Ontwikkelingspsychologie
Les 1: Psychologie van de levensloop
1 Geleidelijk of in trapjes?
Trapjes: stadia theorie: elk stadium heeft nieuwe verworvenheden die er voordien nog niet waren…
Geleidelijkheid:
Verandering gaat geleidelijk
Eigenschappen verdwijnen of verschijnen niet maar worden meer, minder preciezer, beter
Patroon verschilt naargelang het ontwikkelingsdomein
Bv, hij was 18 maanden en zei nog niets en toen kwam de oppas en die zei ik denk dat hij appel
gezegd heeft. Een paar dagen later zei het kind: appel, koffie…
1.1 Basis
- Ontwikkeling is levenslang: stopt niet in de volwassenheid
- Ontwikkeling is multi-dimensioneel
o = Veel invloeden door elkaar, vooruitgang en achteruitgang en impact van het
biologische, cognitieve en het sociaal emotionele
- Gevoelige periodes voor bv, taal of hechting. Dit betekent dat als in een vroegere periode
iets ontbreekt, dit soms niet meer in te halen valt.
- Zelfsturing: mensen ervaren een vrijheid, zijn niet louter een product van toevallige genen in
combinatie met toevallige omgevingsinvloeden. Men wordt zich geleidelijk aan bewust van
zichzelf en van de keuzemogelijkheden.
1.2 Methodisch onderzoek
Stap 1: stellen van relevante vragen
Stap 2: formuleren van een hypothese = voorspelling
Stap 3: strategie ontwikkelen om goed onderzoek op te zetten = operationalisering. Begrippen
kunnen omzetten in meetbare concepten bv, hoe meet ik ‘welbevinden’ (mate waarin iemand zich
lichamelijk, geestelijk en sociaal goed voelt) van kinderen met of zonder huisdier.
Voorbeeld van een hypothese ‘gebruik van jongeren met alcohol’
Als je na 2u nog op de oude markt ben, ga je je lazarus drinken, hoe langer je er bent hoe meer tijd
om te drinken
1.2.1 Soorten onderzoek
Experiment opzetten
1
Lieze Le Comte
,Ontwikkelingspsychologie
o Bv, groep kinderen met ADHD op suikerdieet, andere vergelijkbare groep kinderen
zonder dieet
Correlationeel onderzoek
o Verband tussen gewelddadige games spelen en agressief gedrag?
Kinderen die gewelddadige films of spelletjes spelen, zelf agressief zijn,
maar soms is het één niet de oorzaak van het ander
Survey
o Grote groepen pubers vullen vragenlijsten in over seksuele ervaringen
Observatie
o Bv, taal van baby’s, video interacties met ouder
Aan baby’s kan je moeilijk iets vragen
Case study
o Wilde van Aveyron, bepaalde psychiatrische aandoeningen…
Soms gaat een kinderpsychiater een analyse maken
1.2.2 Meten van veranderingen
Longitudinaal onderzoek
o Gedrag en veranderingen worden doorheen de tijd bij dezelfde groep gemeten
Bv, taal volgen bij een groep kinderen vanaf 0-5 jaar
Dwarsdoorsnede onderzoek
o Participanten van verschillende leeftijden worden met elkaar vergeleken
Vb, blijft IQ constant of is er neergang vanaf een bepaalde leeftijd? 5 -15-
75: probleem verschillen zijn soms afhankelijk van cohort
Cross-sequentieel onderzoek
o Combinatie van voorgaande testen op vlak van morele ontwikkeling en deze groepen
om de tijd opnieuw onderzoeken
2
Lieze Le Comte
,Ontwikkelingspsychologie
2 Babytijd
Vertedering, voeding en slapeloze nachten…
2.1 Vooraf
- Reeds lang in verwachting: voor de conceptie
o Soms moeizaam: problemen met fertiliteit/ vruchtbaarheid
- Zwangerschap: fascinerend ontwikkelingsproces
2.2 Pasgeboren…
- Apagar score: 5 functies die meteen na de geboorte worden gemeten
o Appearance (huidskleur)
o Pulse (hartslag)
o Grimance (reflexen)
o Activity (spierspanning)
o Respiration (ademhaling)
Indien lage score: problemen al voor geboorte of wordt veroorzaakt door geboorte zelf vb,
zuurstoftekort
2.2.1 Nestblijver of nestvlieder
Nestblijver:
Krijgen meerdere jongen tegelijk
Delen met vele baarmoeder weinig ruimte om lange dracht te gunnen en komen dus vrij
hulpeloos ter wereld
Duurt hele tijd voor ze zich zelfstandig buiten het nest kunnen begeven
Blijven eerste dagen of weken blind
Nestvlieders:
Meestal 1 jong tegelijk
Dracht duurt langer bij geboorte komt een goed ontwikkeld en zelfredzaam exemplaar ter
wereld
Jong kan zich al meteen op eigen kracht voortbewegen
Zintuigen goed ontwikkeld
Portmann: eerste jaar hard nodig om een mens te worden ontwikkelen heel veel (rechtop lopen,
taal en zelfbewustzijn ontwikkelen)
Na het eerste levensjaar is er de psychologische geboorte
3
Lieze Le Comte
, Ontwikkelingspsychologie
2.2.2 Impact van prematuriteit voor de ouders
- Vroege geboorte: 25-26 weken
o Fragiele - kwetsbare baby
Angst of het kind overleeft blokkade naar hechting
o Kindje wordt in couveuse gelegd
Verantwoordelijkheid wordt overgenomen door medische wereld
- Premature geboorte vaak trauma
o Gevoelens van desoriëntatie, angst
o Affectless shock (versteend reageren)
Vaak aanleiding tot postnatale – depressie
- Wanneer het kindje naar huis mag:
o Kans op
Stress zal het lukken?
2.3 Lichamelijke groei
- Grote veranderingen in lichaamsverhoudingen: groot hoofd
- Hersenen bij de geboorte slecht ¼ van die van een volwassene, op 3 jaar is dat 75%.
- Belang van voeding en stimulatie in deze periode
- Skelet is zeer gevoelig
o Bv, schedel
2.3.1 Groei
Kind groeit van:
Boven naar onder
Spieren van het hoofd gebruiken
Romp
Onderste ledematen
Centrum van het lichaam naar buiten
Eerst schoudergewrichten (sturing gebeurt door hersenen)
Ellebogen
Polsen
Vingers
Eerst eenvoudig daarna complex
Kinderen worden onderling vergeleken: percentielen – groeicurve
Groeifactoren:
- Genetische aanleg
- Hormonen
- Voeding
4
Lieze Le Comte
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper LLiezeLC. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,99. Je zit daarna nergens aan vast.