Samenvatting vak Veiligheid in Organisaties (VIO)
Jaar 1 (2023/2024) Integrale Veiligheidskunde op Avans Hogeschool
Inhoud
1 Inleiding
2 Risico's en veiligheidsculturen
3 Risico-Inventarisatie en -Evaluatie
4 Wettelijke kaders
5 De scope van de RI&E
6 RI&E instrumenten
7 Volledigheid ...
Veiligheid in Organisaties
Avans Hogeschool Veiligheidskunde
Leerdoelen
Kennis en ervaring met
- Risico’s en veiligheidsculturen
- De RI&E en het wettelijke kader is voor de RI&E
- Onderscheid aangeven tussen gevaar en risico
- De scope van de RI&E benoemen
- RI&E instrumenten
- Volledigheid van de RI&E
- Belangrijke eisen waaraan de RI&E moet voldoen
- Valkuilen benoemen ten aanzien van de RI&E
- Stappenplan voor de RI&E
1 - Inleiding
1.1 Belang van medewerkers in het bedrijf
Veilig + gezond werken → Arbeidsparticipatie omhoog
= voorkomt uitval + verbetert duurzame inzetbaarheid medewerkers
Technische/organisatorische knelpunten in kaart brengen op expertmatige + solistische (=
zwitserland) manier → maakt het moeilijk om risico’s/kansen te ontdekken + positief
benutten + patronen doorbreken → meer geïntegreerde/gezamenlijke aanpak is beter
Werknemer optimaal functioneren (grote vitaliteit (= medewerker happy) + duurzaamheid
(= mogelijkheid voortbestaan binnen bedrijf/ functie goed kan blijven uitvoeren)) → goed
voor prestaties bedrijf + werknemers dragen bij tot incasseringsvermogen (= buffer) /
veerkracht (= bounce back)
1.2 Hoe bedrijven tegen de RI&E aankijken
= Uitstellen + weinig geld uitgeven
Oorzaken
- Verbeterde arbeidsomstandigheden
= Noodzaak/meerwaarde (nog) een RI&E niet ingezien
- Tijd + geld
= Geen deskundige inhuren → kwaliteit/toegevoegde waarde neemt af
- Verplicht karakter
= Bedrijf ziet als verplichting (last/onnodig) → adviseur legt waarde slecht uit (link
tussen RI&E + productie dat het ten goed is van het bedrijf)
- Voldoen aan regels (om aan regels te voldoen + boete te vermijden)
= de verkeerde invalshoek < ipv invalshoek risico’s en kansen bekijken
- Verwisseling middel + doel
= afgenomen waardeperceptie → doel ipv middel om te verbeteren
- Focus op problemen
= gezien als belediging → problemen niet willen erkennen
,2 - Risico’s en veiligheidsculturen
2.1 De begrippen gevaar en risico
Gevaren = intrinsieke (= fundamenteel + onveranderlijk/altijd) eigenschappen van
materialen + machines + stoffen etc → potentie hebben letsel/schade toe te brengen
- Chemicaliën
→ indelen op potentie om 1 materiële schade of 2 gezondheidsschade veroorzaken
- Micro-organismen
= kan op zichzelf gevaarlijk zijn → negatieve gezondheidseffecten
NEN-ISO 45001 (= norm managementsystemen gezond + veilig werken)
Gevaren = bron met potentie om letsel / schade / gezondheidsproblemen te veroorzaken
(rijdende heftruk)
Risico = ongewenst effect + kans dat dit gebeurt
→ Arborisico = combinatie van 1 waarschijnlijkheid van optreden werkgerelateerde
gevaarlijke gebeurtenis / blootstelling + 2 ernst mogelijk letsel / gezondheidsproblemen als
gevolg van gevaar / wat er kan gebeuren (aangereden worden)
Arbokans = werkgerelateerde gezondheids- en veiligheidskans
= kansen / mogelijkheden arbeidsomstandigheden verbeteren
2.2 Manieren om naar gevaren en risico’s te kijken
Visies op veiligheid
1 Risico’s horen bij leven → weinig bereidheid om in actie te komen
2 Gedrag medewerkers → schuld van ongevallen bij medewerkers → oplossing =
investeren in bewustwording te vergroten dmv trainingen → sanctiebeleid (= verduidelijking
omgaan met overtredingen) + blame cultuur mogelijk gevolg
3 Wetten + regels → nuttig voor veiligheid → wet- en regelgeving kunnen risico’s/gevaren
voorkomen (ongeval = overtreding regels) → zwart-witprincipe = veilig/onveilig
4 Risico’s als kansbenadering → geen absolute veiligheid mogelijk = gedacht in kansen
en effecten (wel risico’s terugdringen)
5 Techniek, organisatie en gedrag → veiligheid (onveiligheid en ontstaan risico’s) gezien
als gevolg van samenwerking tussen T, O en G factoren
Gatenkaasmodel Vlinderdasmodel
Cultuur = fundament (beginsituatie) → barrières = verschil zien tussen preventieve (oorzaak →
(maatregelen) rusten daarop → om te beschermen voorkomende maatregel) en repressieve (gevolg
van gevaren/risico’s → maatregel achteraf) barrières (ook verdeeld in
Tekortkomingen in barrières = gaten → stapelen technische/organisatorische/gedragsbarrières)
7 Interactie mens, risicobron en omgeving → (on)veiligheid en risico resultaat van
interactie tussen mens, risicobron en omstandigheden
Oplossing = arbeidshygiënische strategie → bronbestrijding + werkmethode +
aanbrengen en beheersen van barrières
8 Systeem → veiligheid = verwezen met bedrijf / systeem / cultuur / sociale factoren /
bedrijfsbeleid waarin de medewerker zich bevindt
Onveilige situatie ontstaat → sprake van systeem tekortkomingen (medewerkers moeten
niet verleid worden om verkeerde handelingen te verrichten) → gevolg = verkeerde
handelingen medewerker → ongevallen voorkomen = op organisatorisch niveau systeem
aanpassen
9 Human factors → afstemmen van taken op eigenschappen van persoon → belangrijkste
oorzaak = risico’s van slechte afstemming tussen eisen systeem + menselijke vermogens →
belangrijkste onderdeel = taakallocatie (= wat doen mensen vs machines)
2.3 Ontwikkelingsfase van bedrijven
Bedrijven verschillende ontwikkelingsfasen (op arbogebied) → keuze + opzet RI&E =
belangrijk welke fase
Cultuurmeting → concrete doelstellingen + activiteiten (passend bij ontwikkelingsfase)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper liekesanders. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,92. Je zit daarna nergens aan vast.
