Samenvatting voor het vak "Recht in het gedwongen kader" voor de minor Werk in het Gedwongen kader. Omvat H1, H2, H14 en H7 t/m H10 van het boek Mens en Recht de aantekeningen uit de les de nieuwe wetten WVGGZ, WZD en WFZ.
Samenvatting omvat 17 bladzijdes.
LET OP: De samenvatting kan ge-upd...
[Samenvatting] Recht in het gedwongen kader
H1, H2, H14, H18 t/m H10 “Mens en recht”+ Informatie uit de nieuwe wet WZD, WVGGZ en WFZ + alle
aantekeningen. Samenvatting kan na aanleiding van de laatste collegeweek bijgewerkt worden op Stuvia.
1. Recht en regels
Waarom is er recht?
Rechten en plichten komen voort uit algemeen geldende normen en waarden binnen de maatschappij. De
normen worden vastgelegd in rechtsregels.
Rechtsregels: Normen die de overheid heeft vastgesteld in regels, waarbij ook staat vastgesteld hoe er
gehandhaafd dient te worden. Door rechtsregels krijgt het recht vorm.
Recht zorgt voor:
• Doelmatige ordening van de maatschappij;
• Spelregels voor gedragingen tussen individuen onderling en voor handelen van de overheid.
• Sturing van het individuele gedrag van burgers.
Thomas Hobbes: Doorgaans geldt de natuurwet (recht van de sterkste), maar door afhankelijkheid van
mensen naar elkaar ontstaat geen eigenrichting, maar heeft de overheid het
geweldsmonopolie.
Vindplaatsen van het recht
Er bestaan vier verschillenden rechtsbronnen:
1. Wet- en regelgeving:
Wetten bevatten rechtsregels die door de overheid vastgesteld.
- Alleen wetten van de hoogste wetgever worden met “wet” aangeduid.
- Wetgevers of wetten op basis van wetskracht zijn:
1. Gemeenschapsverordeningen en richtlijnen: Wetten opgeteld door organen binnen de EU.
2. Grondwet: De hoogste Nederlandse wet.
3. Staten-Generaal: Wetten die worden opgesteld door de regering, ministers plus de koning.
4. Koninklijk besluit: Wetten die worden opgesteld door de regering plus de koning (geen ministers).
➢ Algemene maatregel bestuur: Een Koninklijk besluit dat maatregelen bevat.
5. Ministeriële regeling: Een regel afkomstig van een minister.
6. Verordening: Een regel opgesteld door de Provinciale staten of de gemeenteraad.
- Wetsartikelen bestaan uit meerdere leden.
2. Jurisprudentie (rechtersrecht):
Onbeschreven regels die voortkomen uit een vonnis van een rechter (vaak van de Hoge Raad), doordat zij
rechtsregels interpreteren tijdens een uitspraak.
3. Gewoonterecht:
Onbeschreven regels die zijn ontstaan in de loop van de tijd door gebruik in algemene kring.
4. Verdrag:
Geratificeerde afspraken tussen twee of meerdere staten die op schrift gesteld staan. Verdragen staan
boven de grondwet en hebben zodoende een directe werking.
Aard van de regels
Dwingend recht Semidwingend recht Aanvullend recht
Bepaalde regels van 2 partijen, Rechtsregels waarbij partijen zelf Regels die gelden wanneer
waar onder geen enkele dingen nader mogen regelen. specifieke afspraken ontbreken.
omstandigheid van mag worden
afgeweken.
Beiden hebben betrekking op overeenkomsten
1
,Objectief en subjectief recht
Objectief recht Subjectief recht
Bevat alle geldende regels, dus alle rechten en De vraag of het recht geldt voor één specifiek
plichten die in rechtsbronnen zijn vastgesteld (zoals: persoon (zoals: De bepaling van de gemeente of
Het recht op bijstand). bijstand wordt toegekend).
Alleen subjectieve rechten kunnen worden
afgedwongen voor een rechter.
Grondrecht
Grondrecht: Het meest elementaire en onvervreemdbare recht van een individu, die zowel door de
overheid als door anderen gerespecteerd moet worden.
Klassieke grondrechten Sociale grondrechten
Oudste rechten, waarop de overheid geen inbreuk Rechten rondom sociale faciliteiten die geen
mag maken. Inbreuk is enkel mogelijk op wettelijke expliciete rechten zijn die een individu voor een
grond. rechter mag afdwingen. Ze vormen daardoor als het
waren een opdracht aan de overheid, wanneer de
overheid tekortschiet mogen politieke middelen
worden ingezet.
Recht en de praktijk van het zorg- en welzijnswerk
Recht geeft binnen het werkveld twee belangen:
1. Het recht vormt het kader waarbinnen hulp- en dienstverlening plaatsvindt. Het bepaalt de juridische
verhoudingen en geeft inhoudt aan verantwoordelijkheden.
2. Het recht bepaald de juridische mogelijkheden van cliënten om eigen welzijn vorm te geven.
2. Indeling van het recht
Publiek- en privaatrecht
Publiekrecht Privaatrecht
Regels voor het uitoefenen van gezag van de Recht dat betrekking heeft op de rechtsverhouding
overheid in haar relatie met de burger en tussen tussen personen.
overheidsorganen onderling.
(Rechts)persoon (Rechts)persoon
Overheid
De (rechts)personen zijn mensen in vlees en bloed,
ook organisaties (zoals een verenging of stichting),
maar in sommige gevallen kan ook de overheid een
Burgers
rechtspersoon zijn; wanneer het geen gebruik maakt
van het overheidsgezag
Het publiekrecht wordt onderverdeeld in:
• Staatsrecht: Hierin is geregeld hoe wetgeving tot stand komt en geeft een beschrijving van de
verschillende overheidsorganen en hun bevoegdheden.
• Bestuursrecht: Regels voor overheidsorganen die met openbaar gezag zijn bekleed voor het gebruik
van hun bevoegdheden (bijv. door DUO, IND end.).
2
, Beschikkingen: zijn besluiten die in individuele gevallen recht verlenen.
Beschikkingen moeten voldoen aan de volgende beginselen:
1. Zorgvuldigheidsbeginsel
2. Rechtvaardigheidsbeginsel
3. Gelijkheidsbeginsel
4. Verbod op misbruik van de bevoegdheid.
5. Motiveringsbeginsel.
• Strafrecht: Hieronder vallen gedragingen die de wetgever strafbaar heeft gesteld, evenals
de straffen die de rechter kan opleggen en de regels voor de manier waarop daders
berecht moeten worden.
Tuchtrecht: Strafafwikkeling specifiek voor de medische doelgroep.
Materieel en formeel recht
Materieel recht Formeel recht (procesrecht)
Bevat de materie. De inhoud van de rechten en Bevat de wijze waarop iemand zijn recht kan halen
plichten. en heeft betrekking op de manier waarop het recht
kan worden gehandhaafd.
Basisbeginselen van het procesrecht
Het procesrecht (formeel recht) is georganiseerd als een geschilberechting in twee instanties: Een geschil kan
altijd voor een tweede keer inhoudelijk door een rechter worden beoordeeld.
De rechtelijke macht in Nederland is opgebouwd in drie lagen:
De rechtelijke instanties bij verschillende rechtsgebieden:
• Privaatprocesrecht:
- Absoluut component: Welke rechter is er bevoegd.
1. Eerste aanleg: Alle geschillen bij de rechtbank.
➢ Kantonrechter: Vorderingen tot 25.000euro en bij consumenten tot 40.000euro en alle
huur-en arbeidsgeschillen.
2. Tweede aanleg (hoger beroep): Gerechtshof (niet bij bedragen lager dan 1250euro).
3. Cassatie: Hoge Raad.
- Relatief component: Welke rechtbank of gerechtshof voert de rechtsspraak uit.
o Altijd bij de rechtbank het dichts bij de gedaagde partij.
Burgerlijkproces:
Dagvaardingsprocedure (gaat over geschillen): Verzoekschrift (De recht moet iets uitvoeren bijv.
bij een echtscheiding).
1. Dagvaarding met conclusie van eis (door de 1. Verzoekschrift
eiser). 2. Verweerschrift
2. Conclusie van antwoord (door de gedaagde). 3. Beschikking.
3. Repliek (reactie van de eiser)
4. Dupliek (reactie van de gedaagde)
5. Vonnis (uitspraak van de rechter)
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nsangers. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,79. Je zit daarna nergens aan vast.
