Deze samenvatting betreft het Aardrijkskunde GEO boek van globalisering, gemaakt door een VWO 5 leerlingen. De hoofdstukken 1 (de wereld: een mozaïek van regio's), 2 (de wereld: een systeem van landen en relaties, 3 (drie wereldsteden in de VS), 4 (drie wereldsteden in de VS).
1.1: De wereld indelen
Tijd en afstand zijn nauwelijks nog een belemmering in communicatie
Global village: Een mondiaal dorp, door de talrijke wereldwijde sociale netwerken
Globalisering: Het doorgaande proces van politieke, sociale en culturele samenhang tussen
bedrijven, gebieden of landen over de hele wereld, waardoor landsgrenzen vervagen. Heet
ook mondialisering
De wereld kan je indelen op basis van de globaliseringsindex, deze kijkt naar de
ontwikkelingen op het gebied van cultuur, politiek, economie en demografie
CULTUURGEBIEDEN
Manier om de wereld in te delen is met cultuurgebieden: Regio’s met een gemeenschappelijke
cultuur, 4 brede overgangszones:
1. Grensgebied tussen Noord-Amerika en Latijns-Amerika
2. Enkele landen tussen Noord-Afrika en Sub-Sahara-Afrika
3. Een gebied tussen Europa en de voormalige Sovjet-Unie
4. Een zone tussen Rusland, Oost-Azië en Zuid-Azië
Zijn niet volledig homogeen maar hebben wel een eigen cultureel bepaalde identiteit:
Identiteit wordt door 2 sterke factoren bepaald:
1. Taal
De lingua franca: Een derde taal die nodig is wanneer verschillende culturele groepen niet
direct in hun eigen taal met elkaar kunnen communiceren
2. De godsdienst
POLITIEK MOZAÏEK
De wereld is ook op de grond van politieke kenmerken in te delen,
kijken naar spreiding van politieke macht
● Democratische gehalte: Mate waarin de politieke, economische en sociale macht
verdeeld is over de bevolking van een land
RIJKE EN ARME REGIO’S
De welvaart tussen en binnen cultuurgebieden verschilt sterk, kan je meten met het:
● Bruto binnenlands product per inwoner (bbp/inw): De totale geldwaarde van alle in
een land geproduceerde goederen en diensten (per jaar) per hoofd van de bevolking
● Bruto regionaal product per inwoner (brp/inw): De totale geldwaarde van alle in een
regio geproduceerde goederen en diensten (per jaar) per hoofd van de bevolking
Om deze te meten moet je de volgende overwegingen erbij houden:
1. De betrouwbaarheid van de cijfers is niet altijd even groot, vooral niet in minder
ontwikkelde landen
2. Is alles wat in een land geproduceerd wordt wel opgenomen in het bbp
3. Is er rekening gehouden met prijsverschillen tussen landen
, ● Koopkracht: Hoeveelheid goederen en diensten die een bevolking kan kopen voor
een bepaalde hoeveelheid geld
2 soorten ongelijkheid (worden als onrechtvaardig gevonden),
Regionale ongelijkheid: Verschillen in het ontwikkelingspeil tussen gebieden
Sociale ongelijkheid:Sociale verschillen tussen bevolkingsgroepen
BEROEPSBEVOLKING
Economisch ontwikkelingspeil van gebieden kun je ook afleiden uit de samenstelling van de
beroepsbevolking: Alle personen tussen de 15 en 65 jaar die betaald werk hebben of zoeken
Vooral aandeel die werkt in landbouwsector, is een goede indicator voor het economisch
ontwikkelingspeil
DICHT- EN DUNBEVOLKTE REGIO’S
Bevolkingsspreiding: Verdeling van de woonplaatsen van de inwoners over een gebied, is
ongelijkmatig
Bevolkingsdichtheid: Het gemiddelde aantal inwoners per km2
Verstedelijkingsgraad: Aandeel van de stedelijke bevolking in de totale bevolking, hangt
deels samen met het ontwikkelingspeil
Verstedelijkingstempo: Snelheid waarmee de verstedelijkingsgraad (per jaar) verandert (in
procenten), vooral in arme regio’s erg hoog
, 1.2: Scheidingslijnen in Europa
Eerste macroregio die we onder de loep nemen, er zijn verschillende meningen over de grens
plaatsing van de oostgrens van Europa
Diffusie: Verspreiding van een verschijnsel van gebied tot gebied (ruimtelijke diffusie)
of binnen bevolkingsgroepen (sociale diffusie)
STAATKUNDIGE VERBROKKELING
3 factoren van invloed op het ontbreken van staatkundige stabiliteit,
1. Geopolitiek: De machtsverhoudingen tussen landen of gebieden in de wereld
2. De culturele verscheidenheid in de Europese landen, kan leiden tot regionalisme: Het
streven naar een vorm van zelfbestuur of een eigen soevereine staat
3. Economische factoren, het inkomen is niet overal even hoog
EENWORDING EN BLOKVORMING
De EU is het resultaat van een lange periode van blokvorming: Organisatie van landen,
vooral op economisch en/of politiek gebied
De politieke blokvorming is veel krachtiger dan de politieke blokvorming
KRIMP IN EUROPA
● De jaarlijkse bevolkingsgroei is klein, bevindt zich in de laatste fase van de
demografische transitie
Soorten bevolkingsdiagrammen voor demografische druk, laat leeftijdsopbouw zien,
Bij een piramide vorm in een bevolkingsdiagram is er een hoog geboortecijfer. Dit gebeurt
veel bij ontwikkelingslanden, en wijst op een snel groeiende bevolking.
Bij een granaat vorm in een bevolkingsdiagram is er sprake van een beter ontwikkeld land
met lage geboortecijfers, het wijst dus op een langzaam groeiende bevolking. Het midden en
de onderkant is ongeveer gelijk bij een granaat vorm.
Bij een urn vorm zijn er minder jongeren dan bij de middengroepen. Hierdoor daalt het
geboortecijfer, en is er soms sterfteoverschot. De urnvorm komt voor in rijke ontwikkelde
landen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nenahesse. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,92. Je zit daarna nergens aan vast.
