord worden middels (biochemisch)
onderzoek.
Je doet onderzoek aan de hand van de empirische cyclus: een systematisch proces om
vragen te beantwoorden. Je begint met een observatie en daardoor krijg je een soort idee, je
gaat op zoek naar patronen (inductie). De deductie is het opstellen van een hypothese.
Vervolgens ga je toetsen en evalueren en dan begint de cyclus weer opnieuw.
Voor proefdieronderzoek heb je een vergunning nodig van Dier Ethische Commissie (DEC).
3
, Het gebruik van proefdieren is gerechtvaardigd bij:
- Bij complexe interacties, zoals het effect van een ingreep en de reactie van het
- lichaam;
- Geneesmiddelenonderzoek, bij wet verplicht;
- Vaccin onderzoek, bij wet verplicht.
De groepsgrootte van een het aantal proefdieren in een experiment wordt bepaald door de
vraagstelling van de onderzoekers. Met behulp van een poweranalyse kunnen de
onderzoekers bepalen hoeveel dieren nodig zijn in een experiment om een verschil
statistisch significant te laten zijn.
Analyse van continue uitkomsten
Er zijn veel mogelijkheden in een statistiekprogramma. De keuzes hebben te maken met
een goede onderzoeksvraag en de verdeling van de uitkomstvariabele.
Verdeling van de uitkomstvariabele → de meest voorkomende uitkomstvariabelen zijn:
- Continue of discreet → zoals cholesterol of bloeddruk. Discreet betekent hele
getallen.
- Dichotoom → de nul-een variabele, er zijn twee mogelijkheden zoals bij ziek en
niet-ziek zijn.
- Dichotoom en tijd → bijvoorbeeld bij sterfte (dood of niet dood), bij sterfte is de tijd
tot sterfte ook belangrijk.
Continu Dichotoom
2 groepen Onafhankelijke T-toets Chi-kwadraat toets
Verschil in gemiddelden RR / RV / OR
Meer dan 2 groepen ANOVA Chi-kwadraat toets
Verschil in gemiddelden (RR / RV / OR)
Relatie met andere Lineaire regressie Logistische regressie
variabelen Regressiecoëfficiënt OR
Statistiek is nodig om de ‘onzekerheid’ van de gevonden resultaat te kwantificeren. Deze
onzekerheid wordt gevormd door de standard error of the mean (SEM): SEM = SD/ 𝑛. Er
zijn dus twee factoren belangrijk bij de SEM:
- Hoe groter de groep (n; het aantal proefpersonen), hoe kleiner de SEM, dus hoe
kleiner de onzekerheid;
- De standaarddeviatie (SD) in de groep, als er veel verschil zit in de waarden binnen
de groep, dus veel spreiding, dan is er een onzekerheid en is de vertaalslag lastiger
te maken. Dus hoe groter de SD in de sample is, des te groter de SEM.
De SEM kan ook getoetst worden. Het effect is het verschil tussen gemiddelde waardes.
Vervolgens kan er een betrouwbaarheidsinterval berekend worden. Het
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ellavanheusden. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,16. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 81113 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen