Klinische procedures voor de behandeling van alcohol- en drugverslaving
Community Reinforcement Approach (CRA)
CRA-procedure 1: Overzicht, Tevredenheidslijst (TvL) en Behandeldoel(en)
CRA-procedure 2: Behandeldoel(en) en Functieanalyse
CRA-procedure 3: Behandeldoel(en) en Communicatievaardigheden
CRA-procedure 4: Behandeldoel(en) en Probleem oplossen
CRA-procedure 5: Behandeldoel(en) en Sociaal netwerk
CRA-procedure 6: Behandeldoel(en) en Sobriety sampling
CRA-procedure 7: Behandeldoel(en) en Middelen weigeren
CRA-procedure 8: Behandeldoel(en) en Plezierige activiteiten
CRA-procedure 9: Behandeldoel(en) en Terugvalmanagement
CRA-procedure 10: Behandeldoel(en) en Medicatie
CRA-procedure 11: Behandeldoel(en) en Relatietherapie
Inleiding
- CRA is een gedragstherapeutisch behandelprogramma, gebaseerd op de operante
leerprincipes van Skinner.
- Alcohol- en/of druggebruik worden beschouwd als gedrag dat onder invloed staat van
bekrachtiging.
- De behandeling richt zich op het ontwikkelen van een nieuwe leefstijl die meer beloning
geeft dan middelengebruik.
,CRA-procedure 1: Overzicht, Tevredenheidslijst (TvL) en behandeldoel(en)
Inleiding
Doelen:
- Kennis maken met de patiënt.
- CRA introduceren.
- Overzicht geven van CRA.
- De Tevredenheidslijst (TvL) afnemen.
- Aan de hand van de TvL een bijbehorend plan (interventie en tijdspad) maken dat resulteert
in minstens één behandeldoel.
Tevredenheidslijst (TvL):
- De eerste stap in het opstellen van een behandelplan.
- Het fungeert als een kompas in de behandeling.
- De patiënt geeft aan hoe tevreden hij/zij op dit moment is met het desbetreffende
leefgebied.
- Ieder leefgebied dient te worden beoordeeld aan de hand van een rapportcijfer (1-10).
- Er wordt minstens één probleemgebied geselecteerd om aan te werken.
o Vuistregel: aan dat gebied is een score toegekend uit het middengebied. Zo krijgt de
patiënt de mogelijkheid te oefenen met het stellen van haalbare doelen.
1a Overzicht CRA: kennismaken en doelstelling
Heet de patiënt welkom, maak kennis, identificeer bekrachtigers die voor de patiënt belangrijk zijn
om zijn/haar leefstijl te veranderen en reden zijn om in behandeling te gaan.
Invalshoeken CRA:
- Een alternatieve, gezonde en meer pro sociale leefstijl ontwikkelen.
- Door alternatieve activiteiten zal de patiënt ervaren dat hij/zij bekrachtigd kan worden op
een alternatieve manier.
o Community: betrek de omgeving bij de behandeling reinforcement: het
aantrekkelijk maken van het alternatieve leven.
- CRA is gericht op verandering van het ongewenste gedrag door positief gedrag.
- Alternatief gedrag kan ook positieve effecten teweeg brengen.
“Binnen de instelling (naam) behandelen we mensen met een nieuwe methode. Deze methode wordt
de Community Reinforcement Approach (CRA) genoemd. De behandeling gaat zich richten op uw
persoonlijke situatie en wat u belangrijk vindt en is erop gericht u te helpen om een nieuwe en leuke
leefstijl te ontwikkelen en activiteiten te vinden die ervoor kunnen zorgen dat u een gezonder en
vooral plezieriger leven gaat leiden. Doorgaans hebben mensen met verslavingsproblemen namelijk
minder sociale en plezierige activiteiten. Ik wil daarom precies weten wat u belangrijk vindt en
waaraan u plezier beleeft”.
“De CRA-behandeling is individueel, praktisch en actie- en doelgericht. Het is vooral doen en gericht
op uw persoonlijke leefstijl. Het werken met behandeldoelen staat centraal in de behandeling.
Vandaag zullen we al een doel gaan afspreken. Ik wil erbij opmerken dat we alleen aan die doelen
gaan werken die u belangrijk vindt om aan te werken”.
,“Er gaat geen correspondentie over u de deur uit zonder dat u die eerst hebt ingezien”.
1b Overzicht CRA: typering van procedures
“We kunnen u helpen met het ontwikkelen van (nieuwe) vaardigheden zoals effectief communiceren
en het oplossen van problemen”.
Leg uit dat door het verbeteren van vaardigheden (bijv. vaardigheidstraining en rollenspellen) de
patiënt kan leren adequater om te gaan met situaties mogelijke bekrachtigers worden
toegankelijker gewenste doelen behalen.
1c Overzicht CRA: positieve verwachtingen
“CRA komt oorspronkelijk uit de VS. Daar is wetenschappelijk aangetoond dat CRA goed werkt. Ook in
Nederland zijn in de afgelopen vijftien jaar op verschillende locaties en afdelingen goede ervaringen
opgedaan”.
1d Overzicht CRA: duur van de behandeling
“Ik wil het graag met u hebben over de duur van de behandeling. Ik denk dat we in de periode van
enkele maanden al behoorlijk wat doelen kunnen behalen en problemen kunnen aanpakken. Ook
rekening houdend met uw agenda stel ik voor om een periode van drie maanden af te spreken,
waarin we iedere twee weken een afspraak maken. We kunnen na een evaluatie besluiten om de
behandeling desgewenst te verlengen. Ik ben benieuwd wat u daarvan vindt? Of zou u een andere
duur of frequentie willen?”
“Een afspraak duurt doorgaans 45 minuten. Tussendoor ben ik ook via e-mail en telefonisch te
bereiken”.
“Nadat de behandeling is afgerond kom ik desgewenst nog een keertje langs voor een huisbezoek”.
1e Overzicht CRA: identificeren van bekrachtigers
Benadruk de rol van bekrachtigers van de patiënt en benoem tevens andere aspecten die waardevol
zijn voor de patiënt.
2a Tevredenheidslijst (TvL): introductie
“We gaan samen een plan maken over hoe we de komende tijd de behandeling gaan inrichten: het
zogenaamde behandelplan. Hiervoor moeten we een formulier invullen. Dit formulier heet de
Tevredenheidslijst. Het gaat erom een beeld te krijgen van hoe tevreden u bent met uw leven op dit
moment. Uw leven kunnen we onderverdelen in zogenaamde leefgebieden, zoals werk, relaties en
dergelijke. De Tevredenheidslijst dient als een kompas en zal ons helpen om te bepalen aan welke
gebieden we aandacht moeten besteden om uw tevredenheid met uw leven te verbeteren. Daarnaast
kunnen we met dit formulier ook zien hoe het staat met de behandelvoortgang. Zou u de
Tevredenheidslijst willen invullen?” Geef de TvL aan de patiënt.
“Ik wil graag meer weten over u, hoe het op dit moment gaat met u en hoe ik u het beste kan helpen.
Op dit formulier kunt u aangeven hoe tevreden u bent met elk leefgebied. U ziet op de
Tevredenheidslijst verschillende, specifieke leefgebieden en één algemene, die u als laatste invult. Dat
laatste leefgebied geeft uw algemene tevredenheid aan” (wijs het aan op het formulier).
, “U kunt nu voor ieder leefgebied een rapportcijfer geven. Het gaat dus om uw gevoel van vandaag. U
kunt cijfers tussen de 1 en 10 geven. Het cijfer 1 betekent dat u zeer ontevreden bent met dat
leefgebied en een 10 betekent dat u zeer tevreden bent met dit leefgebied en dat daarop geen
verbetering of verandering nodig is. Welk cijfer geeft het beste weer hoe tevreden u bent op ieder
leefgebied? Ga uw gang” (laat de patiënt de scores invullen).
2b TvL: bespreken van scores
Laat de patiënt in eigen woorden vertellen:
- Hoe hij/zij tot die score is gekomen.
- Welke score hij/zij graag zou willen bereiken.
- Hoe het desbetreffende leefgebied eruitziet als er een hogere score bereikt zou worden.
Begin met de bespreking van de hoge scores, identificeer potentiële bekrachtigers en vraag aan welk
leefgebied de patiënt als eerste wil werken.
- Ga bij de keuze, voor eenvoudig succes.
- Uitgangspunt: gebieden met een score tussen 4 en 7 en die te maken hebben met
bekrachtigers.
3a Huiswerkopdracht en afsluiten: doelen stellen
“Dezelfde leefgebieden die op de Tevredenheidslijst genoemd worden, zijn ook terug te vinden op het
formulier Behandeldoelen. Op dit formulier noteren we uw behandeldoel en het bijbehorende plan
(interventie/strategie) met tijdspad. Daarin schrijven we op wat er praktisch nodig is om het gekozen
leefgebied te verbeteren”.
Behandeldoel = een wat langere termijn (bijvoorbeeld een maand).
Interventiestrategie = stap-voor-stap opgebouwde (sub)doelen die wekelijks of zelfs dagelijks
worden gepland om het behandeldoel te bereiken.
Drie basisregels behandeldoel:
1. Kort en bondig.
2. Positief geformuleerd.
3. Specifiek en meetbaar.
Drie criteria waar een behandeldoel aan moet voldoen:
1. Redelijk/haalbaar.
2. Onder de controle van het individu.
3. Gebaseerd op vaardigheden die het individu reeds heeft verworven.
3b Huiswerkopdracht en afsluiten: behandelplan
“Nu we een behandeldoel hebben vastgesteld, gaan we aan de hand van dezelfde regels een stap-
voor-stap behandelplan maken dat u helpt om succesvol uw behandeldoel te behalen”.
“In deze stap gaat het erom hoe u uw behandeldoel praktisch kunt verwezenlijken door te kijken
welke tussenstappen erbij horen. U bekijkt bijvoorbeeld of u uw doel mogelijk alleen kunt bereiken, of
dat u juist hulp van anderen nodig hebt. Of dat u bijvoorbeeld een training nodig hebt om uw
vaardigheden te verbeteren. Het gaat er dus om hoe we de kans van slagen zo groot mogelijk kunnen
maken”.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper kayleew3. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.