Samenvatting Interventies
Forensische interventies – Introductie
De forensische doelgroep
• Voornamelijk mannen (91%)
• Behandeling is vrijwillig of verplicht
• Zowel As-I als As-II problematiek:
o As-I problematiek:
▪ Stoornis in het gebruik van middelen (33%)
▪ Psychotische stoornissen (18%)
▪ ADHD
▪ Autisme Spectrum Stoornis
▪ Parafilieën; pedofilie
▪ Stoornissen in impulsbeheersing (6%)
▪ Trauma
o As-II problematiek:
▪ Persoonlijkheidsstoornissen (met name Cluster B; 18%)
▪ Zwakbegaafdheid (LVB)
Iemand wordt in de forensische zorg geplaatst wanneer er een relatie aangetoond kan worden
tussen het hebben van een psychische stoornis en het plegen van een delict en/of wanneer het
risico op recidive te hoog wordt geacht.
TBS = terbeschikkingstelling
• Wordt opgelegd ter bescherming van de samenleving om de volgende redenen:
o Er is een misdrijf gepleegd waar minstens 4 jaar gevangenisstraf op staat of een
misdrijf dat speciaal wordt genoemd in de wet, zoals bedreiging.
o De dader leed aan een persoonlijkheidsstoornis, psychose of verstandelijke
beperking toen hij de misdaad beging
o De veiligheid van anderen is in gevaar vanwege de kans op herhaling
• TBS wordt opgelegd na advies vanuit een psychologisch/psychiatrisch onderzoek, het
Pro-Justitia onderzoek
• TBS heeft twee typen maatregelen: met dwangverpleging en met voorwaarden.
Met dwangverpleging Met voorwaarden
• Gedwongen in een gesloten kliniek • Rechter legt voorwaarden op en de
• Behandeling is niet verplicht dader hoeft dus niet gedwongen naar
• 1-2 jaar verlenging een kliniek
• Onafhankelijk oordeel na 4 jaar • Vaak wel behandeling
• Longstay bij gebrek aan verbetering • Via de reclassering
• 1-2 jaar verlenging
• Maximaal 9 jaar
,Er zijn verschillende theoretische perspectieven op de forensische doelgroep en delictgedrag:
1. Biologisch perspectief: gebaseerd op genetica, biologische processen en
neuropsychologie
2. Trait perspectief: nadruk op relatief stabiele trekken en predisposities
3. Psychodynamisch perspectief: nadruk op persoonlijke psychologische motieven en
controle
4. Sociocultureel perspectief: nadruk op effecten van familie, vrienden en gemeenschap
5. Radicaal gedragsperspectief: nadruk op onmiddellijke gedrags- en
omgevingsinteracties en hoe deze interacties gedrag onderhouden of aanpassen
6. Humanistische en existentiële perspectieven: nadruk op vrije keuze en persoonlijke
verantwoordelijkheid, nadruk op individuele perceptie en leefwereld
7. Sociale leertheorie/cognitief gedrag-/sociale cognitie perspectief: nadruk op leren door
observatie, rol van cognitie, persoon + situatie
8. Algemeen persoonlijkheids- en cognitief leerperspectief: persoonlijkheid x omgeving
interactie
Risk-Need-Responsivity (RNR) model
Het voornaamste model van risicomanagement binnen de forensische zorg is het Risk-Need-
Responsivity (RNR) model. Dit model geeft aan dat effectieve behandeling of re-integratie
moet gebeuren aan de hand van drie principes: risico, nood en responsiviteit.
Algemene principes van het RNR-model:
1) Respect voor de persoon en de normatieve context: respect voor autonomie,
humaniteit, ethiek en het legale en normatieve kader
2) Psychologische theorie: aangeraden is het algemeen persoonlijkheids- en cognitief
leerperspectief
3) Algemene verbetering van de criminaliteitspreventiediensten
Het risicoprincipe: de intensiteit van de aangeboden behandeling is afhankelijk van het risico
en er moet een scheiding zijn tussen mensen met een lager vs een hoger risico
- Risicofactoren hebben te maken met de eigenschappen van zowel de persoon als de
onmiddellijke omgeving en omstandigheden die geassocieerd zijn met het risico op een
toekomstig crimineel feit
- Geen behandeling bij laag risico
- Meer risico = intensievere behandeling
Het noodprincipe: de focus van de behandeling ligt op dynamische risicofactoren,
criminogene noden
- Non-criminogene noden veranderen de kans op crimineel gedrag niet, maar ze kunnen
wel nut hebben bij bijvoorbeeld het verhogen van de motivatie.
,Er zijn acht voorspellende factoren die het sterkst voorspellen voor crimineel gedrag, samen
worden ze de Central Eight genoemd.
The Big Four The Moderate Four
Geschiedenis van antisociaal gedrag Familiale omstandigheden
Antisociaal persoonlijkheidspatroon School/werk
Antisociale cognitie Vrije tijd/ontspanning
Antisociale contacten Middelengebruik
Op grond van deze risicofactoren ontwikkelden Andrews et al. (1990) de volgende algemene
behandeldoelen:
1) Reduceren van antisociale houdingen, cognities en antisociale vrienden en kennissen
en middelenmisbruik
2) Vergroten van affectie voor en communicatie met familieleden, identificatie met
prosociale rolmodellen, zelfcontrolevaardigheden en probleemoplossende
vaardigheden
3) Vervangen van liegen, stelen en agressief gedrag door meer prosociale alternatieven
4) Wijzigen van de kosten en baten van crimineel en niet-crimineel gedrag wel op die
manier dat niet-crimineel gedrag te prefereren valt.
Naast risicofactoren kunnen protectieve factoren ook invloed hebben op het recidiverisico.
Protectieve factoren verminderen het recidiverisico en voorbeelden van deze factoren zijn:
religie/levensbeschouwing, empathie, een prosociaal netwerk en een positieve houding ten
aanzien van toezicht en interventie.
Het responsiviteitsprincipe = de stijl en modus van de behandeling moeten aangepast worden
aan het individu zijn leerstijl en ze moeten in staat zijn om de criminogene noden te beïnvloeden
• Algemene responsiviteit = gebruik gedrags- en sociale leermethodes, cognitieve
gedragsbeïnvloeding en vaardigheidstraining
• Specifieke responsiviteit = pas de stijl en het type service aan de setting en de
relevante persoonlijke eigenschappen aan, zoals sterktes, motivatie, voorkeuren,
persoonlijkheid, cultuur etc.
, Overige kernprincipes van het RNR-model zijn:
• Introductie van humane aanpak in justitie
• Sterkte of protectieve factoren zijn beschermende factoren die een persoon kan
hebben, die de kans op het plegen van een delict vermindert.
• Breedte/multimodaal: het aantal criminogene factoren waaraan gewerkt wordt en de
balans tussen criminogene en niet-criminogene behandeldoelen
• Gestructureerde assessment: gebruik valideerde instrumenten, behandeling dient
geïnformeerd te worden door assessment
• Professionele discretie: wijk alleen af van de aangeraden weg voor specifieke redenen
Het RNR model kan helpen bij CGT door de behandelaar handvaten te geven over domeinen in
het leven van de cliënt die belangrijk zijn voor de behandeling en dus om te identificeren waar
de technieken op gericht moeten zijn: de Central Eight. Ook hangen deze domeinen samen en
kan verbetering in het ene domein ook voor verbetering zorgen in het andere domein.
Het Good Lives Model (GLM)
Het GLM model gaat uit van twee soorten goederen: primaire goederen en secundaire
goederen.
Primaire goederen = motivaties of drijfveren die mensen hebben in hun leven
Secundaire goederen = de manieren waarop iemand zijn doelen kan bereiken.
In Ruiter & Veen (2006) wordt ook nadruk gelegd op dat de behandeling ook gegeven wordt op
de manier waarop zij bedoeld is, ook wel behandelintegriteit genoemd. Er zijn drie fenomenen
die een bedreiging vormen voor de behandelintegriteit (Hollin, 1995):
1) Programme drift = het proces waarbij de doelen en uitgangspunten van het programma
onsystematisch veranderen over de tijd
a. Voorbeeld: de nadruk komt te liggen op het voldoen aan administratieve eisen in
plaats van op het eigenlijke behandeldoel
2) Programme reversal = wanneer de behandeldoelen direct worden ondermijnd of
bedreigd
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper evafolkers. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,90. Je zit daarna nergens aan vast.
