Geschiedenis samenvatting
- Hst.5 en 6 t/m §6.3 de Franse Revolutie -
Hoofdstuk 5 koningen, heren en denkers
Hoe zag de standensamenleving eruit?
De opstand van 1648-1653 laat zien dat de Franse koningen niet almachtig waren. Er
waren in de middeleeuwen allemaal overlegorganen die besluiten konden tegengaan.
Zoals oorlog voeren daar moest de koning eerst mee overleggen met de Staten-Generaal.
In de Staten-Generaal had drie verschillende standen. Bovenaan stond de adel. Die was
het aller belangrijkst. Daaronder kreeg je de geestelijkheid. Onderaan staat de geestelijke
burgerij.
Welke kenmerken heeft het absolutisme van Lodewijk XIV?
- Lodewijk XIV was de eerste Franse koning die besloot de Staten-Generaal niet meer
bijeen te roepen.
- De koninklijke adviseurs, de kardinalen Richelieu en Mazarin, probeerden de macht van
de adel nog op andere manieren te beperken. Dat deze ze bijvoorbeeld door het
ambtenarenapparaat uit te breiden en door de belastingen rechtstreeks te he en,
zonder tussenkomst van de adel.
- Lodewijk XIV zette vanaf 1661 de centralisatiepolitiek voort. Doordat hij e bestaande
bestuursorganen zijn wil wist op te leggen of uit te schakelen kon hij steeds meer zijn
eigen wil doorvoeren. Dit noemen we absolutisme.
Op welke vier gebieden/aspecten pakte Lodewijk XIV Frankrijk aan?
1. Politiek: de koning neemt alle beslissingen —> mensen hebben geen tegenspraak,
censuur en er zijn ook geen ambtenaren.
2. Militair: introductie van een staand leger van beroepssoldaten —> een pro esioneler
leger. Er is geen privilege meer voor de adel.
3. Economisch: mercantilisme —> het doel was om de L’ wensen te bekostigen. Grote
goud- en zilvervoorraad, export bevorderen en de import beperken.
4. Religieus: eenvormigheid —> 1684 heropening van het Edict van Nantes. Er waren
alleen katholieken toegestaan in het land en er kwamen vervolgingen op protestanten.
Hoe zag de hofcultuur van Lodewijk XIV eruit?
Lodewijk rechtvaardigde zijn almacht met de gedachte dat koningen hun recht om op
aarde te regeren hadden gekregen van God. V
volgens de leer van het droit divin was de koning de plaatsvervanger van God op aarde.
Om die reden was de vorst aan niemand anders verantwoording schuldig dan aan God.
Hij stond dan ook boven de wet en in die zin was zijn macht absoluut.
Lodewijk XIV liet vanaf 1661 een oud jachtslot in Versailles uitbouwen tot een enorm
kasteel met grote tuinen eromheen. Om zelf als absoluut vorst te kunnen stralen en
schitteren, dwong hij de edelen van Frankrijk een deel van het jaar aan dit Franse hof te
leven. Het paleis werd het politieke en culturele centrum en in feite een samenleving op
zichzelf.
- De edelen moeten kennis hebben van literatuur, theater en muziek. Ook moesten ze
zich altijd tonen in de laatste mode n over een goede smaak en goede manieren
beschikken. Uiteraard moesten zij kunnen schermen, maar vooral ook dansen.
1
ff ff
, - Lodewijk liet balletten speciaal ontwerpen om steeds weer te laten bevestigen dat hij
absolute macht bezat. Als Zonnekoning was hij het stralende middelpunt en de edelen
mochten daaromheen cirkelen.
- De koning richtte speciale academies op voor de kunsten, die opleidingen verzorgden
en opdrachten verstrekten. Koning en adel eisten natuurlijk dat kunst op hen afstraalde
en thema’s aan de orde stelde die zij belangrijk vonden, vaak in een uitbundige stijl.
Hoe zag de burgerlijke cultuur van de Republiek eruit?
Onder burgerlijke cultuur verstaan we dat je in de politiek, in de kunst en in gewoonten
en gebruiken kunt zien dat niet een koning regeert, maar burgers een centrale rolspelen.
Dat de burgerlijke cultuur in de Republiek zo prominent (belangrijk) was, had een aantal
redenen:
- Er was weinig tot geen adel en bovendien was er geen koning.
- Steden hadden veel invloed op het bestuur in de Republiek.
Het burgerrecht was wettelijk vastgelegd. Dat betekende dat in theorie iedereen die h et
burgerrecht had mocht meebeslissen.
In de praktijk was het vooral de rijke stedelijke elite die regeerde: de regenten. Zijpelden
zich zelfs verwant met de oude Romeinen uit de periode dat Rome nog een republiek was
geweest. Het stadhuis met al zijn pracht en praal was een mooi voorbeeld van de
burgerlijke cultuur.
Welke omstandigheden leidden tot het ontstaan van een burgelijke cultuur in de
Nederlandse republiek?
Dat de kunst en cultuur in de Republiek zo’'n enorme impuls kregen, had ook te maken
met de vele migranten die kennis, arbeidskracht en geld meebrachten.
De Republiek was niet alleen aantrekkelijk vanwege de grote welvaart en
werkgelegenheid, maar ook omdat er tolerantie was. Aanhangers van andere
godsdiensten dan de calvinisten werden weliswaar achtergesteld, maar ze werden niet
vervolgd.
Welke verschil bestaat er tussen kunst in een burgercultuur en de kunst in de
hofcultuur?
De tegenstelling tussen hofcultuur en burgercultuur was niet absoluut. Van belang is de
relatie tussen producenten (makers) van kunst en cultuur en degenen die hen nancierden
of hun producten kochten. In veel landen kwamen beide culturen voor, zoals ook in de
Republiek.
Waardoor kon de wetenschappelijke revolutie ontstaan?
Historici weten nog steeds niet precies waardoor de wetenschappelijke revolutie begon
maar er zijn een paar algemene ideeën:
1. Vrijheid om te publiceren was belangrijk, de Republiek was daarom een
toevluchtsoord voor vele losofen.
2. Universiteiten waren in de middeleeuwen ontstaan en vooral kennis aan het
overbrengen maar in de 17e eeuw begonnen ze steeds meer open te staan voor
nieuwe ideeën.
3. Wetenschappers werkten nauwer samen met ambachtslieden om hun ideeën en
kennis vorm te geven in nieuwe uitvindingen zoals bijvoorbeeld de telescoop.
Of speelde kennis en geld een rol? Waarom was juist de Republiek een plek waar de
wetenschappelijke revolutie bloeide?
2
fi fi
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper carmenhoogenkamp. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.