Dit is een samenvatting van Sociaal Wetenschappelijk Kader 5A 'Jeugdrecht' van de opleiding Pedagogiek aan de Hogeschool van Amsterdam. De samenvatting is uitgebreid maar wel duidelijk en overzichtelijk.
De samenvatting is geschreven naar de informatie verkregen uit de hoorcolleges en aangerei...
Samenvatting SWK5A – Jeugdrecht
Bronnen literatuur:
• Cardol, G., & Haarsma, L. (2018). Verandering door verbinding: handvatten voor de praktijk
van de jeugdprofessional.
• Weijers, I. R., & Huijer, J. (2022). Jeugdrecht in de praktijk.
Hoorcollege 1 - Algemeen
Recht = geheel van alle rechtsregels, wat je wel en niet mag doen.
De rechtsregels vind je terug in:
• Verdragen (bijv. Internationaal Verdrag van de Rechten van het Kind)
• Wetten (bijv. de jeugdwet)
• Jurisprudentie = uitspraken van rechters
• Gewoontes = gewoonte wordt wet. Iets wat we normaal (gewoon) vinden in de maatschappij
Rechtsgebieden:
• Privaatrecht (ook wel civiel recht) = regels over burgers onderling
• Strafrecht = regels over strafbare gedragingen en de sancties die daar bij horen
• Bestuursrecht = regels over hoe het land wordt bestuurd
• Staatsrecht = regels over hoe de staat geregeld is
Jeugdrecht = geheel van rechtsregels dat de positie van jeugdigen regelt. Onderdeel van het privaat-
en strafrecht.
Jeugdwet = gericht op preventie en betere samenwerking van de verschillende domeinen.
- Bijv. samen plaatsing van broers en zussen, afbouw gesloten jeugdzorg.
Beroepscode Sociaal Werk = richtlijnen binnen het sociaalwerk over hoe je je werk moet doen, hoe je
moet handelen. Deze richtlijnen staan niet in de wet maar vloeien wel voort uit de wet.
Materieel recht = inhoudelijke regels, alle rechten en plichten. Bijv. over gezag en omgang.
Formeel recht = regelt het materiele recht, regelt het proces.
- Bijv. naar welke rechter je moet gaan:
o Civiele zaken:
➔ verzoekschrift schrijven aan de rechter. De rechter verzoeken om iets te
doen.
➔ Bijv. verzoek om omgangsregeling te wijzigen.
➔ De rechter geeft een beschikking = een uitspraak/beslissing.
o Strafzaken (jeugdstrafrecht):
➔ Proces start met een dagvaarding = oproep om voor het gerecht te
verschijnen.
➔ Rechter spreekt een vonnis uit = een uitspraak/beslissing.
Welke rechter kom je tegen binnen het jeugdrecht?
• 1e aanleg, de laagste rechter, ook wel de rechtbank. Hier werken verschillende rechters voor:
o Kinderrechter = in civiele- en strafrecht zaken
o Kantonrechter = gaat over alimentatie en echtscheidingen
o Politierechter = gaat over kleine delicten
• Hoger Beroep bij het Gerechtshof: wanneer je het er niet mee eens bent
• In Cassatie bij Hoge Raad: wanneer je het er nog steeds echt niet mee eens bent
, Kinderrechten:
- 1901 → De Kinderwetten in Nederland
- Na WO2 en oprichting van VN komen er steeds meer kinderrechten
- 1989 → Oprichting Kinderrechtenverdrag
- 1995 → NL lid van Kinderrechtenverdrag
Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind, IVRK (1989)
• Het kinderrechtenverdrag opgericht door de VN
• Ook aan kinderen werden mensenrechten toegekend. Kinderen zijn ook mensen.
• Kinderen niet meer gezien als aanhangsel van ouders maar zelfstandig rechtssubject.
Kinderen krijgen hun eigen rechten.
• 4 (algemene) basisbeginselen van IVRK:
o Artikel 2: Bescherming zonder non-discriminatie, IVRK geldt voor ALLE kinderen
o Artikel 3: Belang van het kind
o Artikel 6: Recht op leven en ontwikkeling
o Artikel 12: Participatie/hoorrecht, kinderen betrekken bij wat hun aangaat.
• Daarnaast specifieke bepalingen over vluchtelingenkinderen, kinderen in de jeugdzorg,
kinderen in gevangenissen, etc.
• 3 functies kinderrechtenverdrag:
1. Juridisch middel: in rechtszaken beroep doen op kinderrechten.
▪ Bijv. Artikel 9: recht op omgang of Artikel 25: terugplaatsing
2. Sociaal-politiek: plicht voor overheid en doorwerking in beleid.
▪ Onderdeel van beleidsplannen “gebaseerd op Artikel 3 van IVRk”
3. Pedagogische boodschap: voor opvoederen en professionals
▪ Hoe ga je om met kinderen? Wat vinden we belangrijk
▪ Specifiek Artikel 3: belang van het kind.
Hoe weeg je het belang van het kind?
- Het belang van het kind vul je in met andere kinderrechten:
o Bijv. in het belang van het kind om in een gezin op te groeien (artikel 3 & 20)
o Bijv. in het belang van het kind om omgang te hebbben met ouder na uithuisplaatsing
of hoofdverblijf bij een van beide ouders (artikel 3 & 9)
o Bijv. in het belang van het kind om niet gestraft te worden, maar heropvoeding en
gedragsverandering centraal te stellen (artikel 3, 37, 40)
o Bijv. in het belang van het kind om betrokken te worden bij beslissingen die over hem
gaan (artikel 3 & 12)
- Leidraad hierbij is Best Interest of the Child Model van Kalverboer (BIC-Model):
o Model dat voorwaarden geeft voor de best mogelijke ontwikkeling
o Bijv. adequate verzorging, respect, veilige omgeving en meer criteria.
o Aanwezigheid van deze criteria zorgt voor een veilige ontwikkeling.
Controlering van landen op naleven van IVRK
• Iedere 5 jaar moet een land rapporteren over de stand van zaken.
• Kinderrechten organisaties maken schaduwrapportages = rapport waarin staat hoe zij vinden
dat het gaat.
• Sessies bij VN: geeft aanbevelingen waar een land nog aan moet doen.
De pedagogische boodschap van de kinderrechten voor pedagogen:
- Betrek de kinderen
- Denk aan het recht van kinderen om bij hun ouders op te groeien
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper miekemarutte. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
