Fear, Anxiety and Related Disorders – Hoorcolleges
Hoorcollege 1 – Anxiety disorders, obsessive-compulsive disorders,
trauma and stressor-related disorders
Normal anxiety
Distinguishing fear from anxiety
Angst is erg normaal en ook erg nuttig, en is niet gelijk een angststoornis. Er is
een onderscheid tussen fear en anxiety:
- Fear: een staat van onmiddellijke alarm in respons op een serieuze,
bekende dreiging op iemands welzijn → je hebt een duidelijk gevoel van
waar je bang voor bent
- Anxiety: een staat van alarm in respons op een vaag gevoel van dreiging
of gevaar → je bent niet zeker of het gevaar echt zal gebeuren, zoals angst
over je toekomst of over je medische gezondheid. Anxiety is erg gelinkt
aan dubbelzinnigheid: je weet niet wat de uitkomst zal worden en mensen
die lijden aan anxiety hebben veel onzekerheid.
Fear en anxiety delen allebei dezelfde fysiologische eigenschappen, zoals een
verhoogde ademhaling, transpiratie, spierspanning, etc. Maar fear is echt gelinkt
aan de fight/flight respons en anxiety is gelinkt aan hyper vigilance (extra
waakzaamheid) → extra bewust zijn van wat er verkeerd zou kunnen gaan.
Fear
Fear is een emotionele respons op een waargenomen dreiging. Het is adaptief en
heeft een evolutionaire waarde, en mensen hebben een biologische vatbaarheid
voor fear. Bij fear is er sprake van een activatie van het sympathische
zenuwstelsel met de reactie fight, flight or freeze. De freeze reactie is het
moment waarop je zult beslissen of je daarna zult gaan vluchten of vechten. Als
je angstig bent, dan kan deze freeze reactie te lang duren waardoor je niets zult
gaan doen, en dit kan levensgevaarlijk worden.
Anxiety symptoms: multi-systemic
Als je kijkt naar de angstsymptomen dan helpt het om ze te sorteren in deze
categorieën:
1
,Anxiety (and related) disorders – description
When does anxiety develop into a disorder?
- Normale angst is adaptief, maar wanneer is te veel ook te veel? Het is een
aangeboren respons op dreiging of op de afwezigheid van mensen of
objecten die veiligheid betekenen voor iemand. Deze respons kan leiden
tot cognitieve (zorgen maken), en somatische (hogere hartslag, zweten,
etc.) symptomen.
- Pathologische angst is angst die overmatig is en ons functioneren
belemmert. De meeste angststoornissen zijn dimensioneel, en er is een
cut-off point waarbij geldt dat iets een angststoornis is. Hierdoor zitten er
ook mensen in het midden rond het cut-off point die misschien wel
gediagnosticeerd worden terwijl het niet nodig was, of die juist niet
gediagnosticeerd worden wanneer zij wel klachten hebben.
Volgens de DSM is angst:
- Onredelijk sterk of permanent
- Ontstaat het zonder een goede reden
- Kan het niet worden gecontroleerd of worden verdragen
- Leidt het tot lijden en het beperkt het leven
Overview of anxiety (and related) disorders
2
,Anxiety disorders
De grootste groep angststoornissen is de groep met specifieke fobieën,
daarnaast is sociale fobie ook veelvoorkomend. Bij separation anxiety disorder
heeft een kind moeite met naar school gaan omdat hij niet gescheiden wil zijn
van zijn ouders, of kan het kind niet bij iemand anders blijven slapen
bijvoorbeeld. Selective mutism is wanneer kinderen niet tegen iedereen durven
te praten, maar bijvoorbeeld alleen tegen de familie.
Obsessive-compulsive and related disorders
Van de OCD-related disorders zijn de meest voorkomende vormen dat mensen
alles willen wassen en schoonmaken, en dingen onder controle willen houden.
Mensen die lijden onder OCD voelen zich verplicht om een handeling uit te
voeren om een irrationele angst tegen te werken, en daarom horen ze bij de
angststoornissen. De angst en de compulsies hoeven niet met elkaar te maken te
hebben, maar dit kan wel. In het geval van angst om besmet te raken, dan zullen
mensen alles gaan wassen. Maar het kan ook dat je de compulsie hebt om te
checken of alle lampen uit staan, omdat ze bang zijn dat hun broer anders
gevaar loopt. Dit is minder vanzelfsprekend.
Body-dysmorphic disorder is een stoornis waarbij mensen denken dat een deel
van hun lichaam verstoord is wat hun lelijk maakt, en ze zijn bang voor wat
anderen van hen denken. Deze mensen ondergaan veel operaties, maar dit helpt
niet omdat de angst in hun hoofd zit. Er is ook overlap met anorexia, omdat
mensen daarbij ook een verstoord beeld van hun lichaam hebben. Maar een
verschil zit in hoe mensen ermee omgaan, mensen met BDD zullen alsmaar
nieuwe operaties ondergaan, en mensen met anorexia zullen juist minder gaan
eten of gaan sporten.
Hair-pulling disorder en excoriation disorder hebben alleen een compulsie maar
er is geen sprake van angst, toch horen ze bij de OCD-related disorders, omdat er
sprake is van een ritueel.
Trauma and stressor related disorders
3
, De meest bekende vorm van trauma en stressor gerelateerde stoornissen is
PTSS. Bij trauma- en stressorgerelateerde stoornissen is er een duidelijke trigger
van de stoornis, maar dit hoeft niet de oorzaak te zijn. PTSS ontstaat het meest
door het ervaren of waarnemen van geweld, en minder door een natuurramp,
omdat menselijk geweld ons bewust maakt dat iedereen een dreiging kan zijn.
Adjustment disorders zijn PTSS-achtige stoornissen als reactie op minder
stressvolle situaties, zoals verhuizen. Je kunt dan een trauma ontwikkelen omdat
je de veiligheid van je vorige woongebied kwijt bent. En dit kan dan ook weer
leiden tot depressie.
Diagnostic process for anxiety problems
Dit proces kun je doorlopen om uit
te zoeken van welke stoornis er
sprake is.
Somatische onderliggende ziekte →
als je hoge doseringen van cortisol
binnenkrijgt of je lichaam zelf hoge
doseringen aanmaakt, dan kun je
hoge niveaus van angst krijgen. Je
kunt je angstig voelen door
hormonale disbalans of een andere
somatische onderliggende
verstoring.
Mentale onderliggende ziekte → dit
is weer geen angststoornis. Hierbij horen bijvoorbeeld mensen die psychotisch
zijn, zij zijn vaak erg angstig.
Sociale fobie hoort eigenlijk tussen object- en situatie-specifieke angst en de
andere vormen van angst in, want het wordt tegenwoordig ook niet meer sociale
fobie genoemd, maar social anxiety disorder. Het is namelijk meer dan alleen een
fobie, naast de sociale angst, is er ook nog sprake van zorgen maken en dat komt
niet voor bij fobieën. Mensen maken zich bijvoorbeeld zorgen over wat andere
mensen zullen denken. Dit zorgen maken is de anxiety-kant van de stoornis, dus
het is een fobie met anxiety. En daarom is het niet alleen object- en situatie-
specifieke angst.
Ook panic disorder is lasting om te classificeren, omdat de paniekaanval uit het
niets komt, maar er is ook een flight or fight respons en deze moet opgewekt
worden door een trigger. Er is geen externe stimulus aanwezig die deze respons
opwekt, maar er zijn wel lichamelijke triggers die deze respons opwekken, zoals
een verhoogde hartslag. Mensen met panic disorder maken zich bijvoorbeeld
zorgen om het krijgen van een paniekaanval, waardoor de hartslag omhoog gaat,
waardoor de fight or flight respons wordt opgewekt. Het is dus niet zo zwart-wit
bij het classificeren van de stoornissen.
Clinical characteristics of adult anxiety disorders
4
