Gedrag en communicatie Blok 2
Mantelzorg en coping
Mantelzorg is zorg en ondersteuning die mensen vrijwillig en onbetaald verlenen aan mensen met
fysieke, verstandelijke of (sociaal) psychische beperkingen in hun familie, huishouden of anderszins
sociale netwerk.
- 1,5 miljoen volwassenen geven lang en/of intensief mantelzorg.
- Gemiddeld bijna 11 uur per week mantelzorg.
- Ouderen geven de meeste mantelzorg.
- Mantelzorg vertegenwoordigt een waarde van 7 miljard euro per jaar.
Mantelzorg is belangrijk voor de ft
- Therapietrouw en behandelsucces bevorderen;
- Optimale ondersteuning van de cliënt door goede voorlichting over (omgaan met) de aandoening;
- Luister naar de ervaringen van mantelzorgers voor aansluiting behandeling op de thuissituatie
- Goede samenwerking en tijdige ondersteuning van mantelzorgers verminderd belasting
Sociaal economischer status
SES = de positie van mensen op de maatschappelijke ladder met het verbonden aanzien en prestige.
Combinatie van
1) materiële omstandigheden;
2) vaardigheden, capaciteiten en kennis
3) het sociale netwerk en de status en macht van mensen in dat netwerk.
21% van de mensen met een lage sociaaleconomische status lijdt aan chronische stress, angst of
depressie vergeleken met 9% van de mensen met een hoge SES
Signalen van mogelijke overbelasting:
- Lichamelijke signalen zoals grauw zien, pijn in de nek, schouders of rug, hoofd- en buikpijn,
hyperventilatie, duizeligheid en toenemende vermoeidheid.
- Psychische klachten, bijvoorbeeld schaamte- en schuldgevoelens, concentratieproblemen,
vergeetachtigheid, lusteloosheid, slaapproblemen, piekeren.
- Gedragsmatige problemen, bijvoorbeeld rusteloosheid, chaotisch gedrag, een verwaarloosde
indruk/ uiterlijk, stiller worden, meer mopperen, gebruik van kalmerende middelen.
Acute stress:
- Adrenaline
Chronische stress:
- General adaptation syndrome Gevolgen:
Voorbeelden: Hoge bloeddruk
Chronische ziekte (pijn) Hartinfarct
Werkgerelateerde stress Hyperventilatie
Zorg voor een ander Huiduitslag
Chronische maag en darmklachten
- Stress belemmert herstel Infecties
- Stress veroorzaakt klachten Vertraagd wondherstel
Coping: omgaan met stress
Een bewuste poging om een eind te maken aan een stressvolle situatie
, Probleemgerichte coping
Proberen iets te doen aan de situatie die de stress veroorzaakt
- Gedrag: problemen beheersen en oplossen
Hulp zoeken
Informatie zoeken
Plannen maken
Plannen uitvoeren (bv medicijnen slikken, oefeningen doen etc)
- Cognitief: probleemperceptie veranderen
Positieve kant zien
Realistische inschatting maken
Proberen iets te doen aan de emotie die de situatie oproept:
- gedrag: emoties verzachten
Spanningontlading (nagelbijten)
Relaxatie
Sporten
Huilen
Drank, roken, eten, pillen
Vluchtgedrag (slapen, rusten, ed)
- cognitief: emoties uiten / remmen
Repressie
Vermijden,
Ontkennen
Vier stappen in samenwerking mantelzorg:
- Stap 1 Mantelzorgers (h)erkennen, in kaart brengen en met hen in contact komen.
- Stap 2 Mantelzorgers betrekken bij de behandeling.
- Stap 3 Mantelzorgers ondersteuning bieden bij hulp/zorg aan de naaste.
- Stap 4 Mantelzorgers informeren over diverse vormen van ondersteuning
Belangrijke uitgangspunten
- Laat OMA thuis = Laat Oordelen, Meningsvorming, Advies achterwege
- Neem ANNA mee = Altijd Navragen, Nooit Aannemen
- Maak u DIK = Denk In Kwaliteiten
- Wees een OEN = Open Eerlijk en Nieuwsgierig
Oplossingsgericht coaching
1. De copingvraag: wat helpt om het vol te houden?
2. De gewenste situatievraag: hoe zou u willen dat uw situatie wordt? (focus op de gewenste
situatie i.p.v. focus op het probleem).
3. Eerdere successenvraag: wanneer hebt u een dergelijk probleem al eens weten op te lossen?
4. Normaliseren: het is logisch dat u de zorg zwaar vindt, ook al zorgt u met liefde voor hem
5. De wondervraag: welk wonder zou u wensen en waaraan merkt u dat er een wonder gebeurd is
als u morgen wakker wordt?
HC Emotie en Angst
Emotie: Een emotie wordt vaak omgeschreven als een innerlijke beleving of gevoel van bijvoorbeeld
vreugde, angst, boosheid, verdriet dat door een bepaalde situatie wordt opgeroepen of spontaan kan
optreden.
Negatieve emoties: angst, depressie, boosheid
