Creativiteit: “mens als programma”
= structuuridealisme
DEEL 3
Leefwereld: “mens als subject”
= actoridealisme
DEEL 4
Machtsstructuur: “mens als groepslid”
= structuurmaterialisme
Naam in pwp moet je kennen , andere in cursus niet
Examenstof: de colleges (nota’s en ppt). Handboek = verplicht als achtergrond. Voor elke les een hoofdstuk.
Examenvorm: schriftelijk -> MC met inzichtsvragen + open vraag
Werkstuk:
- 20% van eindcijfer, je moet niet slagen voor het werkstuk om te kunnen slagen voor het vak
- Enkel te maken tijdens werkcollege van 27 maart, van 9u tot 11u30 in dit auditorium
- Voorbereiding: les over Clifford Geertz (deel 3.1) + artikel ‘Deep Play’ lezen
- Breng schrijfgerief (pen, potlood, gom en scherper) mee. Je laptop, handboek of geprinte slides heb je
niet nodig en breng je dus niet mee.
1
,TABLE OF CONTENTS
Deel 1 ............................................................................................................................................................. 1
Deel 2 ............................................................................................................................................................. 1
Deel 3 ............................................................................................................................................................. 1
Deel 4 ............................................................................................................................................................. 1
INLEIDING (LES 1) ............................................................................................................... 7
Toepassingen van culturele antropologie ................................................................................... 7
Wat is antropologie? Waarom cultuur? ...................................................................................... 9
Onderzoeksdomeinen in de culturele antropologie ...................................................................................... 9
wat is antropologie? ...................................................................................................................................... 9
Bestaansreden voor antropologie? ............................................................................................................. 10
Waarom ‘culturele’ antropologie?............................................................................................................... 10
‘Een cultuur’ is het cultureel systeem van een samenleving ....................................................................... 11
Dimensies van antropologie ......................................................................................................11
Antropologische benaderingen van cultuur (4) ..........................................................................13
Etc… (niet een perspectief wit) .................................................................................................................... 14
Vergelijk met universele types van verhalen / types van justitie ............................................................... 14
Definitie van cultuur ..................................................................................................................15
Derde dimensie van antropologie?.............................................................................................................. 18
Velden van antropologie ...........................................................................................................18
Hoofdstuk 1: cultuurmaterialisme en geschiedenis (les 2) ................................................ 21
1; Materiële verklaring van culturele verschillen .......................................................................21
Cultuur materialisme: case 1: ...................................................................................................................... 21
Cultuurmaterialisme: Case 2 ........................................................................................................................ 22
Cultuurmaterialisme: Case 3 ........................................................................................................................ 23
Cultuurmaterialisme: Jared Diamond .......................................................................................................... 23
2; Actor-materialisme (Barth) ....................................................................................................24
Speltheorie en agency ................................................................................................................................. 24
3; Marvin Harris en drie causale structuren ...............................................................................27
- Evolutie van 5 eco-politieke systemen .....................................................................................27
- De neolithicum kwestie ...........................................................................................................27
Toepassing: evolutie van eco-politieke systemen ....................................................................................... 27
4; Materiële of cognitieve verklaring? Case: voedseltaboe’s ......................................................32
Verbod op varkensvlees (Koran en boek Leviticus bij Hebreeërs) ............................................................... 32
Voedseltaboe op rundvlees in hindoeïsme: ................................................................................................ 33
5; Kritiek op cultuurmaterialisme: ‘De voorspoedige horde’ en leefwereld ...............................34
Algemene kritiek op cultuurmaterialisme (Deel 1) ...................................................................................... 34
6; tgn CE: Cultuurmaterialisme is tegengif voor cultuuressentialisme ........................................39
CM behoedt voor cultuuressentialisme....................................................................................................... 39
1; Nature & nurture (Aangeboren v aangeleerde) ............................................................ 42
2
,II. Evolutie van cultuur: materialisme vs idealisme ........................................................... 45
Cultuur volgens structuralisme (geel) ........................................................................................45
Evolutie van cultuur: materialisme vs idealisme ........................................................................45
Structuralisme: “mens als programma” .....................................................................................45
3; Voorlopers van het structuralisme................................................................................ 46
IIIA. Lévy-Bruhl 1920: ‘prelogisch’ abstract (bv Kiwai, Melanesië) ..............................................46
IIIb. Sapir-Whorf these: andere taal => ander denken ................................................................47
Kritiek op Sapir-Whorf these ....................................................................................................................... 48
IIIc. Van Ferdinand de Saussure (taal) naar Lévi-Strauss (cultuur) ..............................................48
IIId. Betekenis van Ba-ila nederzetting .......................................................................................49
IV. Structuralisme van Lévi-Strauss .................................................................................. 50
Waarom verwantschapssystemen universeel? ..........................................................................50
Kariera: 4 verwantschapstermen voor twee moieties ................................................................................. 50
Cultuur = structuur aanbrengen, opposities maken en oplossen ................................................53
Canonieke relatie (1955-85).......................................................................................................53
Voorbeeld: transformatie van ritueel .......................................................................................................... 54
V. Kritiek op Lévi-Strauss .................................................................................................. 56
VI. Actualiteit van structuralisme ..................................................................................... 58
I. Cultuur en persoonlijkheid school .............................................................................. 60
Margaret Mead .........................................................................................................................60
PNG Sex and Temperament in Three Primitive Societies, 1933: cultuurverschillen.................................... 60
Samoa vrouwelijkheid: malu ....................................................................................................................... 60
Coming of age in Samoa (1928): nieuwe editie na WOII, met politieke feministische boodschap ............. 61
Benedict ....................................................................................................................................63
The chrysanthemum and the sword (1946)................................................................................................. 63
2. Interpretatieve antropologie ........................................................................................ 66
Clifford Geertz ...........................................................................................................................66
Deep play (1973): Notes on the Balinese cockfight ..................................................................................... 66
, Ultieme probleemstelling: het cultureel verschil........................................................................73
Antwoord: Bateson cybernetica ................................................................................................74
Voorbeeld: treincoupé...............................................................................................................75
Toepassing op migratie: een interculturele relatie .....................................................................75
Toepassing op ontwikkelingssamenwerking ..............................................................................76
6. Cultuurdebat (de moord op Cook) ................................................................................ 77
Cultuurrelativisme .....................................................................................................................77
Het debat: ‘andere’ cultuur? ......................................................................................................77
Capt Cook volgens Sahlins ........................................................................................................................... 78
Cook volgens Obeyesekere .......................................................................................................................... 79
Sahlins’ repliek ............................................................................................................................................. 80
Spanningsvelden .......................................................................................................................................... 81
Reflexief vs. etnocentrisch ........................................................................................................................... 81
I. Identiteit en conflict ...................................................................................................... 82
I. Identiteit ................................................................................................................................82
4 visies op nationale/ etnische identiteit (Th Eriksen) ................................................................................. 83
Visies op identiteit = welke cultuurbenaderingen? ..................................................................................... 84
II. Imagined communities (Benedict Anderson, 1983) ..........................................................84
Identiteit en etnisch conflict: 3 gevalsstudies (Eriksen 2010) ......................................................84
II: Macht, globalisering en de gift..................................................................................... 86
1. De gift en universaliteit: de Kula ............................................................................................86
a) Kula circuit ............................................................................................................................................... 87
b) Relatiewaarde (offer) in gift .................................................................................................................... 88
De logica (a+b) van de gift ........................................................................................................................... 89
Kula: recente ontwikkelingen ...................................................................................................................... 89
2. Tiv uitwisselingssferen ...........................................................................................................90
Tiv uitwisselingssferen (Centraal Nigeria en N-Ghana)................................................................................ 90
Historische rol van kolonisator als cultural engineer ................................................................................... 91
3. Productiewijzen: mondiaal kapitalisme .................................................................................92
Na dekolonisatie: globalisering .................................................................................................................... 92
Antwoord van neo-marxisme* .................................................................................................................... 93
Illusie van intrinsieke uitwisselingswaarde .................................................................................................. 94
4. Status, identiteit, uitsluiting ..................................................................................................94
Uitsluiting door sturing lidmaatschap van giftsysteem ............................................................................... 94
Uitsluiting en sociale status ......................................................................................................................... 95
5. Het Westers giftsysteem ........................................................................................................96
Gregory: gift & commodity .......................................................................................................................... 97
6. Macht, structuur en conflict ................................................................................................. 100
Structureel-functionalisme (deel 4 maar ook deel 2) ................................................................................ 100
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper tinekedewitte. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,26. Je zit daarna nergens aan vast.