Dit document is een samenvatting van het onderdeel oftalmologie van het vak zintuig 1 in de 2e master geneeskunde. Het is een overzichtelijk document, dat je een beter inzicht geeft in de te kennen leerstof. Dit document is een samenvatting tot en met hoofdstuk 9 "traumata van het oog"
Samenvatting oftalmologie: Prof
Casteels
Inhoudstabel
1. Anatomie, fysiologie en histologie van het oog en het visuele systeem
2. Het oogonderzoek en onderzoekstechnieken in de oogheelkundige kliniek
3. Refractie afwijkingen en optische correcties
4. Het rode oog
5. Belangrijkste systeemziekten met oftalmologische afwijkingen en oftalmologische medicatie
6. Trage visusdaling bij uitwendig normaal oog
7. Plotse visusdaling bij uitwendig normaal oog
8. Oogleden, orbita en traanwegen
9. Traumata van het oog
1. Anatomie, fysiologie en histologie van het oog en het
visuele systeem
1.1. Inleiding
Anatomisch gebied van oogheelkunde:
- Oogbol
- Oogkas
- Oogleden
- Zenuwen
- Bloedvaten
1.2. De oogbol
Oogbol
- Gelegen in de orbita
- Voorachterwaartse diameter van 24.2 mm
- Ondersteund door accessoire structuren
(Adnexen)
o Oogleden
o Conjuctivae
o Traanapparaat
o (uitwendige oogspieren)
Oogbol wordt onderverdeeld in 2 segmenten
- Voorste segment: tussen cornea en lens
- Achterste segment: achter het achterste
lenskapsel
1.2.1. Sclera en cornea
Buitenste laag van oogbol = sclera (of harde oogrok)
Bloedvoorziening: gering via ciliaire arteriën
OPM: sclera en cornea vormen samen een stevig omhulsel, dat door intraoculaire druk op spanning
gehouden wordt zodat de bolvorm van het oog behouden blijft
,Voorste gedeelte van de sclera: sterkere kromming en glashelder doorzichtig cornea (hoornvlies)
- Diameter: 12 mm
- Dikte: 600µm
Cornea
Opbouw
Bestaat uit 5 lagen
- Epitheel: 5-6 cellagen
- Laag van Bowman: acellulair, helder
- Stroma: 90% van de cornea, collageenfibrillen
- Descemet membraan: lamina basalis
- Endotheel : 1 laag cellen met beperkte celdeling
helderheid van cornea wordt zo behouden
Functie
Helderheid van cornea ontstaat door
- Parallelle opbouw van cornea lamellen
- Pompfunctie van endotheelcellen
Gevoelig orgaan: rijk aan sensibele zenuwuiteinden
Vanaf dat er een vuiltje in het oog zit doet het enorm veel pijn
Niet gevasculariseerd
Voeding: via pompmechanisme vanuit het kamerwater in voorste oogkamer
1.2.2. Uvea
Bestaat uit 3 delen:
- Choroidea (vaatvlies)
o Lamina vasculosa: grote vaten buitenkant
o Lamina choroidocapillaris: laag fijne vaatjes binnenkant
Bezit een bijzonder dicht vlechtwerk van vaatjes, vooral in het gebied van de
fovea centralis
o Membraan van Bruch: basale membraan van pigmentblad van retina
- Corpus ciliare (straallichaam)
o Functies
Productie van voorkamervocht
Route: achterste oogsegment
door pupil voorste oogkamer
afgevoerd thv trabeculum
Lensophanging: aan zonulaire vezels die
verbonden zijn met corpus ciliare
Accommodatie: bevat m. ciliaris, kan zonulae
opspannen en relaxeren ooglens een wisselende scherpstelling geven voor
objecten veraf en kortbij
- Iris (regenboogvlies): diafragma rond een centrale opening, de pupil
o 2 gladde spiertjes reguleren de pupilgrootte
M sphincter pupillae (Parasympatische innervatie)
M dilator pupillae (sympatische innervatie)
o Pupil: regelt hoeveelheid licht die op retina komt
Isocorie: beide pupillen zijn even groot
Anisocorie: verschil in grootte van pupillen
Mydriase: pupillen zijn groot
, Miose: pupillen zijn klein
Opening
Gemiddeld: 3mm
Bij jongere wijder, bij oudere wordt die kleiner en stugger
1.2.3. Retina
Ontstaat uit een bekervormige uitstulping van de hersenen
Bestaat uit
- Buitenste pigmentlaag
o Ligt tegen de binnenzijde van choroidea aan en bedekt naar voor toe ook corpus
ciliare en achterzijde van iris
o Hechte functionele en mechanische verbinding tussen het pigmentepitheel en
fotoreceptorcellen
Pathologische scheiding hiertussen = netvliesloslating
o Functies
Absorbeert licht gaat weerkaatsing licht in de oogbol tegen
Vitamine-A-metabolisme
Instandhouding bloed-retinabarrière
Fagocytose van zich vernieuwende fotoreceptoren
Licht- en warmte uitwisseling met de aderen
o O2-voorziening pigmentepitheel en fotoreceptoren door diffusie uit choriocapillaris
- Binnenste neurale laag
o Bevat ganglioncellen bipolaire neuronen foto-receptoren (staafjes en kegeltjes)
Lichtstralen moeten ganglioncellen en bipolaire neuronen
passeren voor ze foto-receptoren bereiken
Foto-receptoren
Kegeltjes: 6 milj, met sterke ophoping in achterpool,
vooral in de fovea centralis (daarop
gezichtsscherpte hier het grootste)
o Functie: kleurenzien, scherp zien
Staafjes: 12 milj, vooral in de periferie van het
netvlies
o Functie: zien bij lage intensiteit
Hebben verschil in vorm en verschillende
fotopigmenten
o Rodopsine in staafjes
1.3. Voorste en achterste oogkamer, glasvochtruimte
1.3.1. Voorste oogkamer
Voorkant begrensd door achterzijde van cornea
Achterkant begrensd door iris en voorste kapsel van de lens
Diepte: 3 mm
Varieert met aslengte, accommodatietoestand en leeftijd
Hier bevindt zich kamerwater
Voorziet voeding in cornea en de lens
1.3.2. Achterste oogkamer
Voor- en zijkant begrensd door achtervlak van de iris en corpus ciliare
Achterkant begrensd door lens en voorste van het voorste glasvochtmembraan
Volume 0.06ml
, Wordt doorkruist door ophangvezeltjes van de lens, de zonulae ciliares
1.3.3. Glasvocht of vitreum
= Helder avasculair gelatineus lichaam
Glasvocht
- 4.5ml grootste volume van de 3 compartimenten van het oog
- Bestaat uit fibrillair netwerk gevuld met 98% water en 2% collageen en hyaluronzuur
Vult de ruimte begrensd door de lens, retina en de papil
Pathologie: degeneratie, glasvochtloslating
1.4. De lens
Embryologie:
1. Eerste 2 weken na conceptie: blaasje in het ectoderm vormt lensplacode
2. Door een instulping ontstaat de lensgroeve waaruit het lensblaasjes afgegrensd wordt dat
aan de binnenzijde bedekt is met epitheelcellen
3. Deze epitheelcellen delen verder en vormen de lens
Kenmerken
- Actieve stofwisseling
o Voeding wordt verzorgd vanuit het voorkamervocht dat door kapsel diffundeert
o Actief transport in vorm van kationenpomp
- Eiwitrijkste orgaan van het lichaam (eiwitgehalte: 35%)
Structuur: biconvexe, avasculaire heldere structuur
9mm diameter, 4 mm dik
Over 360° opgehangen aan zonulaire vezels, verbonden met het corpus ciliare
Omhuld door het lenskapsel, opgehangen en uitgespannen binnen de ring van het corpus
ciliare
Functie
- Licht doorlaten
- Lichtstralen bundelen
- Werkt als UV-filter
- Beeld dichtbij scherp stellen (accommodatie)
o Ontspannen van m. ciliaris (iets in de verte bekijken): diameter van corpus ciliare max
lenskapsel maximaal aangespannen door zonulae lens plat
o Contractie van m. ciliaris (iets van dichtbij bekijken): diameter van corpus ciliare
kleiner zonulae worden slapper lens boller (= accommodatie)
o Het accommodatievermogen daalt met de leeftijd
1e levensjaar: 18D
30-jaar: 7D
40-jaar: 4.5D
45-jaar: 2.5D
65-jaar: geen enkel accommodatievermogen = presbyopie
Niet enkel verlies aan accommodatievermogen, maar ook langzaam
vertroebeling van lens (staar)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lieslseverens. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,36. Je zit daarna nergens aan vast.
